 |
| σκίτσο του Σπύρου Δερβενιώτη από το CartoonMovement |
Υπάρχει μια μαγική στιγμή στη παρασκευή μαγιονέζας όπου διάφορα ζουμερά υλικά μπλέκονται μεταξύ τους και φτιάχνουν μια πηχτή σταθερή σάλτσα. Γι’ αυτό το μαγικό φαινόμενο οι μαμάδες έχουν προτείνει διάφορες εξηγήσεις. Πως πρέπει να φτύσεις τον κόρφο σου, πως το αυγό πρέπει να είναι αρσενικό και ζεστό, πως πρέπει να την χτυπάς οριζόντια κι όχι κάθετα. Όλα αυτά τα μαγικά έχουν ένα κοινό. Μπορεί να λειτουργήσουν καμιά φορά, αλλά συνήθως δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα. Διότι το μόνο που χρειάζεται μια μαγιονέζα για να φτιαχθεί είναι λεμόνι, λάδι και λεκιθίνη που δένει αυτά τα δύο αταίριαστα υλικά. Και πως το λάδι πρέπει να τρέχει σιγά σιγά μέσα στο λεμόνι την ώρα που χτυπάμε όλα τα υπόλοιπα.
Κάπως έτσι λοιπόν, από τότε που έσκασε η κρίση πριν από 3μιση χρόνια, οι διάφοροι μάγειροι προτείνουν γιατροσόφια. Που αποτυγχάνουν. Και το παγκόσμιο σύστημα ετοιμάζεται να μπει σε μια νέα νεροτσουλήθρα την ώρα που οι μάγειροι κάθονται πάνω από τις οικονομίες και επιμένουν στα ίδια αποτυχημένα τερτίπια. Κι αυτό είναι το πιο σημαντικό κομμάτι της ιστορίας. Πως εμπεδώνεται στη συνείδηση των ψηφοφόρων ότι οι μάγοι που υποσχέθηκαν το τέλος της ιστορίας αποδείχθηκαν γυμνοί. Αλλά αυτό παίρνει χρόνο. Κανείς δεν περίμενε 150-200 χιλιάδες αθηναίων να γεμίζουν το Σύνταγμα σε κυλιόμενα ωράρια πριν από 6μήνες.
Οπότε το σημαντικό που πρέπει να κοιτάμε, είναι οι αντιδράσεις των ψηφοφόρων στα διάφορα κράτη που δείχνουν να ξυπνάνε από τον hangover του πάρτι της υποτιθέμενης ευμάρειας, κι όχι τα τσαλίμια των ελίτ τους που είναι παντελώς αποκομμένα από την πραγματικότητα και άρα αδιάφορα όταν κάνουμε και το παραμικρό zoom out.
Δηλαδή τι σημασία έχει ποια δικαιολογία βρήκαν οι αντιδρώντες του πασοκ για να ψηφίσουν το μεσοπρόθεσμο; Τι σημασία έχει να βγαίνει ένας κατά τεκμήριο ανίκανος (και με ευρωπαϊκή πιστοποίηση ηλιθιότητας) υπουργός και να λέει πως η αστυνομία συγκρατήθηκε; Τι σημασία έχει ακόμα και να βγαίνει ο πρωθυπουργός στη σοσιαλιστική διεθνή και να μας ρίχνει έναν δεκάρικο για το πως ο ίδιος εργάζεται για την ισότητα; Αυτό που έχει σημασία είναι πως το παλιό σύστημα καταρρέει, και οι κοινωνικές ομάδες που στηρίζονταν επάνω του, αρχίζουν και κρατάνε αποστάσεις. Οπότε όλα αυτά τα περί αποκρατικοποιήσεων, αξιοποιήσεων, αλλαγών στην παιδεία κλπ μου φαίνονται λίγο αδιάφορα στα πλαίσια που δεν λύνουν κανένα μα κανένα πρόβλημα και είναι πολύ αμφίβολο αν θα εφαρμοστούν. Είναι σαν να βρισκόμαστε στο καλοκαίρι του 2009 και να βγαίνει ο Σουφλιάς να εξαγγείλει ένα νέο 10ετές πλάνο επέκτασης της Αττικής οδού σε 3 ορόφους και αύξησης της τιμής των διοδίων.
