Φράουλες και αίμα...

tvxs.gr | Φράουλες και αίμα by tvxorissinora

"THE STRAWBERRY STATEMENT" (ΦΡΑΟΥΛΕΣ ΚΑΙ ΑΙΜΑ), 1970, σκηνοθεσία Στιούαρτ Χάγκμαν, σενάριο βασισμένο στο βιβλίο του Τζέιμς Σάιμον Κούνεν. Με κίνητρο τον έρωτα, ένας αδιάφορος φοιτητής εντάσσεται σε μια φοιτητική οργάνωση. Σύντομα, οι καταστάσεις τις οποίες βιώνει για πρώτη φορά, τον οδηγούν σε ριζοσπαστικοποίηση... 

Τι μας επιφυλάσσουν οι αραβικές εξεγέρσεις;

του Γιώργου Λιερού

από Αριστερό Βήμα

Οι εξεγέρσεις στην Τυνησία, την Αίγυπτο, την Λιβύη, την Υεμένη, τα Εμιράτα κ.ά. πρέπει να ειδωθούν, παρά τις ιδιαιτερότητές τους, ως μέρη της ίδιας διαδικασίας; Ποιας; Μιας διαδικασίας αραβικής; Μουσουλμανικής; Μπορεί σήμερα να ξεδιπλωθεί στη Μέση Ανατολή μια επαναστατική διαδικασία η οποία θα τείνει στον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της περιοχής; Ή μήπως οι εξεγέρσεις αυτές έρχονται να προκαλέσουν την επιτάχυνση της διαδικασίας προσαρμογής των εν λόγω χωρών στον καπιταλισμό της παγκόσμιας ελεύθερης αγοράς και, επίσης, να διεκδικήσουν εκ παραλλήλου την αναβάθμισή τους σε αυτά τα πλαίσια;

Ιδεολογικοί τόποι: 1797, 1824

Αλέξης Πολίτης, Το μυθολογικό κενό. Δοκίμια και σχόλια για την ιστορία, τη φιλολογία, την ανθρωπολογία και άλλα, Πόλις, Αθήνα 2000, σ. 164-171 (πρώτη δημοσίευση: περ. Αντί, αφιέρωμα στον Ρήγα Βελεστινλή, τχ. 652, 16.1.1998)

από την Αυγή

Οι θούριοι γράφτηκαν για να τραγουδιούνται, και τραγουδιόνταν. Έτσι τα κείμενά τους δεν είναι σταθερά· όσα αντίγραφα γνωρίζουμε --τα περισσότερα χειρόγραφα, και αχρονολόγητα-- παραλλάζουν αρκετά. Έπειτα, καθώς είναι κείμενα δράσης, επιδιώκουν να συντονίζονται με το πολιτικό κλίμα της κάθε στιγμής. Κατά κάποιον τρόπο ανήκουν πιο πολύ στον τραγουδιστή, παρά στον συγγραφέα – γι’ αυτό και οι περισσότεροι παραδίδονται ανώνυμα, ή αποδίδονται στον γνωστότερο ποιητή του είδους, τον Ρήγα.

 

Ακριβώς λοιπόν οι μεταλλαγές που παρατηρούνται από εκδοχή σε εκδοχή μάς επιτρέπουν σήμερα να διαπιστώσουμε καθαρότερα τι αντιστοιχούσε και τι όχι στο ιδεολογικό περιβάλλον της εποχής τους, να τους διαβάσουμε, μ’ άλλα λόγια, προσεκτικότερα.

«La revoluciόn del mundo»

Ο Κοραής και ο Ρήγας βοηθούν την Ελλάδα να σηκωθεί.
Έργο του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ, Βόλος, 1911.

της Γιάννας Τζουρμανά
από την Αυγή

«La revolución del mundo», έγραφε ο Μπερνάρδο ντε Μοντεαγούδο στα 1812, θα απλωθεί «ώς τις πεδιάδες γύρω από τον Ωκεανό, […] τις ακτές της Βαλτικής, […] τις χώρες της Μεσογείου […] και τις όχθες του Τάμεση». Ριζοσπάστης ιδεολόγος της νοτιοαμερικανικής επανάστασης, δεξί χέρι των μεγάλων στρατηγών και πολιτικών Σαν Μαρτίν, Μπολίβαρ και Ο’Χίγκιγκς, ο Μοντεαγούδο διέβλεπε και προπαγάνδιζε απ’ τα πολιτικά του έντυπα την πρόοδο της επανάστασης, όπως την κατανοούσε, ως συνέχεια και «ως αναβίωση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου» -ως μια αναπόφευκτη εξέλιξη που ξεκίνησε με την Αμερικανική Ανεξαρτησία και τη Γαλλική Επανάσταση για να απλωθεί σε κάθε γωνιά του κόσμου.

