Το 1990 ο υπέργηρος Ακίρα Κουροσάβα γύρισε μία από τις αγαπημένες μου ταινίες: ¨Όνειρα" (Yume / Dreams), σπονδυλωτή, κατέγραψε σ' αυτήν οκτώ όνειρα κι εφιάλτες του. Οι κριτικοί της εποχής δεν ενθουσιάστηκαν, οι συμπατριώτες του δεν κατάλαβαν (ή δεν θέλησαν να καταλάβουν...) τι τους έλεγε στην προτελευταία του δημιουργία: υμνούσε την ανθρώπινη απλότητα, την ομορφιά και δύναμη της φύσης, τον πολιτισμό της παράδοσης, την τέχνη, την αθωότητα της παιδικής ματιάς του χθες, αλλά έστελνε και σήματα κινδύνου για την αγριότητα του αύριο. Στη δεύτερη κατηγορία, το όνειρο-εφιάλτης "το βουνό Φούτζι στα κόκκινα". Ξανακοιτώντας το μετά από τόσα χρόνια και με την απειλή ο εφιάλτης του Κουροσάβα να γίνει πραγματικότητα, αναρωτήθηκα για το αν είναι μια μυθοπλασία του μεγάλου δημιουργού ή ενόραση. Όχι, δεν πιστεύω σε αυτά, μα... "οι 6 αντιδραστήρες", "-που χάθηκαν οι άνθρωποι; στον πάτο της θάλασσας", τα οργισμένα λόγια της έντρομης μάνας για όσα ψέμματα τους είπαν τα ζόμπι του πυρηνικού λόμπι και οι κυβερνήσεις μαριονέτες τους...
[Παιδεύτηκα γιατί δεν ήξερα πως να κάνω το βίντεο με τους υπότιτλους. Ψάχνοντας βρήκα τα προγράμματα και τελικά μπόρεσα να τους βάλω. Νομίζω πως άξιζε ο κόπος...]
Πριν από είκοσι χρόνια, ο Ακίρα Κουροσάβα στη σπονδυλωτή ταινία του «Όνειρα» είχε εντάξει ένα επεισόδιο που το έλεγε «Φουτζιγιάμα σε κόκκινο». Ένα πυκνό πλήθος ανθρώπων, παραλυμένο από τον τρόμο, παρακολουθούσε ένα πυκνό κατακόκκινο σύννεφο να ανεβαίνει πίσω από το όρος Φούτζι κι αναρωτιόταν μήπως εξερράγη το ηφαίστειο. Μια νεαρή μητέρα με δυο παιδιά στην αγκαλιά έφερε την ακόμη πιο τρομακτική είδηση. Δεν ήταν το ηφαίστειο, ήταν έκρηξη σε πυρηνικό εργοστάσιο. Το πλήθος τράπηκε πανικόβλητο σε φυγή προς τα βράχια που τέλειωναν στη θάλασσα. Μόνο που ούτε στη θάλασσα υπήρχε διαφυγή. Ούτε καν για τα δελφίνια που κολυμπούσαν μακριά. Η ραδιενέργεια είναι ταχύτερη.
Στα πλάνα του μεγάλου Ιάπωνα σκηνοθέτη, το πλουτώνιο αστραποβολούσε κόκκινο, το καίσιο λιλά. Η ταινία αυτή, στηριγμένη στα όνειρα του Κουροσάβα, δεν είχε αρέσει τότε στους κριτικούς. Θεωρούσαν ότι ήταν πολύ… αφελής, πολύ απλή, πολύ λίγη για όψιμο έργο του σκηνοθέτη.
Είκοσι χρόνια μετά, ο κινηματογραφικός εφιάλτης του Κουροσάβα μοιάζει προφητικός. Το περίεργο είναι ότι η Ιαπωνία, ενώ είναι η μοναδική χώρα που είχε την εμπειρία της Βόμβας, ενώ το πυρηνικό τραύμα έχει σφραγίσει τη μεταπολεμική συλλογική συνείδηση, ουδέποτε αμφισβήτησε την… ασφάλεια των πυρηνικών εργοστασίων. Οι ιαπωνικές κυβερνήσεις, ενώ έδιναν μάχες στον ΟΗΕ για τον πυρηνικό αφοπλισμό, επένδυαν συνεχώς στην πυρηνική ενέργεια, την οποία θεωρούσαν πάντοτε «πράσινη», καθώς δεν εκλύει διοξείδιο του άνθρακα. Και ο ιαπωνικός πληθυσμός είχε μια σχεδόν τυφλή πίστη στην τεχνολογία - μέχρι χθες. Ακόμη και μετά το Τσέρνομπιλ, η συντριπτική πλειοψηφία των Ιαπώνων παρέμεινε πεισμένη ότι τίποτε δεν μπορεί να συμβεί στα δικά του χάι τεκ εργοστάσια. Άλλωστε, η κυβέρνηση διαβεβαίωνε ότι όλα τους ήταν φτιαγμένα για να αντέχουν σεισμούς έως και 8 Ρίχτερ. Το 8,9 δεν προβλεπόταν.
