Στήνουν φράχτες στις ψυχές μας

σκίτσο του Πάνου Μαραγκού από το Έθνος

του Σωτήρη Μανιάτη
από την Ελευθεροτυπία 

Εναν φράχτη μήκους 12,5 χιλιομέτρων αποφάσισε να στήσει το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη κατά μήκος της ελληνοτουρκικής μεθορίου. Στα σύνορα δηλαδή με τη γείτονα Τουρκία, με στόχο να σταματήσει τα κύματα μεταναστών και προσφύγων που φθάνουν με κάθε τρόπο στη χώρα μας. Θα υψώσουν ένα «συρμάτινο τείχος» λοιπόν στον Εβρο, με μια σειρά από θερμικές κάμερες, όπως γίνεται και σε άλλες χώρες, θεωρώντας προφανώς ότι με αυτόν τον τρόπο θα αποτρέψουν την είσοδο μεταναστών που ψάχνουν να βρουν στον ήλιο μοίρα. Κανείς, είναι αλήθεια, δεν γνωρίζει πόσο μπορεί να αλλάξει την κατάσταση ένας τέτοιος φράχτης. Σίγουρα πάντως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να θεωρηθεί ουσιαστική πολιτική λύση ενός τόσο διογκωμένου φαινομένου.

Πιθανότατα να υπάρξει μια... ανάσχεση στη ροή μεταναστών, αλλά η κατάσταση θα συνεχιστεί και κάποιοι επιτήδειοι θα συνεχίσουν να θησαυρίζουν σε βάρος ψυχών που αναζητούν για τους ίδιους και τα παιδιά τους ένα... κάποιο μέλλον. Γιατί, η συντριπτική πλειονότητα μεταναστών και προσφύγων δεν φεύγουν από τον τόπο τους -χρησιμοποιώντας κάθε μέσο, χρυσοπληρώνοντας δουλέμπορους με χρήματα που ποιος ξέρει πώς και πόσο καιρό χρειάστηκαν για να τα μαζέψουν, βάζοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους και κυρίως των μικρών τους βλασταριών που βασανίζονται σε αντίξοες συνθήκες μέχρι να φτάσουν (αν φτάσουν) κάπου- για να ζήσουν πλουσιοπάροχα. Ξεκινούν το περιπετειώδες και επικίνδυνο «ταξίδι» απλώς για να καταφέρουν να επιβιώσουν. Να μεγαλώσουν τα παιδιά τους λίγο καλύτερα, να τους προσφέρουν ίσως ένα καλύτερο αύριο.

Το θέμα δεν είναι ο «φράχτης» στον Εβρο ή όπου αλλού αποφασίσουν να στήσουν κάτι τέτοιο, αν και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ένα άλλο «τείχος», αυτό του Βερολίνου, δεν είχε ονομαστεί τυχαία «τείχος της ντροπής». Το κυρίαρχο, όμως, είναι ότι τα τελευταία χρόνια με διαφόρους τρόπους κάποιοι φαίνεται να στήνουν «φράχτες» στις ίδιες τις ψυχές μας. Κι αυτό είναι το χειρότερο. Ο μετανάστης, ο πρόσφυγας συνδέεται με έναν -αν μη τι άλλο περίεργο- αυτοματισμό με την εγκληματικότητα. Μουδιασμένα υποδέχτηκε η πλειονότητα των πολιτών την είδηση του φράχτη στον Εβρο. Οι έντονες αντιδράσεις δυστυχώς σχεδόν αγνοήθηκαν από αρκετά μέσα ενημέρωσης, ενώ κυρίως η τηλεόραση τις «έπνιξε» παντελώς.

Η ίδια κατάσταση αντιμετωπίζεται και με άλλα, παρόμοιου τύπου, θέματα εντός και εκτός συνόρων. Για παράδειγμα, ο διωγμός των Ρουμάνων Ρομά από τη Γαλλία το περασμένο καλοκαίρι απασχόλησε ορισμένα μέσα για λίγες μέρες και ξεχάστηκε. Τώρα πλέον ελάχιστοι ασχολούνται με την υπόθεση. Κι όμως, εξακολουθούν να είναι ανεπιθύμητοι ακόμα και στην ίδια την πατρίδα τους, με το πήγαιν'-έλα να μην έχει για κάποιους σταματημό.

Τα τελευταία χρόνια καλλιεργούνται με διάφορους τρόπους στερεότυπα, φοβικά σύνδρομα, κοινωνικές διακρίσεις με βάση την εθνότητα, τη φυλή, το θρήσκευμα. Σιγά σιγά φθάσαμε στο σημείο να θεωρούνται σχεδόν φυσιολογικές εμφανέστατα ρατσιστικές συμπεριφορές ή ακόμα και άσκηση βίας, η οποία έχει περάσει στην καθημερινότητά μας. Εμφανέστατα δείγματα είχαμε κατά την προεκλογική περίοδο των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών, όπου σε συγκεκριμένες περιοχές της Αθήνας υπήρξαν εντάσεις και επεισόδια εναντίον ακόμα και πολιτικών. Αλλά και από τα αποτελέσματα με την άνοδο των ποσοστών της Χρυσής Αυγής έγινε ακόμα πιο εμφανές το κλίμα που έχει καλλιεργηθεί.

Αντί να βάζουμε φραγμούς στις προκαταλήψεις, τα φοβικά μας σύνδρομα, τις ρατσιστικές συμπεριφορές, οι «φράχτες» ολοένα και απλώνονται στις ψυχές μας. Την ίδια ώρα, η πολιτεία δείχνει να αδυνατεί να διαμορφώσει και να εφαρμόσει πολιτικές που θα οδηγήσουν σε εξομάλυνση την κατάσταση, η οποία ολοένα και εντείνεται. Και το χειρότερο είναι ότι εμφανίζεται συχνά να... αδιαφορεί για όσα συμβαίνουν, καταλήγοντας και πάλι σε άσκηση βίας όταν πλέον η κατάσταση ξεφεύγει πλήρως.


soma@enet.gr