Με το παραπάνω δεν εννοώ πως πρέπει να κάνουμε υπομονή γιατί τα γρανάζια της κοινωνικής “μηχανικής” έχουν μπει σε λειτουργία. Άλλωστε όλοι γνωρίζουμε πως η λέξη μηχανική δίπλα στο κοινωνική είναι από μόνη της ύποπτη και υπονοεί πως κάποιος έχει βρει έναν τρόπο να την εξηγήσει και να την προβλέψει. Αυτό που εννοώ είναι πως το σύστημα απλά ακολουθεί τη συμβουλή της Anne Clark και τα διάφορα σχέδια πολύ γρήγορα βυθίζονται στη ματαιότητα.
Killing time.
Καθώς κανείς δεν έχει πειστεί για τη βιωσιμότητα των λύσεών τους, κανείς δεν είναι διατεθειμένος να δουλέψει γι’ αυτά. Ούτε οι ίδιοι οι υπουργοί. Και το σύστημα βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στο τέλμα. Έναν σουρεαλισμό που βλέπουμε να συμβαίνει, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς.
Στις ΗΠΑ ο Μπάμιας βρίσκεται σε μια τεράστια διαμάχη με τους ρεπουμπλικάνους περί όνου σκιάς. Εδώ και 4 μήνες συζητάνε πως η κυβέρνηση δεν θα κηρύξει στάση πληρωμών για τεχνικούς λόγους την ίδια στιγμή που η οικονομία βυθίζεται αύτανδρη. Και μόλις βλέπουν τα νούμερα να βουτάνε πιο βαθιά, γυρνάνε το κεφάλι και λένε πως φταίει το ελληνικό πρόβλημα. Δικαιολογία που φυσικά ελάχιστα προσφέρει στην άνεργη Αμερική που δεν έχει κανένα κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας.
Στην Ευρώπη οι Γάλλοι -στον γνωστό φιλοτραπεζικό τους ρόλο- πρότειναν ένα σχέδιο για την Ελλάδα που δεν είχε νόημα ούτε καν να συζητηθεί, μόνο και μόνο για να φανεί πως κάτι προτείνουν.
Οι Γερμανοί είναι βυθισμένοι στις δικές τους αντιφάσεις με τους κυβερνώντες συντηρητικούς να έχουν χάψει τον αγγλοσαξωνικό χάπακο των ελεύθερων αγορών και να μην μπορούν να ξεφύγουν από έναν φονταμενταλισμό που για τους ίδιους (και τους Γάλλους) είναι ιστορικά ξένος. Και νιαουρίζουν πως για όλη τη φιλο-τραπεζική πολιτική τους ευθύνεται το συνεργαζόμενο με την κυβέρνηση φιλελεύθερο κόμμα, ένα κόμμα που σύντομα θα εξαφανιστεί από τον εκλογικό χάρτη μαζί με την ξοφλημένη ιδεολογία που πρεσβεύει. Να δούμε ποιον θα κατηγορήσουν έπειτα (τον σύριζα ίσως;).
Οι βρυξελλιώτες συνεχίζουν να απεργάζονται διάφορα αστεία σενάρια για να δικαιολογούν τους παχυλότατους μισθούς τους. Αποκομμένοι καθώς είναι εδώ και χρόνια από κάθε έννοια πραγματικής ζωής, αυτά τα golden boys έχουν υιοθετήσει έναν αντιδραστικό ιδεαλισμό που τους ήρθε φορετός από τις ΗΠΑ. Θέλουν λέει να δημιουργήσουν τις φιλελεύθερες ηνωμένες πολιτείες της αγοραίας Ευρώπης. Ιδεαλισμός που ήταν αρκετά επικίνδυνος όσο τα πράγματα πήγαιναν καλά, αλλά τώρα είναι παντελώς αδιάφορος καθώς και οι ίδιοι καταλαβαίνουν πως δεν προσφέρει καμιά λύση. Κι έτσι κουρασμένα βγάζουν τα κομπιουτεράκια τους και προσπαθούν να ικανοποιήσουν τα διάφορα λόμπυ εξουσίας τα οποία θεωρούν εγγυητές της συνέχειας τους. Ταυτόχρονα μαγαζιά όπως η ΕΚΤ του Τρισέ βάζει τρικλοποδιές σε οποιονδήποτε προσπαθεί να κουνηθεί από το μαντρί, όπως έγινε με τους Ιρλανδούς το χειμώνα. Κάτι που μας δίνει να καταλάβουμε πως αυτή η γραφειοκρατία είναι ο μεγαλύτερος πραγματικός εχθρός της Ευρώπης.