Αν ακολουθήσουμε αυτόν τον στοχασμό, δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε στους πόθους και στους οραματισμούς του ριζοσπάστη πολιτικού την Εποχή των Επαναστάσεων, όπως την καθιέρωσε η ματιά του Χόμπσμαουμ. Μια εποχή όπου την επανάσταση και τον πόλεμο θα ακολουθήσουν διακηρύξεις περί εθνικής ύπαρξης και πολιτικής ανεξαρτησίας, ανεξιθρησκίας και ελευθερίας του Τύπου, δημοκρατικά και φιλελεύθερα συντάγματα.

Ο κόσμος παραμένει απρόβλεπτος και ζωντανός

(πηγή)

του Ρούσσου Βρανά 

από ΤΑ ΝΕΑ

Πτώματα, μετρούμε πτώματα. Είτε από το φυσικό σκίρτημα της Γης είτε από «αυτό που κάνει ο άνθρωπος στον άνθρωπο», τα πιο πολλά από αυτά μένουν όμως απροσμέτρητα, αόρατα: άνθρωποι που καταποντίζονται στο ιαπωνικό παλιρροϊκό κύμα, άμαχοι που θάβονται στη φλογισμένη λιβυκή έρημο, άστεγοι που ξεπαγιάζουν κάθε χειμώνα στις καλοζωισμένες δυτικές πολιτείες μας.

Στην επιφάνεια του κόσμου ανοίγονται ρήγματα. Από τη Λιβύη μέχρι το Αφγανιστάν κι από τη Λατινική Αμερική μέχρι την Ευρώπη, μακραίνει ο κατάλογος με τις ευαίσθητες τεκτονικές ζώνες του πλανήτη. Παντού ενεργοποιούνται πάλι αρχαία ρήγματα που είχαμε πιστέψει πως μας είχαν ξεχάσει και που καταγράφονται ακόμη και από τους πιο πρωτόγονους πολιτικούς σεισμογράφους. Να πώς ερμηνεύαμε μέχρι σήμερα τις καταγραφές τους, λέει ο φιλόσοφος Ροζέ Πολ -Ντρουά:   

«Κάποιοι έλεγαν πως όσο ο κόσμος μας θα γινόταν πιο ορθολογικός τόσο η ειρήνη θα γινόταν πιο μόνιμη. ∆ιατυπωμένη από τον Ρουσώ, αυτή η ιδέα τελειοποιήθηκε από τον Καντ στο περίφημο "Σχέδιο για μια διαρκή ειρήνη", που έβλεπε υπερεθνικές συμμαχίες να αποσοβούν βαθμιαία τις συγκρούσεις. Σε αυτή την ιδέα εγγράφονται ο ΟΗΕ αλλά και η σύγχρονη ιδέα της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Στο άλλο άκρο, υπήρξαν διανοητές που θεωρούσαν ανόητη ακόμη και την ιδέα της προόδου. Οπως ο Σοπενχάουερ ή ο Νίτσε, ήταν πεπεισμένοι πως οι πόλεμοι δεν έχουν τέλος, πως το μέλλον της ανθρωπότητας ποτέ δεν είναι βέβαιο και πως ο ορθός λόγος είναι πάντα ανίσχυρος μπροστά στο χάος της Ιστορίας».   

Το εύφλεκτο σώμα της Ιστορίας

σκίτσο του Dan Carino από το Cartoon Movement

του Old Boy

Κι όμως. Όλη αυτή η φωτιά που καίει πανίσχυρα καθεστώτα (και άγνωστο τι είδους γενικότερες ανακατατάξεις θα προκαλέσει τελικά στο πέρασμά της) πυροδοτήθηκε από έναν κανένα: πρωτοξέσπασε πάνω στο ταπεινότατο σώμα του εικοσιεξάχρονου μικροπωλητή Μοχάμεντ Μπουαζίζι. 17 Δεκεμβρίου 2010, στο παγκοσμίως άγνωστο Σίντι Μπουζίντ της Τυνησίας, ένας άνθρωπος που νιώθει αδικημένος και εξευτελισμένος, αποφασίζει, όχι προμελετημένα, αλλά πάνω στην απελπισία της στιγμής, να αυτοπυρποληθεί. Η κατάσχεση των εμπορευμάτων του και της ζυγαριάς του, ένα χαστούκι από την δημοτική αστυνόμο όταν προσπαθεί να αντιδράσει, και η άρνηση στη συνέχεια των τοπικών αρχών να δεχθούν να ακούσουν την διαμαρτυρία του, φαίνεται πως είναι αρκετά. Τίποτα πιο εμπρηστικό από την αδικία και μάλιστα την αδικία που συμβαίνει από εκπροσώπους της εξουσίας, την αδικία την οπλισμένη με τη δύναμη της έννομης τάξης. Λούζεται με εύφλεκτο υγρό και καίγεται μπροστά στο κτίριο που δεν δέχτηκαν να τον ακούσουν. Μέρες αργότερα θα υποκύψει στα τραύματά του. Η φωτιά παίρνει απρόβλεπτες διαστάσεις.