Η αλήθεια είναι -και τώρα βγαίνει στην επιφάνεια- ότι και προηγούμενοι σεισμοί, εξάρια και εφτάρια, προκάλεσαν ζημιές σε ιαπωνικά πυρηνικά εργοστάσια. Αλλά αφενός ήταν περιορισμένες, αφετέρου αποκρύφτηκαν. Ελλείψει και κριτικών μέσων ενημέρωσης, οι Ιάπωνες δεν έμαθαν ποτέ ότι η τεχνολογία τους δεν ήταν τόσο τέλεια όσο πίστευαν. Τώρα το μαθαίνουν με τον δύσκολο τρόπο. Με έναν εφιάλτη σε κόκκινο.
.-.-.-.-.-.-.-.-.-.
Λίγα λόγια για την ταινία (χωρίς την πηγή, δυστυχώς δεν την είχα κρατήσει):
Οι αυτοκαταστροφικές τάσεις της ανθρωπότητας, η ύπαρξη, η ζωή και ο θάνατος, αλλά και οι θρησκευτικές παραδόσεις και οι θρύλοι της Ιαπωνίας, όλα έχουν την θέση τους στον κόσμο αυτό. Όλα όμως παρουσιασμένα εντελώς αβίαστα. Από τα τελευταία δηιουργήματα του μεγάλου σκηνοθέτη. Οκτώ όνειρα, οκτώ μικρού μήκους ταινίες, ίσως οκτώ εφιάλτες. Σίγουρα οκτώ σημεία αναφοράς, σκηνές εμπνευσμένες από αληθινά όνειρα, από ανησυχίες κι ερωτήματα μιας μεγάλης ψυχής, με υπέρογκο απόθεμα...
- 1) Λιακάδα μέσα στη βροχή - Ένα παιδί παραβιάζει τον νόμο των θεών και τις παραδόσεις των μεγάλων. Τώρα πρέπει να πάει στα πνεύματα και να ζητήσει συγχώρεση. Οι αλεπούδες ζουν κάτω από το ουράνιο τόξο....
- 2) Ο κήπος με τις ροδακινιές - Ένα παιδί κλαίει στον κήπο με τις ροδακινιές που έκοψαν οι δικοί του, γιατί τα πνεύματα που κατοικούσαν εκεί δεν θα ξανάρθουν πια. Τα πνεύματα του χαρίζουν μια αναλαμπή αγάπης....
- 3) Η χιονοθύελλα - Μια χιονοθύελλα τυφλώνει τους ορειβάτες κι εκείνοι γυρίζουν όλη την νύχτα κύκλους χωρίς να βρίσκουν την κατασκήνωσή τους. Το χιόνι γίνεται καυτό και τους σκεπάζει όταν χαράζει...
- 4) Η σήραγγα - Ο λοχίας βρίσκεται αντιμέτωπος με το τάγμα του που αποδεκατίστηκε στη μάχη. Οι στρατιώτες δεν δέχονται ότι είναι νεκροί. Αυτός προσπαθεί να τους πείσει πως πέθαναν στα αλήθεια...
- 5) Τα μαύρα κοράκια - Ένας ζωγράφος γνωρίζει τον Βαν Γκογκ βουτώντας μέσα στους πίνακές του και αναζητώντας τον στα τοπία του. Τον βρίσκει και μαθαίνει πιο πολλά από ό,τι περίμενε...,
- 6) Το βουνό Φούτζι έγινε κόκκινο - Το όρος Φούτζι πυρακτώνεται και λιώνει από την ραδιενέργεια από την καταστροφή ενός πυρηνικού εργοστασίου. Ο κόσμος τρέχει να σωθεί πέφτοντας στη θάλασσα...
- 7) Ο δαίμονας που θρηνούσε - Ο δαίμονας που θρηνεί το τέλος του κόσμου συναντιέται και γίνεται συνοδοιπόρος με έναν επιζώντα. Στον κόσμο αυτό τα πιο ευτελή έχουν πάρει πλέον τις μεγαλύτερες διαστάσεις...
- 8) Το χωριό των νερόμυλων - Μια κηδεία με παρέλαση. Στο χωριό που το νερό κυλάει πάνω στους μύλους η ζωή αρχίζει και τελειώνει με γιορτή. Ένας γέρος 103 ετών αποχαιρετά την πρώτη του αγάπη, 99 ετών...
Αναζητήστε την!
Συγκλονίστηκα! Ειλικρινά δεν μπορώ καν να γράψω κάτι άλλο. Δεν είχα δει την ταινία...
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν είναι απίστευτο το τι "είδε" ο γέροντας;
ΑπάντησηΔιαγραφήΝα την δεις φίλε! Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί δεν άρεσε στους κριτικούς...
Ίσως περίμεναν κάτι πιο μεγαλεπίβολο μετά το Ραν και το Καγκεμούσα και δεν τους έκατσε αυτή η "διαθήκη"... Όπως είχαν θάψει και το οικολογικό διαμάντι του, Dersu Uzala!
Ναι, είναι συγκλονιστικό!!! Μπράβο, που το έβαλες για να βλέπουν και οι νεώτεροι και να μαθαίνουν. Ο Κουροσάβα στα "Όνειρα" έκανε άλλη μία ανεπανάληπτη ταινία! Και τόσο προφητική βεβαίως. Το "έβλεπε" αυτό διότι, όταν έπεσαν οι ατομικές βόμβες στην Ιαπωνία, ζούσε. Και φαντάζομαι θα το κουβαλούσε ως τραύμα και εφιάλτη. Το ερώτημα είναι πώς οι Ιάπωνες που είχαν αυτή την τραγική εμπειρία από την ατομική ενέργεια έφτιαξαν εργοστάσια πυρηνικής και μάλιστα πολλά... Τι να πω, είναι συγκλονιστικό και ανατριχιαστικό ταυτόχρονα...