Και όλοι αυτοί δείχνουν να ασχολούνται με τα τσαλίμια του βαθέως πασοκ στην ελλάδα, το οποίο επαναστάτησε για μερικές υπουργικές καρέκλες που μικρή ζωή θα έχουν τώρα που το πράγμα καταρρέει. Μπορεί ο Βενιζέλος να νομίζει πως είναι γαμάουα και θα ανατρέψει την κατάσταση, αλλά δημοσιονομικά φέτος βρισκόμαστε ξανά σχεδόν πίσω στο καλοκαίρι του 2009 με τον μηχανισμό σε πλήρη κατάρρευση. Το ΠΑΣΟΚ για το 2010 μας χρέωσε με ένα έλλειμμα της τάξης του 17% του ΑΕΠ (ή 41δις), όπως ακριβώς και η ΝΔ το 2009 (24δις το έλλειμμα του προυπολογισμού + 2,5δις ρευστό για τις τράπεζες + 9δις για δάνεια τρίτων όπως κάτι μέγαρα μουσικής + 5δις για τους προμηθευτές των νοσοκομείων). Και το σχέδιο του Big Ben σε όλο αυτό, είναι να προσλάβει κάποιον σύμβουλο, προκειμένου να του υποδειχθεί σε κανένα χρόνο από σήμερα τι πρέπει να κάνουν οι εφορίες για να εισπράξουν τα ανείσπρακτα. Δηλαδή business as usual ή στο ελληνικότερο xaireta mou ton platano.
Οι καρέκλες λιγοστεύουν
Η Ιταλία ήταν μια χώρα που πριν την κρίση είχε μεγαλύτερο δημόσιο χρέος από την Ελλάδα ως ποσοστό του ΑΕΠ. Βέβαια οι άοκνες προσπάθειες ΓρΑΠ και καταλληλότερου γρήγορα έφεραν την Ελλάδα στην περίζηλη θέση της χώρας με το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος στην ΕΕ. Διότι σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Ιταλία είχε σχετικά χαμηλά ελλείμματα και έτσι ο βαθμός αύξησης του χρέους ήταν χαμηλός και προβλέψιμος. Πράγμα που σημαίνει πως η Ιταλία έπαιζε το γνωστό κατενάτσιο αφήνοντας τα υπόλοιπα γουρουνάκια να τραβάνε το κουπί, με μπροστάτζα το χειρότερο γουρουνάκι όλων δηλαδή εμάς. Εδώ και 10μέρες το zerohedge.com μας είχε προειδοποιήσει πως τα τραπεζικά αγόρια άρχιζαν να ποντάρουν υπόγεια στο χαρτί Ιταλία. Μάλιστα χρησιμοποιούν και διάφορα τρομακτικά ονόματα όπως “dark pools” για να δείξουν το ακόμα πιο αδιαφανές και υπόγειο της διαδικασίας. Λες και διάφοροι σκοτεινοί παίκτες στα έγκατα της μέσης γης απεργάζονται κάποιο τρομακτικό σχέδιο. Αν θυμάστε μάλιστα από τον πίνακα που είχα δημοσιεύσει για τα CDS, η Ιταλία φιγουράριζε στην πρώτη θέση αν και πάλι το ποσό δεν είναι τραγικό (λιγότερο από 20δις ευρώ). Και τσουπ δέκα μέρες αργότερα (την προηγούμενη Παρασκευή) το σχέδιο έγινε πραγματικότητα. Οι “αγορές” επιτίθενται λέει στην Ιταλία.
