Είναι μονόπλευρη και δογματική η παρουσίαση του Debtocracy; Ναι, αλλά όχι περισσότερο από το τυχαίο δείγμα Κύπριου νομπελίστα ή το τυχαίο δείγμα ηλιόδωρου Έλληνα κεντρικού τραπεζίτη -πρώην στελέχους χρεοκοπημένης τράπεζας- που ζητά να κοπούν οι εκδρομές των ΚΑΠΗ ως σπατάλη. Ή το ακόμα πιο τυχαίο δείγμα “επιστημονικού ερευνητή” του ΙΟΒΕ που κληρώνει διάφορα νούμερα για να έχει να λέει στα εγγόνια του πως δεν έφταιγε το σύστημα, αλλά αυτός ο ανίκανος ΓρΑΠ που δεν το εφάρμοσε σωστά.
Είναι αυτο-αναφορική; Ναι αλλά όχι περισσότερο από τον τυχαίο κ.Taylor και τον περίφημο τυχάρπαστο “κανόνα” του, αυτό το μνημείο αυτο-αναφορικότητας που οι κεντρικοί τραπεζίτες πίνουν νερό στο όνομά του. Δεν έχετε παρά να διαβάσετε την ίδια την παρουσίαση του εμπνευστή της, για να καταλάβετε πως ακόμα και πρωτοετής φοιτητής θα τον έκοβε με τέτοιες παπάρες που γράφει. Αν φτάσετε στο τέλος μάλιστα θα δείτε πως βαυκαλίζεται πως η προσέγγισή του είναι “scientific” κι όχι “policy”. Δηλαδή εμείς είμαστε επιστήμονες, μη νομίσετε πως έχουμε καμιά ατζέντα. Άλλος ένας που θα παραπονιέται στα εγγόνια του.
Τότε γιατί βγήκαν διάφοροι και τo βαράνε ως μίασμα; Μα φυσικά διότι δεν ταιριάζει με τις δικές τους δογματικές φαντασιώσεις για τον κόσμο. Και πως τολμά να υπάρχει κάποιος που τους αμφισβητεί την “αλήθεια” , τη στιγμή που τόσα νόμπελ (και ίσως κανένα τυχάρπαστο διδακτορικό που έκανα στην ανωτάτη μπακαλική) την υποστηρίζουν; Πώς τολμάνε και αμφισβητούν την Επιστήμη των Οικονομικών (βοήθειά μας);
Ποιό είναι το μεγαλύτερο μειονέκτημα του Debtocracy; Όπως είπε κι ένας φίλος, το μεγαλύτερο μειονέκτημά τους, ήταν που δεν πήγαν να ρωτήσουν μερικούς από τους ντόπιους καθηγητάδες / μεγαλοστελέχη τραπεζών (οι ιδιότητες είναι συχνά αλληλο-επικαλυπτόμενες). Το μόνο που θα έκαναν θα ήταν να τους δείξουν τα νούμερα, αφήνοντας την κάμερα να ρολάρει τη στιγμή που οι τύποι θα ξεροκατάπιναν προσπαθώντας να εξηγήσουν τα ανεξήγητα.
Δεν έδειξαν 2-3 μεγάλα κεφάλια να ξεβρακώνονται on camera πέρα για πέρα, κι έτσι να μην φαίνονται τόσο μονόπλευροι. Αλλά συγχωρέστε με. Γιατί περιμένουμε από ένα ντοκιμαντέρ που γράφτηκε από 2-3 ανθρώπους και γυρίστηκε με πενιχρά μέσα, να κάνει όλη τη δουλειά που εκατοντάδες άλλοι δημοσιογράφοι και οικονομολόγοι βαριούνται ή είναι πολύ “ευπρεπείς” -δηλαδή πολύ βολεμένοι στο σύστημα- για να την κάνουν;
Ποιό είναι το άλλο μεγαλύτερο μειονέκτημα του Debtocracy; Το 42. Δηλαδή πως ήδη από το τρέιλερ, σε μια κρίση τηλεοπτικής υπερβολής, αυτοδιαφημίζεται ως η λύση στην ελληνική κρίση. Κι αυτό είναι ένα σημείο εκκίνησης που δύσκολα μπορείς να υπερασπιστείς.