ΑπάντησηΔιαγραφήΥποκλίνομαι στην Τέχνη, όπως υποκλίθηκαν όσοι αψήφησαν τη μίζερη ζωή και έπεσαν στη θάλασσα σαν τις Σουλιώτισες...Υποκλίνομαι Χάρη στην αντοχή σου να φανείς ανεπηρέαστος και να μεταφέρεις τον ανθρώπινο πόνο μέσα από τη διδασκαλία για τη ζωή και το θάνατο...
ΑπάντησηΔιαγραφή@dimitris: δεν διαφωνώ και υποκλίνομαι και εγώ με τη σειρά μου (εκτός του γεγονότος ότι το Σούλι, όπως και το Ζάλογγο, δεν βρέχονται από τη θάλασσα)
ΑπάντησηΔιαγραφή@Marine: Ψάχνει να βρει παρκάρισμα κάποιος στη Κυψέλη, κάνει γύρους καμιά ώρα τίποτε. Απεγνωσμένος παρακαλέι: "Θέε μου, κάνε να βρω θέση και θα σου ανάψω μια λαμπάδα στο μπόι μου". Στρίβει στη γωνία και τσουπ να μια θεσάρα. Οπότε αμέσως ξαναλέει: "Άσε Θεέ, βρήκα...".
[ελπίζω να απαντάει, εν μέρει, στην απορία σου]
Όταν μνημόνευσες το Dersu Uzala, θυμήθηκα ένα εξαιρετικό άρθρο του Δανίκα στο Βήμα όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρει πως έφυγε σχεδόν διωγμένος από την Ιαπωνία και βρέθηκε στη Σιβηρία, όπου γύρισε αυτό το Διαμάντι (πολυαγαπημένο, όπως και τα Όνειρα)! Αξίζει τον κόπο να το παραθέσω, σαν συμπλήρωμα στην εξαιρετική σου ανάρτηση.
ΑπάντησηΔιαγραφήΈνας μύθος στα σύννεφα
Ακίρα Κουροσάβα
Ο σαμουράι πεθαίνει τρεις φορές
Ο «Σαίξπηρ της εικόνας» είχε φιλοσοφήσει ακόμη και τον θάνατό του σκηνοθετώντας τον και στις ταινίες του.
Και το 1990, αλλά και το 1993, είχε προβλέψει, είχε σκηνοθετήσει, είχε... γλεντήσει με τον θάνατό του! Μάλιστα, τον... κήδευαν μετά βαΐων και κλάδων, στις ταινίες του «Ονειρα» και «Μανταντάγιο»! Ο σοφός και παραλίγο αιωνόβιος Ακίρα Κουροσάβα (είχε διασκελίσει τα 88 χρόνια), ο Σαίξπηρ της εικόνας, ο Σαμουράι του κινηματογράφου, είχε συμφιλιωθεί με την αναπόφευκτη κατάληξή «μας»! Αλίμονο, σε όσους ελπίζουν πως θα ζήσουν αιώνια!
Στις Κάννες, το 1993, τον ρώτησαν: «Δάσκαλε, μαζί με σένα πόσοι άλλοι έμειναν; Ημιπαράλυτος ο Αντονιόνι, "Συνταξιοδοτημένος" ο Μπέργκμαν. Υπέργηρος, ο Μπίλι Γουάιλντερ! Επομένως, δεν πρόκειται να μείνει κανείς»! Εκείνος σε κοιτούσε με την παροιμιώδη καρτερικότητά του. Και από τα χείλη του έβγαινε η αισιοδοξία ενός αληθινού εφήβου: «Κανείς; Τίποτε, δεν σταματάει! Ολα αλλάζουν! Κάθε άνθρωπος είναι αναντικατάστατος! Αλλά και κάθε καλλιτέχνης, όσο μεγάλος και αν θεωρείται, είναι αντικαταστάσιμος! Ο κινηματογράφος σήμερα δεν είναι όπως ήταν! Αλλά και η εποχή μας δεν είναι όπως ήταν».
Σωστά; Αλλάζει η γεωγραφία του σινεμά! Η Αμερική κάποτε ήταν ο Τσάπλιν. Μετά ο Φορντ, ύστερα ο Γουέλς, αργότερα ο Κόπολα! Το ίδιο παντού. Η Δανία ήταν ο Ντράγιερ, σήμερα είναι ο φον Τρίερ! Ολα... μετακινούνται! Ακόμη και η... αισθητική. Σήμερα, η «γραφή» ενός Γκοντάρ, ή ενός Μπρεσόν, ακόμη και του Αντονιόνι, έχει... μετακομίσει στην Αμερική! Απίστευτο; Και όμως! Αν δείτε την «Κλερ Ντόλαν» του νεαρού Λοτζ Κέριγκαν, ή την τελευταία ταινία του Χαλ Χάρτλεϊ, «Ανόητε Χένρι», θα... καταλάβετε!