Μπούρδες. Τα dark pools και όλες οι υπόλοιπες αδιαφανείς αγορές υπάρχουν διότι τα κράτη τους επιτρέπουν να υπάρχουν. Αν το κράτος γνωρίζει πως εγώ πήρα ένα μπουκάλι νερό προς 60 λεπτά σ’ ένα φουρνάρικο της Σύρου πριν 4 μέρες και πλήρωσα και 13% ΦΠΑ γι’ αυτό, είναι αστείο να λέμε πως δεν μπορεί να γνωρίζει το “μυστικό” χρηματιστήριο που διατηρούν οι μεγάλες τράπεζες για τα καλά πελατάκια τους.
Πανικός στις αγορές λοιπόν, το επιτόκιο του 10ετους ομολόγου στην Ιταλία έχει φτάσει ήδη στο 6% με το 7% να θεωρείται το κρίσιμο σημείο όπου η Ιταλία βγαίνει εκτός αγοράς. Οι ηγέτες της Ευρώπης τρέχουν και δεν φτάνουν γιατί τα μεγέθη της Ιταλίας είναι πολύ μεγαλύτερα από της Ελλάδας. Οι αγορές ζητάνε αίμα. Ο γερμανός ΥΠΟΙΚ και συμπάθεια μου Σόιμπλε, σφυρά αδιάφορα λέγοντας πως τα μέτρα περιορισμού του ελλείμματος που έχει αναλάβει να κάνει η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι θα προχωρήσουν κανονικά (μετά το 2013). Λες και έχει καμία σημασία τώρα που το πανηγύρι άρχισε και οι “αγορές θέλουν” 6% επιτόκιο.
Και μέσα εκεί οι Βρυξελλιώτες γραφειοκράτες ζητούν η οικονομική διακυβέρνηση των χωρών να περάσει στα χέρια του μαγαζιού τους. Προσωπικά μπορώ να κάνω την καρδιά μου πέτρα και να δεχθώ το κουτσουρεμένο κράτος πρόνοιας που προσφέρει στη Γερμανία το Hartz IV, με γύρω στα 800 ευρώ εγγυημένο εισόδημα το μήνα, αλλά πολύ φοβάμαι πως οι Βρυξελλιώτες δεν έχουν κάτι τέτοιο στο μυαλό τους. Μάλλον περισσότερο εννοούν πως οι Γερμανοί θα πρέπει να αποκτήσουν το κοινωνικό κράτος της Ελλάδας προκειμένου να πληρωθούν τα χρέη των γνωστών γουρουνακίων.
Αλλά καθώς οι τεμπέληδες και οι φτωχοί πολλαπλασιάζονται και στον βορά, το επιχείρημα λειτουργεί όλο και λιγότερο. Όσο προχωρά το δεύτερο εξάμηνο και εδραιώνεται η αντίληψη πως ανάκαμψη δεν θα υπάρξει, τα διάφορα “ατυχήματα” θα πολλαπλασιάζονται. Ακόμα και οι Γερμανοί που είχαν ψήσει τους πάντες πως πάνε περίφημα, σύντομα θα εκπλήξουν τους πάντες πως τελικά δεν ήταν και τόσο ειλικρινείς στις προβλέψεις τους. Και όχι, η επέκταση προς ανατολάς δεν θα τους σώσει (γενικά το τι μπούρδα λέγεται αυτόν τον καιρό για να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα δεν έχει προηγούμενο).