Όταν υπόσχεσαι στο κοινό σου την απάντηση για τη ζωή, το σύμπαν και τα πάντα, θα πρέπει να βρεις μια απάντηση εξίσου ευφυή, με το 42 του Douglas Adams. Και μια τέτοια απάντηση δεν την έχει. Κι είναι κρίμα διότι έτσι πέφτει σε μια παγίδα που μόνο του έστησε και διαπερνά ολόκληρη την αφήγησή του.
Αντ’ αυτού πίσω από την πολύ καλή αφήγηση, βλέπουμε τη γνωστή αμήχανη θέση μεταφυσικής πίστης που λέει στην ουσία: Στάση και έξοδος από το ευρώ. Με τις γνωστές αβαρίες, τα μισόλογα, τις μισές αλήθειες και τις υποσχέσεις που δεν μπορεί να τηρήσει. Και σε αυτό το σημείο δεν διαφέρει και πολύ με τη μεταφυσική πίστη που λέει: Μνημόνιο, και αγία η αγορά.
Διότι εν τέλη το Debtocracy είναι σαν μία ετερόδοξη βίβλος. Ισχυρίζεται πως υπάρχει ένας βασιλικός δρόμος για τη σωτηρία των οικονομικών ψυχών ημών, φτάνει να ακολουθήσουμε αυτούς που “γνωρίζουν”, εγκαταλείποντας το παλιό ιερατείο και ακολουθώντας ένα καινούργιο. Διότι το πρόβλημα της Ελλάδας τελικά -σύμφωνα με την αφήγηση- ήταν ένα κακό και πουλημένο ιερατείο. Κι αυτό εμένα προσωπικά με πειράζει ως αφήγηση. Διότι ακολουθεί την παλιά γερμανική ρομαντική αφήγηση περί καλού και αγαθού λαού. Που μπάζει από παντού και γενικά τη θεωρώ αφελή.
Σκασίλα μας βέβαια τι με ψήνει εμένα και τι όχι. Ας το κοιτάξουμε ρεαλιστικά. Τι προοπτικές έχει μια οποιαδήποτε λύση, όταν ξεκινά από τέτοια μυστικιστική και ελιτίστικη βάση; Είναι το μοντέλο του δον-κιχωτικού μπολιβάρ που ευδοκιμεί στη Ν.Αμερική όπως ο Κορέα, μια λύση που πρέπει να επιδιώξουμε; Είναι μια λύση που με κάποιο τρόπο τη θεωρούμε επιθυμητή; Κι αν ναι, σε τι διαφέρει από την εποχή όπου ο ΓρΑΠ υποσχόταν πως “λεφτά υπάρχουν”; Ή για να μιλήσω για κάποιον πιο άξιο λόγου, σε τι διαφέρει από την εποχή που ο ενδιαφέρον πατέρας του έφερνε την “αλλαγή” στην Ελλάδα; Ποιο είναι εκείνο το μυστικό μοντέλο οικονομικής διαχείρισης που μπορεί να υποσχεθεί ευημερία και ευτυχισμένη ζωή; Θα μου πεις περιμένεις από ένα ντοκιμαντέρ να στο πει; Όχι φυσικά, γιαυτό όμως λέω πως έπεσε σε μια παγίδα που μόνο του έβαλε και από την οποία είναι αδύνατο να βγει.
Είναι ο λογιστικός έλεγχος του χρέους καλή κίνηση; Φυσικά, αλλά δεν πιστεύω πως είναι κάποια κίνηση ματ. Κι όπως γίνεται με αυτά τα πράγματα, προσέξτε τι εύχεστε γιατί μπορεί να σας συμβεί. Ήδη μπορώ να φαντασιωθώ μια ομάδα πασόκων βουλευτών/ανταρτών ζωσμένη φυσεκλίκια, να καλούν για λογιστικό έλεγχο από τη βουλή και από δικαστικούς. Ξέρετε τώρα. Όπως υπόθεση Siemens, όπου τελικά μόνο ο Τσουκάτος πήρε χρήματα, κι αυτός τα κατέθεσε στο κόμμα (αλήθεια, τη δωρεά την επέστρεψαν;).
Τι μας προσφέρει το Debtocracy; Οι άνθρωποι που γύρισαν το Debtocracy μας προσφέρουν μια διαφορετική αφήγηση για τον κόσμο γύρω μας, σε σχέση με το ίδιο λιβάνισμα που ακούμε 5 φορές την ημέρα, σαν από κυριακάτικο κήρυγμα επαρχιακού καντηλανάφτη. Κι ως αφήγηση της κρίσης δεν είναι καθόλου κακή. Δεν είναι τέλεια αλλά είναι καλύτερη από οποιαδήποτε άλλη τηλεοπτική αφήγηση έχετε δει.