Ηταν δεν ήταν τέλη του '50 (δεν θυμάμαι ακριβώς), όταν παιδάκια ακόμη με κοντά παντελονάκια, βλέπαμε τις πιο αντιφατικές εικόνες του κόσμου! Τη μια στιγμή Στιβ Ριβς στο χάρτινο ντεκόρ της Τσινετσιτά με «Ηρακλή» και Μασίστα! Την άλλη στιγμή «Περιπέτεια» του Αντονιόνι! Και την... τρίτη «στιγμή» τούς «Επτά Σαμουράι»! Το πιο απίστευτο ήταν που μια ταινία ομιλούσα την... ακατανόητη Ιαπωνική προβαλλόταν στους πιο λαϊκούς κινηματογράφους της Ομόνοιας! Εκεί όπου στα μουλωχτά... έψηναν ρέγγες!
Τότε, η Ελλάδα ανακαλύπτει το όνομα Ακίρα Κουροσάβα! Ο υπόλοιπος κόσμος τον είχε ανακαλύψει το 1950! Για την ίδια ταινία, το «Ράσομον» κερδίζει Χρυσό Λέοντα Βενετίας και Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης παραγωγής! Ηταν η τέταρτη σημαντική ταινία, από την αρχή της καριέρας του (1943)! Η Ιαπωνία των ερειπίων, του Ναγκασάκι και της Χιροσίμα. Η Ιαπωνία των αυστηρών παραδόσεων! Από το 1950 ως το 1965, ο Κουροσάβα υπογράφει την μια ταινία μετά την άλλη! Από το 1965 ως το 1970... σιωπή. Μεγάλη... εκκωφαντική σιωπή! Από το 1970 ως το 1975 δεύτερη, χειρότερη σιωπή!
Ο πρώτος «θάνατος»
ΑπάντησηΔιαγραφήΓιατί, άραγε, οι Κουροσάβα είχε συμφιλιωθεί με τον θάνατο; Με τον δικό του θάνατο; Από τις άλλες, πολλές, υπαρξιακές και φιλοσοφικές... καταδύσεις θα πείτε! Η ίδια η... ζωή τον έφερε κοντά, πολύ κοντά στον θάνατο! Το μεγάλο οικονομικό θαύμα της μεταπολεμικής Ιαπωνίας! Τα στούντιο ανακαλύπτουν το... καράτε! Το καράτε κάνει θραύση στη Δύση, και η Ιαπωνία, μαζί με αυτοκίνητα, ηλεκτρονικά και συγκροτήματα ήχου, πουλάει πολεμικές τέχνες και πορνό! Οι πόρτες κλείνουν για τον Κουροσάβα!
Το 1963, ο 53χρόνος (τότε) Κουροσάβα σκηνοθετεί μια ταινία με αστυνομική υπόθεση! Τον «Δολοφόνο του Τόκιο». Τα στούντιο ζητούν... δράση! Ο Σαμουράι προσπαθεί να συμβιβασθεί με τους δικούς του όρους! Οι ιστορίες με τους Σαμουράι εξαντλήθηκαν! Ο Τοσίρο Μιφούνε αλλάζει στολή, εγκαταλείπει το σπαθί και μπαίνει στις σύγχρονες πόλεις! Η ταμειακή διαδρομή του «Δολοφόνου» είναι μέτρια! Ο Κουροσάβα διαισθάνεται πως πλησιάζει το τέλος του! Ο κόσμος διψάει για δράση! Δύο χρόνια μετά, καταφέρνει να γυρίσει μια ακόμη ταινία. Μετά τίποτε!..
Η πενταετία 1965-70 είναι περίοδος απελπισίας! Η τρίτη μεγαλύτερη κινηματογραφική υπογραφή της Ιαπωνίας μετά τον Οτσου και τον Μιζογκούτσι στα πρόθυρα κατάρρευσης! Καλά να πάθει, αυτός έφερε τη δύση στον κινηματογράφο μας, έλεγαν ο πολέμιοι! Είχαν δίκιο! Μόνο εξωτερικά! Ο Κουροσάβα ήταν ο πρώτος σκηνοθέτης της χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου, που ανοίγει δρόμους επικοινωνίας με τον άλλο κόσμο! Πώς; Επισπεύδει τους... χρόνους, τους ρυθμούς, κινηματογραφεί ιστορικά θέματα δράσης, φέρνει τους Σαμουράι στο προσκήνιο, μετακινεί τον Σαίξπηρ στην Ιαπωνία και επενδύει τις εικόνες του με μουσικούς ήχους δυτικού τύπου! Η Δύση ανακαλύπτει την κινηματογραφική Ιαπωνία, μέσω του δυτικού τύπου! Και τα στούντιο ανακαλύπτουν τις αχόρταγες ορέξεις των δυτικών θεατών, πάλι μέσω Κουροσάβα! Αποτέλεσμα; Οι πολεμικές τέχνες! Ο Κουροσάβα σκέφτεται στα σοβαρά να... αυτοκτονήσει!