Η Ιστορία αρχίζει να γράφεται όχι με αφορμή έναν ηρωισμό, αλλά με αφορμή μια συντριβή.

Αργά ή γρήγορα...

σκίτσο του Sherif Arafa από Cartoon Movement

Σενάρια κοινωνικής έκρηξης

(πηγή)

του Ξενοφώντα Κοντιάδη

από το Έθνος

Το χρονικό σημείο της κοινωνικής έκρηξης είναι απρόβλεπτο. Ωστόσο σωρεύονται ισχυρές ενδείξεις ότι η εσωτερικευμένη οργή και η βουβή διαμαρτυρία μπορεί να μετατραπούν σε βίαιο ξέσπασμα. Μια τέτοια έκρηξη δεν θα εκδηλωθεί κατ' ανάγκην ούτε υπό τη μορφή τυφλών καταστροφών, με χαρακτηριστικά αριστερίστικου χουλιγκανισμού, ούτε ως οργανωμένες κινητοποιήσεις καθοδηγούμενες από συνδικαλιστικές οργανώσεις. Αντίθετα, μια μαζικοποιημένη αντίδραση στην υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των χαμηλών και μεσαίων εισοδηματικών στρωμάτων θα είχε πιθανόν τη μορφή αυθόρμητων, μη κατευθυνόμενων, συγκριτικά ηπιότερων, αλλά ταυτόχρονα καταλυτικών ως προς τις πολιτικές προεκτάσεις τους, συλλογικών πράξεων. (...)

Νέες μορφές συλλογικότητας

(πηγή)

της Ελιζαμπέττας Καζαλόττι

από την Ελευθεροτυπία

Στην εποχή του παραδόξου, όπου αντί για έλατα στολίζουμε κυπαρίσσια και ο Αϊ-Βασίλης αντί για δώρα φέρνει στους ανθρώπους σκουπίδια, η έννοια του «εμείς» εμφανίζεται και εξαφανίζεται παίζοντας κλεφτοπόλεμο με τις αντοχές μας.

Ο χρόνος δεν κυλά πλέον μόνο σε μια κατεύθυνση και ούτε βαδίζει μπρος ένα συγκεκριμένο προορισμό.

Από τα αστικά προάστια του Παρισιού, του 2005, στην Αθήνα του 2008, στο Λονδίνο και τη Ρώμη και πάλι στην Αθήνα του 2010, η αμηχανία και η απελπισία μετουσιώνονται σε βία, χωρίς συγκεκριμένο στόχο και ιδεολογία. Και ήδη διεθνώς η κουβέντα έχει ανάψει και πολλοί είναι όσοι μιλούν για το τέλος των επαναστάσεων και την αυγή μιας εποχής όπου εξεγέρσεις θα πυροδοτούνται και θα καίγονται σαν σπίρτα σε διαφορετικές γωνίες του πλανήτη.

Το Πολυτεχνείο και οι εκτός κλίματος εξεγέρσεις

(πηγή)

του Κώστα Καραβίδα

από την ΑΥΓΗ

Αν υποθέσουμε ότι ισχύει ο αφορισμός του Καρούζου ότι η Ιστορία δεν σε περιμένει στη στάση του τρόλεϊ, τότε εύλογη είναι η απορία γιατί σήμερα στο πεδίο των κοινωνικών αγώνων δεν κουνιέται φύλλο. 

Μετά τις 5 Μάη, ένα παρατεταμένο μούδιασμα έχει διαπεράσει εκείνο το τμήμα του κοινωνικού σώματος που εκδήλωσε, στιγμιαία, πολιτική συμπεριφορά πολίτη και όχι υπηκόου, που έκανε χρήση δηλαδή του δημοκρατικού δικαιώματος της πολιτικής ανυπακοής. Σήμερα που το μέλλον εμφανίζεται με βίαιο πρόσωπο και οργανώνεται ερήμην μας ένα νέο μοντέλο κοινωνίας, ολόκληρο το πολιτικό σύστημα και κυρίως οι κατά συνήθεια αποκαλούμενοι πολίτες-καταναλωτές κοιταζόμαστε μεταξύ μας ανήμποροι να αρθρώσουμε το παραμικρό instead of. Πριν προλάβουμε ν’ αλλάξουμε τον κόσμο, μας πρόλαβε και μας άλλαξε αυτός.