Πογκρόμ. Ένα εικαστικό αριστούργημα από τον ζωγράφο ΓΑΠ

του Νίκου Κουνενή

από  εφημερίδα “Διάλλειμμα”

πηγή: Παραλληλογράφος 

Για μια ακόμη φορά ο ιδιοφυής καλλιτέχνης ΓΑΠ έβγαλε ασπροπρόσωπη τη χώρα μας, κερδίζοντας ομόφωνα τον Χρυσό Κόρακα της Μπιενάλε Σκοτεινών Τεχνών των Βρυξελλών. Το Πογκρόμ του είναι μια μεταμοντέρνα σύνθεση συλλογικού τρόμου.

Με φόντο της μια κατεδαφισμένη πόλη – θύμα του αναδιαρθρωτικού οράματος οικονομικοκοινωνικών αρχιτεκτόνων- η αριστουργηματική τοιχογραφία του εμπνευσμένου ζωγράφου μας αναδεικνύει τις πανικόβλητες αντιδράσεις της απαίδευτης και μαθημένης στα εύκολα κοινωνικής μάζας, μπροστά στη νομοτελειακή μετάλλαξη της άθλιας ύπαρξής της σε πολυάνθρωπο πληβειακό κουφάρι.

Τα πληττόμενα κοινωνικά στρώματα διακρίνονται σε διαφορετικά σημεία του έργου: Πάνω αριστερά οι παράσιτοι, συνταξιούχοι γέροι που έμαθαν να λαθροβιώνουν με επιταγές του κράτους, γονατίζουν θρηνώντας με μαύρο δάκρυ, που απεικονίζεται εντυπωσιακά με τη χρήση σταγόνων πίσσας. Πιο κάτω οι ανεύθυνοι, μητέρες, νέοι, και μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, ολοφύρονται σε ένα μπερδεμένο πολυσωματικό κουβάρι, πασπαλισμένο από τον καλλιτέχνη με αληθινά αιμοπετάλια.

Πάνω δεξιά οι κοπρίτες, προνομιούχοι τεμπέληδες του δημοσίου, χτυπάνε με λύσσα τα κεφάλια τους στη γη, πλάι στους αλλόφρονες τζαμπατζήδες, που ασφυκτιούν καταπλακωμένοι από δεκάδες μπάρες διοδίων. Στο κέντρο τα κωλόπαιδα, βρέφη, νήπια, μαθητές του δημοτικού του γυμνασίου και του λυκείου, παρακολουθούν έντρομα την καταστροφή, ατενίζοντας με πανικόβλητο βλέμμα το Μέλλον, που εμφανίζεται στο κέντρο του πίνακα ως μυστακοφόρος άνδρας με αραιή λευκή τριχοφυία, ενδεδυμμένος με στολή που παραπέμπει στον Μπάτμαν, γνωστό ήρωα των αμερικανικών κόμικς.

Κομμάτια αιμόφυρτης ανθρώπινης σάρκας και ραγισμένων οστών (δωρεά του νεκροτομείου της Αθήνας στον μεγάλο ζωγράφο μας) καθιστούν απολύτως ρεαλιστική την απεικόνιση, ενσωματώνοντάς την με ιδανικό τρόπο στο όλο μεταρεαλιστικό σχέδιο. Σε διάφορα σημεία του πίνακα αυθεντικά εντόσθια- καρδιές, στομάχια, έντερα, οισοφάγοι, σπλήνες, ουροδόχοι κύστες, εγκέφαλοι κ. ά.- συσσωματώνονται με τα υπόλοιπα υλικά, προσδίδοντας στο έργο μια πρωτοφανή και αρκούντως συγκλονιστική ένταση. Ο Πόνος, η Απόγνωση, η Απελπισία, η Καταρράκωση, η Πνιγμονή εμφανίζονται ως θεικές μορφές του Άνω Κόσμου που κραδαίνουν ξίφη και γκλομπς, νουθετώντας δια της βίας τους θρηνούντες.

Στην κριτική επιτροπή που τίμησε ομόφωνα τον καλλιτέχνη μας συμμετείχαν οι διάσημοι τεχνοκριτικοί Αγγέλα Μένγκελε, Ντομινίκ Στρωσ’ τους Κατ’, Ζαν Κλοντ Μπάνκερ, Ζαν Κλοντ Πριχτέ και Όλι Ρέντικιουλ.

Υ.Γ. Η ενέργεια των ανεύθυνων διαδηλωτών που προσπάθησαν να αμαυρώσουν την μεγάλη εθνική μας επιτυχία εισβάλλοντας στον χώρο της Μπιενάλε και τοποθετώντας πάνω στην τοιχογραφία του ΓΑΠ κακότεχνο πίνακα άγνωστου ζωγράφου με τίτλο Οργή και Απόφαση, αντιμετωπίστηκε ακαριαία από τις δυνάμεις της τάξης που επιτηρούν άγρυπνα την έκθεση, φοβούμενοι μαζική κλιμάκωση ανάλογων κινητοποιήσεων.