Λίγο πριν την αυτοκτονία
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπό το 1965 ως το 1975, σκέφτεται στα σοβαρά να αυτοκτονήσει! Οχι με την απελπισία ενός Καρυωτάκη, αλλά με την αποφασιστικότητα και την εμμονή ενός μοναχικού Σαμουράι! Κλειστές οι πόρτες των στούντιο! Εντελώς! Εκείνος χτυπάει την πόρτα του θανάτου! Με το σινεμά έζησε, χωρίς σινεμά θα πεθάνει! Την... τελευταία στιγμή, στο παρά πέντε, ανοίγει μια πόρτα και ο Κουροσάβα γυρίζει την τελευταία ταινία του... ιαπωνικής παραγωγής! Τίτλος «Dodes Ka Den»! Μεταφράσθηκε «Περιφρονημένοι και καταφρονεμένοι». Θέμα της... οι έσχατοι του Τόκιο! Τα «σκουπίδια»! Ανθρώπινα ερείπια! Τα θύματα του ιαπωνικού βιομηχανικού ... ηλεκτρονικού θαύματος! Μαυρίλα, απελπισία, αλλά και ουμανισμός! Οι θεατές γυρίζουν την πλάτη στους καταφρονεμένους του ιάπωνα... Γκόρκι! Το δάχτυλο του δασκάλου ετοιμάζεται να πιέσει τη σκανδάλη! Δεν ήταν καιρός για σπαθιά και παραδοσιακές τελετές! Η σφαίρα είναι ο συντομότερος δρόμος προς τη μεγάλη απόφαση!
Η πρώτη σωτηρία!
Υπάρχουν ακόμη άνθρωποι! Το 1973 έρχεται η... σοβιετική βοήθεια! Στα αζήτητα ένας Κουροσάβα; Απίστευτο! Σαν να μην άλλαξε τίποτε από την εποχή του Μότσαρτ! Ο Κουροσάβα μετακομίζει στη Σιβηρία με τον... Αρσένιεφ και υπογράφει ένα αριστούργημα σοφίας, το «Ντερσού Ουζάλα»! Ο πρώτος μεγάλος κινηματογραφικός θρίαμβος της οικολογίας πάνω στην... επιστήμη! Ενας υπέργηρος οδηγός, που ούτε την πρώτη τάξη του δημοτικού έχει τελειώσει, βάζει τα γυαλιά σε έναν... τοπογράφο. Η σκηνή με τον Ντερσού (το όνομα του γέρου κυνηγού) να κατασκευάζει καλύβα από άχυρα για να γλιτώσει ο τοπογράφος από τον επερχόμενο τυφώνα, είναι μνημείο ποίησης και εφευρετικότητας!...
Ο Κουροσάβα εγκαταλείπει τη σκανδάλη και ταυτόχρονα συμφιλιώνεται με την ιδέα του... εσωτερικού πρόσφυγα μέσα στο ίδιο του το «σπίτι»! Μπορεί οι ιάπωνες μεγαλο-παραγωγοί να μην τον θέλουν, αλλά ευτυχώς υπάρχουν οι Δυτικοί! Διακονιάρης; Οχι, ακριβώς! Περιφρονημένος από το «σπίτι» του, φημισμένος αλλού!
Η δεύτερη σωτηρία
Μετά τη ρωσική (πρώτη) βοήθεια, ακολουθεί η αμερικανική! Μερικά από τα εκατομμύρια δολάρια του «Πολέμου των άστρων» του ντουέτου Σπίλμπεργκ - Λούκας και μερικά... φιλοδωρήματα από τον «Νονό» του Κόπολα και την «Αποκάλυψη» κατευθύνονται το 1979 στην επική τοιχογραφία «Καγκεμούσα»! Η διάσωση του Κουροσάβα είναι πια γεγονός! Πέντε χρόνια μετά, ο «γέρος» σκηνοθετεί ένα από τα μεγαλύτερα έπη όλων των εποχών! Ο «Βασιλιάς Ληρ» μεταμορφώνεται στα ιαπωνικά. Ονομάζεται «Ραν», και η απληστία για εξουσία καταλήγει σε ποταμούς αίματος! «Κανείς σκηνοθέτης της Δύσης δεν μπορεί να δημιουργήσει τέτοιες εικόνες! Μεγαλειώδες έπος, μεγαλειώδης λυρισμός» λέει ο Κόπολα! Κάποιος αμερικανός κριτικός γράφει πως «Ο Νονός» μπροστά στο «Ραν» είναι... σαπουνόπερα!
Το 1985, με το «Ραν», ήταν 75 χρόνων! Κανείς άλλος στην ηλικία του δεν είχε δημιουργήσει μια τόσο εκρηκτική τοιχογραφία. Ούτε καν ο Βισκόντι!
Ο δεύτερος «θάνατος»
ΑπάντησηΔιαγραφήΣωτήρες, οι Δυτικοί; Οφειλέτες! Ξεπλήρωναν γραμμάτια! Και μάλιστα, τα ξεπλήρωναν καθυστερημένα! Χωρίς τόκους και... υπερημερίες! Οι Αμερικανοί αντιγράφουν τους «Επτά Σαμουράι», και ο Γιουλ Μπρίνερ μεταμορφώνεται σε Τοσίρο Μιφούνε της Αγριας Δύσης στο γουέστερν «Και οι επτά ήσαν υπέροχοι»! Με αυτή την ταινία, ο Στιβ Μακ Κουίν γίνεται διάσημος, και με το ίδιο γουέστερν αλλάζει καριέρα ο Τσαρλς Μπρόνσον! Ολοι οφείλουν στον Κουροσάβα! Ο ίδιος δεν παίρνει δραχμή τσακιστή! Μερικά χρόνια αργότερα, καταφθάνει ο Σέρτζιο Λεόνε! Λέγεται πως εκτός από την εργατικότητά τους οι Ιάπωνες φημίζονται για την ικανότητά τους στη μίμηση και την αφομοίωση! Στην περίπτωση του Κουροσάβα, συνέβη ακριβώς το αντίθετο! Οι Δυτικοί προσάρμοζαν τις ιστορίες του και έγαζαν λεφτά με τη σέσουλα!
Ο Σέρτζιο Λεόνε μεταμορφώνει το «Ράσομον» και το «Γιοζίμπο» σε... σπαγγέτι γουέστερν! Ο πανύψηλος και εντελώς άγνωστος (τότε) Κλιντ Ιστγουντ αναδεικνύεται σταρ των πιστολέρο! Ο Κουροσάβα προσφέρει γενναιόδωρα μια πρώτης τάξεως καριέρα και στον ιταλό Λεόνε, και στον «ανώνυμο» Κλιν Ιστγουντ! Υπάρχει Ελληνας που να μην έχει ακούσει, ή να μην έχει δει το θρυλικό γουέστερν «Για μια χούφτα δολάρια»; Δεν υπάρχει! Πόσοι ξέρουν ότι ο Κουροσάβα ήταν ο πρώτος που επινόησε την ιστορία;
Ο προφητικός θάνατος
Πώς του το ανταπόδωσαν; Ο Λεόνε δεν έδωσε φράγκο, ο Ιστγουντ τον προσπέρασε με μερικά «ευχαριστώ», και ο Σπίλμπεργκ έβγαλε κάτι από το πουγγί του! Και στο τέλος είπε: «Ο Κουροσάβα; Μα, δεν υπάρχει αμφιβολία, ήταν ο Σαίξπηρ της εποχής μας»!
Το 1993, πριν από πέντε χρόνια, ο δάσκαλος διαισθάνεται το τέλος του! Δεν είναι δα και αθάνατος! Ερχεται στις Κάννες με την τελευταία ταινία του «Μανταντάγιο», που ελευθέρως στα ελληνικά παναπεί «Είσαι έτοιμος;» να πεθάνεις! Ολοι σπεύδουν να διακονήσουν από τη σοφία του. Ηταν 83 ετών, και όπου να είναι, το μοιραίο θα συμβεί! Εκείνος μιλούσε για όλα, εκτός από τον εαυτό του! Στο τέλος, δεν άντεξε: «Την είδατε την ταινία μου;» Οχι... ελάχιστοι μπήκαν, οι περισσότεροι βαρέθηκαν και βγήκαν. Εκτός εποχής! Γιατί;
Κάποιος υπέργηρος δάσκαλος αισθάνεται πανευτυχής ζώντας με τη γυναίκα του σε μια «καλύβα» ελάχιστων τετραγωνικών μέτρων. Περιτριγυρισμένη η καλύβα από μικρό κήπο και νεράκι ποταμού. Οι μαθητές έρχονται, προσφέρουν, αλλά εκείνος είναι ευχαριστημένος με τα ελάχιστα! Κάθε χρόνο, οι μαθητές διοργανώνουν μικρή γιορτή για τα γενέθλια του σοφού δάσκαλου. Εκείνος πίνει μονοκοπανιά ένα γιγαντιαίο ποτήρι μπίρα, γελάει, λέει ανέκδοτα και φεύγει. Κάθε χρόνο, οι μαθητές βλέπουν την ίδια... ευτυχία ζωγραφισμένη στο πρόσωπο του γέρου. Οι μαθητές ανεβαίνουν επαγγελματικά, κερδίζουν, αποταμιεύουν, φτιάχνουν, ράνουν, ζουν στα μεγαλεία. Κάθε χρόνο, εκείνοι με τα πολλά δυστυχούν. Εκείνος με τα λίγα διάγει ευτυχία εφήβου! «Δάσκαλε, πώς τα καταφέρνεις;» τον ρωτούν. Πώς; Κάθε βράδυ, ακόμη και την τελευταία νύχτα του θανάτου του, βλέπει το ίδιο όνειρο. Μικρός να τρέχει στη φύση και να παίζει κρυφτούλι με τους φίλους του! «Εκείνο που με κράτησε στη ζωή είναι το μικρό παιδί που έχω μέσα μου! Ποτέ δεν έφυγε! Τον ευχαριστώ»!
Η αυτοπειθαρχία των ιαπώνων πολεμιστών αποτέλεσε την κεντρική ιδέα της φιλμογραφίας του
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ νεαρός Κουροσάβα κρατούσε σφιχτά το χέρι του αδελφού του καθώς περπατούσαν ανάμεσα στα ερείπια. Το θέαμα που είχε αφήσει πίσω του ο τρομερός σεισμός στο Τόκιο το 1923 ήταν φρικιαστικό. Η ανάμνηση του ζοφερού τοπίου ήταν κάτι που έμεινε μέσα του. Η εμπειρία αυτή τον δίδαξε «όχι μόνο για τις υπεράνθρωπες δυνάμεις της φύσεως αλλά και για την ένταση των συναισθημάτων στις ανθρώπινες καρδιές», όπως δηλώνει στην αυτοβιογραφία του ο «αυτοκράτορας» που έφυγε πριν από μερικές ημέρες.