Bond Vigilante και μη κωλοκαρτέρα
Που μας αφήνει αυτό; Οι τιμωροί των ομολόγων (bond vigilante) όπως στην πιάτσα ονομάζουν διάφορα τραπεζολαμόγια που ποντάρουν στις ομολογιακές αγορές για να δώσουν έναν αέρα τιμωρού των αγορών, έχουν αρχίσει να δείχνουν τα δόντια τους. Η Ιταλία και η Κύπρος ήταν τα τελευταία κομμάτια στο παζλ και η Ισπανία και το Βέλγιο είναι τα επόμενα. Το μεγάλο ερώτημα είναι μέχρι πότε το ευρωπαϊκό πολιτικό προσωπικό θα ανέχεται να παίζει αυτό το θέατρο με τις “παντοδύναμες” αγορές. Οι Ιταλοί ξεκίνησαν δειλά με την ονομαστικοποίηση όλων όσοι κατέχουν θέσεις short, αλλά φυσικά δεν φτάνει αυτό. Χρειάζεται μια απόφαση που να αναγκάζει τους πάντες να κάνουν τις συμφωνίες τους επίσημα και ανοιχτά μέσω του χρηματιστηρίου, όπως γινόταν και παλιά. Χρειάζεται επίσης μια δεύτερη διοικητική απόφαση που να κόβει τη χρηματοδότηση των παικτών που είναι υπερμοχλευμένοι, με τη λογική πως είναι επικίνδυνοι για την ισορροπία του συστήματος. Χρειάζεται επίσης ένα τηλέφωνο προς όλες αυτές τις κρατικοδίαιτες τράπεζες να κόψουν τις μαλακίες. Κι αν δεν το κάνουν, χρειάζεται η επίσκεψη μιας ντουζίνας εισαγγελέων να αρχίσουν να ψάχνουν όλες τις παράνομες πρακτικές που οι τράπεζες έχουν κάνει τα τελευταία χρόνια. Και κρίνοντας από το μπάχαλο στις ΗΠΑ με τα στεγαστικά, είναι σίγουρο πως δεν θα δυσκολευτούν να γεμίσουν 3 τηλεφωνικούς καταλόγους με παράνομες πρακτικές.
Μα, θα διαμαρτυρηθούν οι τράπεζες, αν το κάνουμε αυτό τότε οι πελάτες μας θα φύγουν από τα δικά μας dark pool και θα πάνε στα ελβετικά ή τα αμερικάνικα. Επειδή όμως οι μεταφορές χρημάτων δεν γίνονται με βαλίτσα στο πορτ παγκάζ του αυτοκινήτου όπως έκαναν κάτι λούμπεν συντοπίτες μας, κάθε φορά που ένα μεγάλο ποσό θα πηγαίνει να περάσει τα σύνορα θα τίθεται σε αναμονή περιμένοντας να δουμε πόσο νόμιμα αποκτήθηκε αυτό το ποσό, κι αν εκκρεμεί κάποια δικαστική έρευνα σε βάρος του golden boy που κάνει τη μεταφορά για παράνομες πρακτικές στα χρηματιστήρια.
Γρήγορα λοιπόν θα καταλάβουν όλοι οι πλούσιοι με φαντασιώσεις αυτονομίας, πως οι Ελβετοί δεν μπορούν να τυπώνουν μονίμως καινούργια ελβετικά φράγκα, πόσο μάλλον πως και οι ίδιοι δεν θα μπορούν να μεταφέρουν τις επιχειρήσεις τους στην Ελβετία. Πράγμα που σημαίνει πως τα χαρτάκια είναι απλά χαρτάκια και ο πραγματικός πλούτος μιας χώρας βρίσκεται στα χέρια των κατοίκων του και στις υλικές υποδομές της χώρας. Οπότε αν θέλουν μπορούν να μας κάνουν τη χάρη να φύγουν παίρνοντας όλα τα χαρτάκια που θα αξίζουν τίποτα ως χαρτάκια αποθηκευμένα στην Ελβετία, διότι πόσα ελβετικά φράγκα μπορείς να ξοδέψεις στην Ελβετία πριν δημιουργήσεις έναν θηριώδη πληθωρισμό στο εσωτερικό της χώρας;
Κι εδώ θα δώσω ένα παράδειγμα (δώστε βάση στα στοιχεία κι όχι στις μπούρδες που γράφει το άρθρο για το πόσο τζιζ κακό και θα πεθάνουμε όλοι είναι αυτό). Πριν από μερικές βδομάδες μια δανέζικη τράπεζα χρεοκόπησε. Το δανέζικο κράτος ανέλαβε την τράπεζα και άρχισε να μοιράζει κουρεματάκια. Όλοι οι ομολογιούχοι και οι καταθέτες με καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ θα υποστούν ένα κουρεματάκι τουλάχιστον κατά 25% και βλέπουμε πως θα πάει το πράγμα ρε παιδιά. Είδατε να έχει καταρρεύσει η Δανία; Είδατε το άγαλμα του Τσε Γκεβάρα να αντικαθιστά τη γοργόνα της Κοπεγχάγης; Είδατε να πέφτει ένας πανικός στις αγορές; Είδατε τους καταθέτες να βγάζουν τα χρήματά τους στην Ελβετία; Όχι φυσικά. Γιατί; Διότι από τους 73.000 καταθέτες μόνο οι 450 είχαν καταθέσεις πάνω από 100.000 ευρώ, κι αυτοί θα χάσουν μόνο μέρος των χρημάτων τους.
Η Γόρδια κλωτσοπατινάδα
- Πώς γίνονται όλα τα παραπάνω;
Μόνο εάν η πολιτική εξουσία, δηλαδή οι κυβερνήσεις πάρουν τις ανάλογες αποφάσεις.
- Και πως γίνεται αυτό;
Με το να ρίξουμε τις υπάρχουσες κυβερνήσεις και να ανεβάσουμε μόνο εκείνες που θα υποσχεθούν κάτι τέτοιο.
- Πως ρίχνουμε μια κυβέρνηση;
Νομίζω το κόλπο στην Ελλάδα όπως και στην Ισλανδία είναι απλό. Κατεβαίνουμε όλοι στο κοινοβούλιο -έστω και για μισή ώρα κάθε μέρα- και ρίχνουμε χιονόμπαλες (δεν κάνει κρύο στην Ελλάδα οπότε ξέρετε την πάγια αγάπη μου για τη λαδομπογιά). Δύο βδομάδες με τέτοιο happening και θα αρχίσει η vodafone να θέλει να γίνει χορηγός στο event. Μέχρι και ο ΓρΑΠ θα θελήσει ως αντιεξουσιαστής να βάλει κι αυτός ένα χεράκι.
- Φοβάστε πως το καθεστώς θα σκληρύνει τη στάση του;
Και το ερώτημα είναι να την σκληρύνει πόσο περισσότερο από την Τετάρτη του μνημονίου; Και προς ποια κατεύθυνση;
Αν χρειάζεται η μισή αστυνομική δύναμη της χώρας για να φυλάει 400 Λέξους μήπως και φάνε κανένα αυγό ή καμιά λαδομπογιά, τότε ήδη το καθεστός έχει παραχωρήσει όλο το ζωτικό του χώρο. Κι όσο η πραγματικότητα στον δρόμο, συγκρούεται με τη φαντασίωση πως κάποιοι σκοτεινοί κύκλοι του Σύριζα έχουν παραδώσει την αθήνα στις συμμορίες και έχουν σχέδιο κατάληψης της Βουλής, τόσο πιο αδιάφοροι θα γίνονται. Ήδη τα διάφορα άρθρα γνώμης στις “σοβαρές” εφημερίδες αγγίζουν το όριο του σουρεαλισμού (το ίδιο και οι κυκλοφορίες τους). Όσο περισσότερος κόσμος κατεβαίνει κάτω και βλέπει τον σουρεαλισμό, τόσο πιο δύσκολη είναι η κατάσταση για τους κλόουν του συστήματος.
- Μπορεί η Ελλάδα να κάνει τσαμπουκάδες μόνη της;
Φυσικά και όχι.
- Άρα γιατί να ρίξουμε την κυβέρνηση;
Προκειμένου η καινούργια να προσπαθήσει ειλικρινώς να ισοσκελίσει το πρωτογενές αποτέλεσμα του προϋπολογισμού, να μαζέψει τίποτα κλεμμένα, να φορολογήσει τους πραγματικά έχοντες και ταυτόχρονα να κάνει κατενάτσιο μην πληρώνοντας όλους αυτούς που έχουν τη δυνατότητα να μην πληρώνονται.
Διότι το βασικό πράγμα που έπρεπε να κάνει η κυβέρνηση ΓρΑΠ από τότε που βγήκε θα ήταν να παίζει αμυντικά περιμένοντας και τα υπόλοιπα παιδάκια να σκάσουν. Κάτι που δεν θα αργήσει να συμβεί όπως όλοι βλέπουμε. Κι επειδή και τα υπόλοιπα παιδάκια του ευρωπαϊκού παιδότοπου έχουν αρχίσει να βλέπουν εμπράγματα το αδιέξοδο των κυβερνήσεών τους, η ώρα αυτή δεν θα αργήσει. Οι καρέκλες στο παιχνίδι είναι ήδη πολύ λίγες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου