Είδος πολυτελείας τα μετρητά!

(πηγή)

του Δημήτρη Τσιπούρα

από την Κυριακάτικη Αυγή

Όχι ευρώ, αλλά και δραχμές να υπήρχαν, οι τράπεζες πάλι δεν θα ήταν σε θέση να δανείσουν, καθώς τα παλιά «πλυντήρια» μετατράπηκαν σε στεγνωτήρια ελπίδων για εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρηματίες. Με αποτέλεσμα η έλλειψη ρευστότητας να εξαπλώνεται σαν μολυσματική ασθένεια, τα αρπακτικά να καραδοκούν για ό,τι πολύτιμο έχει απομείνει, κάποιοι μικροκαταθέτες (οι μεγάλοι έχουν ήδη προλάβει να «παρκάρουν» 30 δισ. ευρώ σε ξένες τράπεζες) να αναζητούν πώς θα φυγαδεύσουν τις οικονομίες τους εκτός Ελλάδας και η πλειονότητα να αναμένει με αγωνιώδη απάθεια το τέλος του «ενάρετου» οικονομικού κύκλου που οδηγεί με φαρμακευτική ακρίβεια στην οριστική χρεωκοπία. «Αν ο πλανήτης ήταν τράπεζα, θα τον είχαν σώσει» γράφει ένας τοίχος! Έτσι είναι...


Είδος πολυτελείας έχουν καταντήσει πλέον και τα μετρητά, καθώς η κυβέρνηση εξουσιοδότησε (με το αζημίωτο φυσικά) τις τράπεζες να δέχονται από τα γκισέ τους σχεδόν όλες τις χρηματικές συναλλαγές που διενεργούνται στο σύνολο της χώρας και να εκδίδουν επιταγές για την πληρωμή ακόμα και των οφειλών προς το Δημόσιο! Ευκαιρίες υπάρχουν και σε περιόδους κρίσης, μας λένε. Και η απάντηση στο ερώτημα “για ποιους” είναι εκ των προτέρων γνωστή.

Στο σκηνικό οικονομικής τρομοκρατίας που επικρατεί σκόπιμα τους τελευταίους μήνες στη χώρα, οι τραπεζίτες αισθάνονται ως απόλυτοι άρχοντες σπρώχνοντας στο βάραθρο όσους έχουν δανειστεί ή προτίθενται εξ ανάγκης να το πράξουν και δηλώνοντας κυνικά ότι “το ταμείον είναι μείον» ή πως τα δάνεια είναι πλέον είδος εν ανεπαρκεία. «Οι στρόφιγγες των τραπεζών είναι ανοικτές, αλλά η δεξαμενή δεν έχει υλικό», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ένωσης ελληνικών τραπεζών και της Εθνικής τράπεζας Βασίλης Ράπανος σε εκδήλωση που έγινε την περασμένη Τρίτη και παρέπεμψε στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των διεθνών αγορών προς την ελληνική οικονομία για να ανατραπεί το αδυσώπητο κλίμα.

Ο σημερινός τραπεζίτης, πρώην στέλεχος του ΟΟΣΑ και πάλαι ποτέ στενός συνεργάτης του αείμνηστου καθηγητή Σάκη Καράγιωργα, απέδωσε τη δυστοκία και στη δραματική μείωση των καταθέσεων, που αποτελούν τη συνήθη τροφή των τραπεζών, αφού πληρώνουν ελάχιστα και πουλάνε πανάκριβα. Πότε θα επιστρέψουμε κανονικά στις αγορές; Από το 2012 και βλέπουμε.

Στη διακεκαυμένη ζώνη το 13% των δανείων

Προς το παρόν οι τράπεζες διακόπτουν την παροχή δανείων αναγκάζοντας τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να βάλουν λουκέτο, τις μεγάλες να μειώσουν το προσωπικό τους και τη Στατιστική Υπηρεσία να μην προλαβαίνει να καταμετρά στρατιές ανέργων, αν και οι περισσότεροι (υποαπασχολούμενοι, νέοι που δεν έχουν εισέλθει στην αγορά εργασίας κ.λπ.) δεν βρίσκονται σε μετρήσιμους καταλόγους.

Ακόμα και πάλαι ποτέ κραταιά συγκροτήματα Τύπου διέκοψαν τη λειτουργία τους επειδή οι τραπεζίτες έκριναν ότι η συνέχιση της χρηματοδότησής τους (περίπτωση Σαραντόπουλου και “Απογευματινής”) δεν θα διασφάλιζε τις απαιτήσεις τους. Τι θα πράξει, για παράδειγμα, η Εθνική με την ενεχυρίαση του τίτλου της ιστορικής συντηρητικής εφημερίδας όταν στις υποχρεώσεις της είναι και η καταβολή αποζημιώσεων στους εργαζομένους που έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη;

Οι απολύσεις, η δυσπραγία των νοικοκυριών και επιχειρήσεων, επίσης, έχουν σημάνει συναγερμό για τις τράπεζες που αντιλαμβάνονται καθημερινά ότι η επιστροφή των χρημάτων που δάνεισαν με επαχθείς όρους στο παρελθόν καθίσταται από δυσχερής έως αδύνατη. Στο τέλος του 2010 τα «κόκκινα» δάνεια πέρασαν την επικίνδυνη γραμμή του 10% , ενώ οι προβλέψεις κάνουν λόγο για συνολική άνοδο στο 13% για το τέλος του πρώτου φετινού εξαμήνου και 40% στις κατηγορίες των καταναλωτικών και όσων έχουν χορηγηθεί μέσω των πιστωτικών καρτών.

Εξέλιξη που σημαίνει ότι δάνεια ύψους άνω των 9 δισ. ευρώ, που μέχρι τώρα εξυπηρετούνται κανονικά, θα βρεθούν στη διακεκαυμένη ζώνη. Τραπεζικά στελέχη εκτιμούν, ωστόσο, ότι η μεγάλη αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων ασφαλώς είναι αναπόδραστη συνέπεια της κρίσης, ωστόσο αρνητικά επηρέασαν τη συναλλακτική ηθική οι νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για την ευνοϊκή ρύθμιση τραπεζικών υποχρεώσεων οι οποίες ενίσχυσαν την κουλτούρα μη πληρωμής.

Η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που ακολουθούν την τάση της οικονομίας με χρονική υστέρηση 2-3 μηνών, αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για το τραπεζικό σύστημα, δεδομένης της πτώσης του όγκου εργασιών αλλά και των προβλημάτων ρευστότητας που δημιουργεί πρόσθετες δυσχέρειες.

Μόνο στο εννεάμηνο του 2010 οι τέσσερις μεγάλες εμπορικές τράπεζες -Εθνική Τράπεζα, Eurobank EFG, Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς- διενήργησαν προβλέψεις ύψους 3,1 δισ. ευρώ πλήττοντας την κερδοφορία και τα κεφάλαιά τους. Στελέχη τραπεζών υπογραμμίζουν ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ακολουθούν την τάση της οικονομίας με καθυστέρηση 2-3 μηνών. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν η εγχώρια οικονομία επιστρέψει σε θετικό ρυθμό το πρώτο τρίμηνο του 2012 -κάτι που δεν είναι καθόλου βέβαιο- οι επισφάλειες θα συνεχίσουν να ενισχύονται.

Σύμφωνα με τις προβολές των τραπεζών (π.χ. Νίκος Νανόπουλος διευθύνων σύμβουλος της Eurobank) για την επιστροφή σε ανοδική τροχιά του ΑΕΠ στο πρώτο τρίμηνο του 2012, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα πιάσουν το ζενίθ το πρώτο εξάμηνο του 2012, φτάνοντας το 14%, επίπεδο που αντιστοιχεί σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 37 δισ. ευρώ.

Συστεγάσεις και οικονομίες κλίμακας

Έκπληκτοι οι εργαζόμενοι στο τμήμα δικαστικών υποθέσεων της Εμπορικής, που χρόνια λειτουργούσε στην οδό Λυκούργου, πληροφορήθηκαν την απόφαση της γαλλικής διοίκησης της τράπεζας ότι μεταφέρονται από την 1η Ιανουαρίου 2011 στον πρώτο όροφο του κεντρικού κτιρίου επί της Σοφοκλέους και Αιόλου, καθώς το οίκημα εγκαταλείπεται για λόγους εξοικονόμησης δαπανών.

Οι δικαιολογίες και οι εντολές για να βγει «και από τη μύγα ξίγκι» διατρέχουν όλα τα επίπεδα και σύμφωνα με πληροφορίες τα budgets των τραπεζών προβλέπουν μείωση στα λειτουργικά κόστη το 2011 της τάξεως του 2% - 3%, η οποία θα είναι μεγαλύτερη εφόσον η κυβέρνηση προωθήσει ρύθμιση για μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.

H Εθνική προχωρά σε σημαντικές περικοπές κόστους, μειώνοντας το προσωπικό ή επιβάλλοντας μεταστροφή σε κερδοφόρες εργασίες (Εθνική Ασφαλιστική).

Η EFG Eurobank δεν ανανεώνει τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου που λήγουν, μειώνοντας το προσωπικό της στην τράπεζα, ενώ η Alpha Bank πρότεινε, σε συμφωνία με τον σύλλογο εργαζομένων, αλλαγές στο ασφαλιστικό καθεστώς κατηγορίας απασχολουμένων της.

Η Citibank είχε προχωρήσει πέρυσι σε κλείσιμο περίπου 20 καταστημάτων, ενώ είχε προηγηθεί η κυπριακή Ελληνική Τράπεζα, η οποία μείωσε τον αριθμό των καταστημάτων της στην Ελλάδα και έτρεξε επίσης πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου. Σε αναμονή για να βγει η χρονιά, συμπίεση και βλέπουμε, λοιπόν, είναι ο... στρατηγικός σχεδιασμός που έχει παγώσει οποιαδήποτε σκέψη για συγχωνεύσεις και ευρύτερες συμμαχίες.

Για τη φετινή χρονιά η Πειραιώς, που προχωρεί και σε αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου, στοχεύει, σύμφωνα με πληροφορίες, στη μείωση των εξόδων κατά 2,5% - 3%, χάρη και στη συνεισφορά του προγράμματος Sabbatical, στο οποίο θα συμμετάσχουν πάνω από 180 εργαζόμενοι. Το ετήσιο όφελος από το πρόγραμμα ανέρχεται σε περίπου 3 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα ο όμιλος Πειραιώς ακολουθεί πολιτική μη αναπλήρωσης, με νέες προσλήψεις, εργαζομένων που συνταξιοδοτούνται ή αποχωρούν, κάλυψης κενών θέσεων με εσωτερικές μεταθέσεις, ενώ προχωρά σε αναθεώρηση και βελτίωση των διαδικασιών αναθέσεων και προμηθειών, σε συγκέντρωση δραστηριοτήτων σε κοινά τμήματα και στην απλοποίηση των λειτουργιών του.