Ο Κουροσάβα γεννήθηκε στις 23 Μαρτίου του 1910 και ήταν το νεότερο μέλος μιας πολυπληθούς οικογένειας. Ο πατέρας του ήταν απόγονος σαμουράι και η μητέρα του καταγόταν από οικογένεια εμπόρων. Θαύμαζε τον πατέρα του για την ηθική που κληροδότησε στα παιδιά του και τη μητέρα του για την εσωτερική της δύναμη. Ο ίδιος, αν και ήταν λίγο ασθενικός, κατάφερε να διακριθεί στην ξιφομαχία. Τα μαθήματα ήταν μια δύσκολη υπόθεση για κάποιον που έχει αργή πνευματική ανάπτυξη. Η σχέση μαθητή - δασκάλου όμως τον συγκινεί πολύ. Οι παραστάσεις της παιδικής του ηλικίας ενσωματώθηκαν σε ταινίες που θα μείνουν αξέχαστες. Η Ιαπωνία, η οικογένεια, οι καταβολές ήταν οι πηγές που τον έκαναν ανεξάντλητο. Το δέος για τον πατέρα, η στενή σχέση με τον αδελφό του, το μπουσίντο κώδικας τιμής των σαμουράι εμπνέουν τον Κουροσάβα στα αριστουργήματά του «Οι επτά σαμουράι», «Γιοζίμπο», «Σανγιούρο». Η αυτοπειθαρχία των ιαπώνων πολεμιστών αποτέλεσε κεντρική ιδέα της φιλμογραφίας του.
Τελειώνοντας το σχολείο, αποφάσισε να καλλιεργήσει τη φυσική κλίση του προς τη ζωγραφική, αλλά μια αποτυχία στις εξετάσεις τον άφησε έξω από τη Σχολή Καλών Τεχνών. Αρχισε να καταβροχθίζει λογοτεχνικά βιβλία, ενώ έγινε τακτικός θαμώνας στις κινηματογραφικές αίθουσες, το μελλοντικό πεδίο δράσης του. Ο αδελφός του ένας πετυχημένος αφηγητής του βωβού κινηματογράφου που αυτοκτόνησε με την έλευση του ομιλούντος κινηματογράφου τον μύησε στη μαγεία του σινεμά. Ο Κουροσάβα, αν και ένιωθε έντονη έλξη για την τέχνη, ποτέ δεν είχε σκεφθεί να ασχοληθεί επαγγελματικά με τον κινηματογράφο. Δοκίμασε να βγάλει τα προς το ζην από τη ζωγραφική, αλλά δεν τα κατάφερε. Τότε διάβασε μια μικρή αγγελία όπου ζητούσαν βοηθούς σκηνοθέτη στο στούντιο PCL. Εγινε δεκτός και άρχισε να δουλεύει στο πλευρό του διάσημου σκηνοθέτη Γιαμαμότο. Το ταλέντο του νεαρού δεν άργησε να φανεί. Ο Γιαμαμότο, ύστερα από αρκετά χρόνια, λέει συγκινημένος σε συνέντευξή του ότι το μόνο που τον δίδαξε ήταν πώς να πίνει.
Ο πόλεμος τον προλαβαίνει. Τα πρώτα δείγματα της δουλειάς του λογοκρίνονται. Ο Κουροσάβα υπόσχεται μαζί με κάποιους φίλους του ότι μια μέρα θα δολοφονήσουν τους λογοκριτές. Το 1950 έρχεται η πρώτη μεγάλη επιτυχία, το «Ράσομον», το οποίο ένα χρόνο αργότερα κερδίζει το Χρυσό Λιοντάρι στο κινηματογραφικό φεστιβάλ στη Βενετία. Οι πύλες της Δύσης ανοίγουν για τον σκηνοθέτη και η χρυσή περίοδος της δημιουργίας του αρχίζει. Οι Δυτικοί δανείζονται στοιχεία του και φτιάχνουν γουέστερν, ο ίδιος μεταφέρει με τον δικό του μοναδικό τρόπο τον Σαίξπηρ στον κινηματογράφο. Το «Μάκβεθ» γίνεται η βάση του «Θρόνος του αίματος», ενώ πολύ αργότερα ο «Βασιλιάς Λιρ» μετουσιώνεται σε «Ραν». «Το κρυμμένο οχυρό» του 1958 εμπνέει τον Λούκας στον «Πόλεμο των Αστρων», μία από τις εμπορικότερες ταινίες όλων των εποχών. Την περίοδο της μεγάλης δημιουργικότητας διαδέχεται μια άλλη, γεμάτη απογοήτευση. Το 1971 κάνει μια αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας.
Επανεμφανίζεται το 1975 με το «Dersou Ouzala», μια παραγωγή στην οποία συνέδραμαν και οι Ρώσοι, η οποία κέρδισε το Οσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας. Το «Ραν», τα «Ονειρα», η «Ραψωδία τον Αύγουστο» και το «Μανταντάγιο» συμπληρώνουν τη φιλμογραφία ενός από τους σπουδαιότερους σκηνοθέτες του αιώνα που περιέγραψε αριστοτεχνικά τα «τερτίπια» της ανθρώπινης φύσης. Πέθανε πλήρης ημερών, τελευταίος στη σειρά μετά τη γυναίκα του, τον αγαπημένο του ηθοποιό Τοσίρο Μιφούνε και τον αγαπημένο του παραγωγό Τομογιούκι Τανάκα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΝΙΚΑΣ
Το ΒΗΜΑ, 13/09/1998 , Σελ.: Z04
Κωδικός άρθρου: B12498Z042
Σήμερα διάβαζα μαζί με την κόρη μου από το αναγνωστικό της την συγκλονιστική ιστορία της Σαντάκο Σασάκι. Ψάξαμε μαζί στο διαδίκτυο για αναφορές, θυμήθηκα "Τα Λουλούδια της Χιροσίμα" της Εντίτα Μόρρις και "Τα Παιδιά της Χιροσίμα", μια συλλογή εκθέσεων μαθητών και μαθητριών υπό την φροντίδα του Ιάπωνα παιδαγωγού Αράτα Οσάντα, όπως και το βιβλίο της Ρεμπέκα Χέιζελ "Ηρωικά Παιδιά", απόσπασμα του οποίου ήταν η ιστορία της Σαντάκο, που διαβάσαμε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι ψάχνοντας περισσότερα για την Σαντάκο, βρήκα κι αυττό:
http://greek-translation-wings.blogspot.com/2009/08/rasul-gamzatov-yan-frenkel-zhuravli.html
Διαβάστε την ιστορία της, κι ακούστε το "Zhuravli".
Κι ακόμα την συγκινητική ανάρτηση του nikiplos εδώ:
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://nikiplos.blogspot.com/2010/01/blog-post.html
ΚΑΛΗ ΗΜΕΡΑ ΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΑπάντησηΔιαγραφήΔΗΛΩΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟ ΔΑΝΕΙΟ ΓΙΑ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΩ ΕΝΑ ΣΠΙΤΙ ΑΠΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΑΝΕΙΩΝ ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΑΝΕΙΩΝ SMART ΔΑΝΕΙΩΝ. Είμαι πολύ χαρούμενος σήμερα και
Ο ΘΕΟΣ ΑΦΑΙΡΕΙΤΑΙ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΑΝΕΙΩΝ SMART ΔΑΝΕΙΩΝ.
,
Το όνομά μου είναι Margarida maria Είμαι από την πόλη Abrantes στην Πορτογαλία
Είμαι παντρεμένος, έχω ψάξει για μια γνήσια εταιρεία δανείου για το
τους τελευταίους 5 μήνες, για να αγοράσει ένα σπίτι
όλα πήρα ήταν μια δέσμη απάτες που με έκανε να τους εμπιστευτώ και στο τέλος
της ημέρας, πήραν τα λεφτά μου χωρίς να δώσουν τίποτα σε αντάλλαγμα, όλα
η ελπίδα μου χαθεί, έχω μπερδεμένη και απογοητευμένη, ποτέ δεν ήθελα να
έχουν τίποτα να κάνει με εταιρείες δανείων στο διαδίκτυο, έτσι πήγα να
δανειστεί κάποια χρήματα από ένα
φίλε, της είπα όλα αυτά που συνέβη και είπε ότι μπορεί να με βοηθήσει, αυτό
ξέρει μια εταιρεία δανείου που μπορεί να με βοηθήσει με οποιοδήποτε ποσό του δανείου
που χρειάζομαι από εμένα με πολύ χαμηλό επιτόκιο 2%, ότι πήρε μόλις ένα
δανείου από αυτούς, με διευθύνει για το πώς να υποβάλει αίτηση για το δάνειο, έκανα
όπως ακριβώς μου είπε, έχω εφαρμόσει μαζί τους
Email: (davidsmartloancompany1@gmail.com) Ποτέ δεν πίστευα, αλλά προσπάθησα και
στο δικό μου
η μεγαλύτερη έκπληξη πήρα το δάνειο μέσα σε 24 ώρες, δεν μπορούσα να πιστέψω,
είμαι ευτυχισμένος και πλούσιος πάλι και ευχαριστώ τον Θεό που το δάνειο αυτό
εταιρείες όπως αυτό εξακολουθούν να υπάρχουν σε αυτές τις απάτες σε όλα τα μέρη,
παρακαλώ συμβουλεύω όλους εκεί έξω που έχουν ανάγκη δανείου για να πάει για
(davidsmartloancompany1@gmail.com) δεν θα σας απογοητεύσουν ποτέ, και
η ζωή σας θα αλλάξει όπως η δική μου.Παρακαλώ επικοινωνήστε David έξυπνα δάνεια
Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ σήμερα και πάρτε το δάνειό σας από αυτούς, ο Θεός ευλογεί τον Δαβίδ έξυπνο δάνειο
εταιρεία για την πραγματική προσφορά δανείου τους.
Βεβαιωθείτε ότι έχετε επικοινωνήσει με το David smart Loan για το δάνειό σας επειδή πήρα το δικό μου
δανείου με επιτυχία από αυτή την εταιρεία χωρίς άγχος.!!!