Λίγο πριν από το μεταμοντέρνο πραξικόπημα

σκίτσο Γιάννη Ιωάννου

του Νίκου Φίλη

από την Αυγή

Ο κοινοβουλευτικός βίος της χώρας έχει πολλά παραδείγματα αιφνίδιων εξελίξεων που οδήγησαν σε απρόσμενη ανατροπή κυβερνήσεων. Η ειδοποιός διαφορά που καθιστά εκτροπή μια τέτοια αιφνίδια εξέλιξη είναι αν, τελικώς, επιχειρείται και επιτυγχάνεται η αλλοίωση της λαϊκής βούλησης, όπως τουλάχιστον αυτή έχει καταγραφεί στις εκλογές.

Κορυφαία εκτροπή, μεταπολεμικά, η αποστασία του '65 και η ακολουθία αυλικών κυβερνήσεων που έστρωσαν τον δρόμο για την αμερικανοκίνητη χούντα. Η ιστορία, βεβαίως, δεν επαναλαμβάνεται. Μεταπολιτευτικά υπήρξαν κυβερνητικές ανατροπές, όπως αυτή της κυβέρνησης Μητσοτάκη το 1993, αλλά και κυβερνητικές συμπράξεις - τερατογενέσεις, όπως και οι τρεις κυβερνήσεις 1989-1990 -Τζαννετάκη, Ζολώτα, Γρίβα. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η λύση δόθηκε με προσφυγή στις εκλογές. Και η επιχειρούμενη "διόρθωση" της λαϊκής θέλησης τελικώς οδηγήθηκε στη μόνη νομιμοποιημένη κάθαρση, τις εκλογές.

Χθες ζήσαμε το τέλος της μελαγχολικής περιόδου της μεταπολίτευσης. Παρά τα μύρια αρνητικά της, η λειτουργία του πολιτεύματος και η κορυφαία διαδικασία συγκρότησης κυβέρνησης υπάκουαν σε ορθολογικά - δημοκρατικά κριτήρια. Η συζήτηση για τη συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας μεταξύ ΠΑΣΟΚ - Ν.Δ., προγραμματικού χαρακτήρα, αιφνιδίασε ακόμη και τους στενούς συνεργάτες των κ. Παπανδρέου και Σαμαρά. Δεν θέλουμε να πιστέψουμε την εξήγηση ότι οδηγούμαστε στην εξέλιξη αυτή από μπλόφες και παρεξηγήσεις. Σίγουρα μια τέτοια κίνηση είναι στα όρια του τυχοδιωκτισμού και του κυνισμού. Δείχνει ότι στα ανακτοβούλια του δικομματισμού, ιδιαιτέρως στο Μαξίμου, η μοναδική σταθερά που υπάρχει είναι η παράκαμψη της λαϊκής θέλησης και η επιβολή, με κάθε τρόπο, της πολιτικής του Μνημονίου.

Όταν γράφονται αυτές οι γραμμές, ο πρωθυπουργός δεν έχει απευθύνει το διάγγελμά του. Και μόνον, όμως, η ιδέα του να προτείνει ή να συζητήσει νέα κυβέρνηση με τεχνοκράτες υπουργούς και άλλον πρωθυπουργό συνιστά ανατροπή των συσχετισμών της Βουλής. Και μόνον η συζήτηση, εκ μέρους του κ. Παπανδρέου, για τη συγκρότηση άλλης κυβέρνησης συνιστά παραίτησή του. Οι δικαιολογίες ότι ενεργεί με "δημοκρατικές ευαισθησίες" και "εθνική ευθύνη" ακούγονται ως επικήδειος. Ο κ. Παπανδρέου δείχνει να φοβάται εκλογικό καταποντισμό και ψάχνει για λύσεις - σωσίβια. Υποκριτικός και ο κ. Σαμαράς, ο οποίος θα προτιμούσε εκλογές το φθινόπωρο, αφού το ΠΑΣΟΚ ψηφίσει το Μεσοπρόθεσμο.

Το ΠΑΣΟΚ διαθέτει τη δεδηλωμένη, έχει 154 βουλευτές. Τι είδους κυβέρνηση συνεργασίας θα είναι αυτή που θα τελεί υπό την απειλή της υφιστάμενης μονοκομματικής πλειοψηφίας; Αν υπάρξει ανάγκη να συγκροτηθεί νέα κυβέρνηση σε μερικούς μήνες, σε ποιον θα δώσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας την εντολή; Η σχετικοποίηση της αρχής της δεδηλωμένης το πιθανότερο είναι ότι θα οδηγήσει σε ρευστοποίηση των υφιστάμενων κομματικών σχηματισμών και πολιτικών συσχετισμών, χωρίς εκλογές, μέσα στην παρούσα Βουλή. Πόσο απέχει μια τέτοια εξέλιξη από την εκτροπή, έστω κι αν περιβάλλεται με τη μεταμοντέρνα ιδεολογία της προγραμματικής ομοιογένειας των κομμάτων εξουσίας και της κρίσης των ιδεολογιών;

Ο κ. Παπανδρέου μάχεται υπέρ της πιστής εφαρμογής του Μνημονίου, ο κ. Σαμαράς κάνει καριέρα υποσχόμενος αναθεώρηση του Μνημονίου. Αν τα εννοούν αυτά που λένε και οι δύο, δεν υφίσταται προγραμματική σύμπτωση. Ποιος εγγυάται ότι αυτή η δικέφαλη κυβέρνηση θα αποδειχθεί αποτελεσματικότερη;

Προβάλλεται το επιχείρημα ότι οι αγορές προετοιμάζουν τη χρεωκοπία της χώρας, οι Ευρωπαίοι ζητούν ευρύτερη συναίνεση για να δώσουν το νέο δάνειο και χρειάζεται μια ελληνική εκδοχή του προηγούμενου της πορτογαλικής συναίνεσης, όπου τα δύο κόμματα εξουσίας προεκλογικά συμφώνησαν ότι, όποιο κι αν κερδίσει τις εκλογές, θα εφαρμόσει το ίδιο πρόγραμμα. Πρόκειται για αντίληψη που υπονομεύει τη δημοκρατία, βασικό συστατικό της οποίας είναι η δυνατότητα εναλλακτικών πολιτικών. Τώρα ζητείται να συγκροτηθεί κυβέρνηση συνεργασίας ειδικού σκοπού, π.χ. "Μνημόνιο - ξεπούλημα - μίζες - νέο δάνειο", και ολιγόχρονου βίου. Ίσως και μερικών μηνών. Στην περίπτωση αυτή οι ανταγωνισμοί των κυβερνητικών εταίρων θα εκδηλωθούν σύντομα.

Η πίεση από το φάσμα της οικονομικής χρεωκοπίας χρησιμοποιείται ως όχημα για βαθύτερες πολιτικές διεργασίες και συναινέσεις. (Ο Αντ. Σαμαράς έσπευσε να δώσει το δικό του στίγμα ζητώντας ξήλωμα του νόμου για τους μετανάστες και ο Μ. Χρυσοχοΐδης ζητεί... "συντακτική συνέλευση"!). Γίνεται ένα βήμα γι' αυτό που έχει προεξαγγελθεί ως "μεταπολίτευση ΔΝΤ". Μόνο που αυτή η "μεταπολίτευση" δεν παραπέμπει σε μια νέα αρχή, με εκλογές για δημοκρατική νομιμοποίηση, αλλά σφραγίζεται από την "εκτροπή". Παραπέμπει σε "μεταμοντέρνο πραξικόπημα". Το ποιος πρότεινε πρώτος τη συγκρότηση αυτού του κυβερνητικού σχήματος είναι δευτερεύον. Και οι δυο τους -και όσοι σπεύσουν προθύμως να συμπαραταχθούν μαζί τους- αποδεικνύονται όμηροι του δύοντος παλαιοκομματισμού, μακριά ή και φοβικοί απέναντι στη λαϊκή απαίτηση για "πραγματική δημοκρατία τώρα", που επί τόσες μέρες κυριαρχεί στις πλατείες της χώρας.

Τα κόμματα του δικομματισμού αποδεικνύονται ανίκανα να αφουγκραστούν το νέο φαινόμενο της λαϊκής αγανάκτησης, που αυτές τις μέρες διεκδικεί όχι μόνο ανατροπή του Μνημονίου, αλλά ριζική αλλαγή στα πολιτικά ήθη και το πολιτικό σύστημα. Η διάθεση για δικομματικό συνασπισμό υποκρύπτει τους σχεδιασμούς του συστήματος να επιβληθούν τα χειρότερα μέτρα χωρίς να "υπολογίζεται το πολιτικό κόστος". Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του κύριου άρθρου από τη χθεσινή "Καθημερινή", διατυπωμένη με τρόπο politically correct, που μόλις κρύβει την αποστροφή προς τον λαϊκό παράγοντα: "Δεν μπορείς να ζητάς απ' τα κόμματα που κατασκεύασαν το άρρωστο σύστημα της μεταπολίτευσης να το γκρεμίσουν και να το ξαναστήσουν. Ο μόνος τρόπος είναι να μοιραστούν το πολιτικό κόστος για να τολμήσουν μεγάλες αλλαγές ή να αναδειχθούν νέες πολιτικές δυνάμεις που δεν θα είναι όμηροι του λαϊκισμού και του ξοφλημένου χθες".

Το ΠΑΣΟΚ, η Ν.Δ., ο αστερισμός των προθύμων και οι υποβολείς τους, εδώ και στις Βρυξέλλες, θα διαψευστούν, αν προσδοκούν ότι μια κυβέρνηση με τερατώδη κοινοβουλευτική πλειοψηφία θα φοβίσει τους πολίτες και θα κατευνάσει ή θα καταστείλει τη λαϊκή οργή. Θα διαψευστούν! Θα αποδειχθεί ότι αυτή η ετερόκλητη, κοινωνικά και ιστορικά, τερατώδης κοινοβουλευτική πλειοψηφία είναι εξ αρχής υπονομευμένη. Οι αντιδράσεις ήδη ξεκίνησαν στο ΠΑΣΟΚ, το οποίο στην ουσία παραδίδει. Θα συνεχιστούν στη Ν.Δ.

ΥΓ.: Αργά το βράδυ ο πρωθυπουργός άλλαξε γνώμη, χωρίς να δώσει εξηγήσεις. "Επικοινωνιακό λάθος"! Εξίσου επικίνδυνη με την "εκτροπή" ίσως αποδειχθεί η γελοιοποίηση της εξουσίας. Δημοσιεύουμε το άρθρο διότι καταγράφει πραγματικότητες...