Τι όμως πραγματικά μας προσφέρει το Debtocracy; Aυτό που πραγματικά μας προσφέρει το debtocracy, είναι ένα πετυχημένο παράδειγμα. 2 άγνωστοι τύποι κάθισαν και έφτιαξαν ένα καλογυρισμένο ντοκιμαντέρ που δεν θα μετέδιδε κανένα κανάλι, παρέκαμψαν το υποτιθέμενο επικοινωνιακό τέρας που μας ζώνει και το διέδωσαν με εξαιρετική επιτυχία. Και μόνο ως παράδειγμα διάδοσης μιας ετερόδοξης σκέψης, αξίζει αντιγραφής από πολλούς ακόμα. Ή για να το θέσω πιο σκληρά: Μετά το Debtocracy, κανείς δεν έχει δικαιολογία για την επικοινωνιακή του μιζέρια. Ούτε ο ίδιος ο “αθώος” λαός.
Οποιοσδήποτε θέλει να χλευάσει το debtocracy, μπορεί να το κάνει και είμαι σίγουρος πως θα βρει αρκετά κενά. Αλλά μην τον εμπιστευτείτε πριν σας δείξει με ποιο τρόπο χλεύαζε τις μπούρδες που μας ταϊζουν μέρα-νύχτα και οι οποίες μου αποκαλύφθηκαν με όραμα σε δύο κάρες και τους 108δις κόπρους τους. Την κάρα του Αγίου Σουλπικίου και την κάρα του Αγίου Γλυκερίου, βοήθειά μας.
Γιατί κάτι μου λέει, πως η συντριπτική πλειοψηφία των ενδο-συστημικών κριτών που κουνάνε το δακτυλάκι, θα έχει πιει νερό στο όνομα των δύο αγίων μεγάλη η χάρη τους. Θα έχει εκθειάσει τον “μονόδρομο του μνημονίου” που “εάν ακολουθηθεί πιστά”, “θα βγάλει τη χώρα από την κρίση” ή τουλάχιστον “θα τη βάλει στο σωστό δρόμο”. Θα έχει επιχειρηματολογήσει για το πως οι εγγυήσεις στις τράπεζες “δεν είναι ρευστό” και πως “είναι απαραίτητες” αφού η χώρα μπήκε στο μνημόνιο. Πώς τα δισεκατομμύρια αυτά “θα βοηθήσουν την εθνική οικονομία” και πως οι ελληνικές τράπεζες είναι “υγιείς και ισχυρές” και για τα όποια προβλήματα “ευθύνονται η κακή κατάσταση της κυβέρνησης και της οικονομίας”. Θα έχει επιχειρηματολογήσει με την προσφιλή ιατρική αυθεντία, για κάποιο “πικρό, αλλά απαραίτητο χάπι που πρέπει να πιούμε για να γίνουμε καλά”. Ή αν δεν έχει κάνει τίποτα από όλα αυτά, απλά θα το έχει βουλώσει γκρινιάζοντας για τις πεταμένες τσίχλες στους δρόμους, διότι δεν ταιριάζει “στο προφίλ του μέσου” που αρθρογραφεί. Ε, νισάφι πια με την υποκρισία.
ΥΓ και ένα τεχνικό υστερόγραφο. Το ντοκιμαντέρ προσφέρεται κυρίως ως streaming, ενώ το βρήκα αρκετά αργότερα ως torrent στο piratebay. Πάρτε το για προσωπική αλλεργία, αλλά βρίσκω το streaming πολύ προβληματική μορφή μετάδοσης, καθώς κρατά τους θεατές έρμαια του πομπού. Στην ουσία το streaming προσπαθεί να εφαρμόσει τις αρχές της τηλεόρασης στο internet κι αυτό το θεωρώ πισωγύρισμα. Στα πλαίσια που το Debtocracy είναι ένα ντοκιμαντέρ που μοιράζεται ελεύθερα, είναι κρίμα να μην μοιράζεται εξίσου επίσημα και μέσω torrent.
- Debtocracy: Frequently Asked Questions
- Debtocracy: Frequently Asked Questions
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου