Χρέος και ανακατανομή πλούτου

του Πέτρου Τ. Τσιολάκη

του Νίκου Κοτζιά 

από την Ελευθεροτυπία 

Πίσω από το καράβι με το οποίο ταξιδεύουμε όλοι μαζί και λέγεται ελληνικό δημόσιο χρέος, κρύβονται δύο θεμελιακά ζητήματα διαφοροποίησης.

Το πρώτο αφορά στο ποιος πραγματικά ευθύνεται για αυτό το χρέος, και το δεύτερο στο ποιος πραγματικά το πληρώνει. Αν και κατά πόσο συμμετέχουν όλοι στην αποπληρωμή του. Εάν εξετάσει κανείς με προσοχή τα πραγματικά γεγονότα και αναζητήσει το ποιος εκμεταλλεύεται ποιον σε συνθήκες χρέους, τότε πιθανόν η αλήθεια να τον τρομάξει. Θα τη συνοψίσω σε μία φράση: εκείνοι που ευθύνονται στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό για την κρίση, είναι εκείνοι που κερδίζουν τα μέγιστα απ' αυτήν.

Επί παραδείγματι, στους πολιτικούς καταγράφω το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα εξακολουθούν να εμφανίζονται στις οθόνες και τον διεθνή τύπο εκείνα τα άτομα που είχαν την πρώτη ευθύνη για την οικονομική πολιτική τα τελευταία χρόνια. Σε αυτά συμπεριλαμβάνω υπουργούς Οικονομικών, αλλά και τους προέδρους μεγάλων τραπεζών, του Συμβουλίου των Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Οικονομικών, όλων εκείνων που ήταν κατά το νόμο οι «ειδικοί αναλυτές και χειριστές» της οικονομίας και είχαν για δεκαετίες την πρώτη ευθύνη για την πορεία της. Το ίδιο ισχύει και για εκείνους τους μεγαλοεπιχειρηματίες που διαπλεκόμενοι σφράγισαν την πολιτική σκηνή των τελευταίων ετών και επέβαλαν τα συμφέροντά τους ως εθνική οικονομική πολιτική. Κάτι που εξακολουθεί να συμβαίνει και σήμερα. Δεν μπορεί, με άλλα λόγια, όλοι αυτοί οι οποίοι έχουν την πρώτη ευθύνη για την κατάντια των οικονομικών της χώρας να προβάλλονται σήμερα ως οι νέοι προφήτες και σωτήρες της. Χωρίς, μάλιστα, να εξηγούν αυτοκριτικά τα όσα έπραξαν τα τελευταία χρόνια.

Εξετάζοντας κάποιος με ακόμα μεγαλύτερη προσοχή, θα διαπιστώσει ότι οι ίδιοι που οδήγησαν τη χώρα στην κρίση, είναι εκείνοι που όχι μόνο δεν πληρώνουν τη λυπητερή, αλλά αποκομίζουν υπερκέρδη σε συνθήκες κρίσης. Μεγαλοεργολάβοι και κατασκευαστές, οι ελέγχοντες τα διόδια, ορισμένοι τραπεζίτες, ιδιοκτήτες μεγάλων επιχειρήσεων, ιδιαίτερα ορισμένων που συνδέονται με την ενέργεια, ειδικές κατηγορίες υπηρεσιών, λίγοι μεγαλοδικηγόροι και άλλες περιπτώσεις, αποκομίζουν αυτό το διάστημα μυθικά ποσά από προμήθειες, από τη χρήση δημόσιων αγαθών, από την «αγορά» δημόσιας περιουσίας, από ειδικά μέτρα στήριξης από το ελληνικό Δημόσιο, από την εκχώρηση ειδικών δικαιωμάτων επί του πλούτου της Ελλάδας, από μεθοδεύσεις όπως είναι η περαίωση. Υπάρχει ένα πλέγμα συμφερόντων που και η σημερινή κυβερνητική πολιτική τα εξυπηρετεί όπως γινόταν και επί κυβερνήσεων Κ. Σημίτη και Κ. Καραμανλή. Οσοι συμμετέχουν άμεσα ή έμμεσα σε αυτό το πλέγμα, όχι μόνο γλιτώνουν από τις αρνητικές συνέπειες της κρίσης, αλλά αποκομίζουν κέρδη, ορισμένοι, μάλιστα, κάνουν υπερκέρδη που δεν θα τα έκαναν υπό φυσιολογικές συνθήκες.

 
Πίσω από τη συζήτηση για το χρέος και τη χρεοκοπία ή σωτηρία της χώρας κρύβεται μια μεγάλη ανακατανομή εισοδήματος και πλούτου υπέρ των ολίγων εκείνων που έχουν μέγιστη ευθύνη για τη σημερινή κρίση. Είναι φανερό, πλέον, ότι εκείνοι που ώθησαν τη χώρα στην κρίση ενδιαφέρονται, κύρια, να βγάλουν οι ίδιοι και άλλα κέρδη, πολλά, μάλιστα, με άνομους τρόπους. Με άλλα λόγια, ακόμα και αν βγαίναμε τελικά από την κρίση θα υπήρχαν εκείνοι που θα την έχουν αξιοποιήσει εις βάρος μας. Αν δε, δεν βγούμε, η απληστία τους θα αποτελεί θεμελιακή αιτία της επικείμενης καταστροφής.

- Ο Νίκος Κοτζιάς είναι συγγραφέας, καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς 
nkotzias@otenet.gr