Λαϊκισμοί και λαϊκότητα

φωτογραφία Angel kkakmisa (πηγή)

του Ανάργυρου Σεβαστού

από την Αυγή (2/6)

Η αποδοκιμασία βουλευτών και τα υβριστικά συνθήματα κατά της Βουλής που απηύθυναν προχθές το βράδυ διαδηλωτές είναι αρνητικά φαινόμενα, που δεν πρέπει, όμως, να οδηγήσουν σε υποκριτικά σχόλια. Δεν κινδυνεύει η δημοκρατία από μερικές δεκάδες διαδηλωτών, οι οποίοι, εξοργισμένοι από τα όσα ζουν σήμερα, ξυπνούν από τον ύπνο της δικομματικής τριακονταετίας και επιτίθενται λεκτικά κατά των βουλευτών.

Στις περιπτώσεις αυτές κατά κανόνα επικρατεί η γενίκευση, υποχωρεί η ορθολογική κρίση, περισσεύει το θυμικό, αναδύεται η λαϊκιστική προδιάθεση. Άλλωστε έκφραση όπως αυτή του κυρίου Πάγκαλου ότι "όλοι μαζί τα φάγαμε", αυτή η τάση συλλήβδην ενοχοποίησης της κοινωνίας και της πολιτικής, πόσο απέχει από τις κραυγές "έξω οι κλέφτες";

Είναι υποκριτική η αντίδραση βουλευτών και καναλιών -αυτών των Ηρακλειδών του καταρρέοντος πολιτικού συστήματος- που επιχειρούν να μετατρέψουν το δευτερεύον σε πρωτεύον. Για έβδομη μέρα χιλιάδες πολίτες διαδηλώνουν στις πλατείες, ειρηνικά και με αίτημα "περισσότερη δημοκρατία". Η αξίωσή τους είναι να μην περάσει το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, να μην τους κλέψουν τη ζωή.

Τι άλλο από βία, ιδεολογική αλλά και πραγματική, παράγει η επιμονή της κυβέρνησης να περάσει τα μέτρα, με κάθε τρόπο, αγνοώντας τη λαϊκή βούληση; Οι συγκεντρωμένοι "αγανακτισμένοι" διερωτώνται: γιατί η λεκτική βία κατά του Κοινοβουλίου είναι ισχυρότερη από τη βία της φτώχειας και της περιθωριοποίησης; Από τη μετατροπή της Κοινοβουλευτικής Ομάδας σε λόχο; Γιατί απασχολούν τα κανάλια οι αποδοκιμασίες των βουλευτών κι όχι η προδοσία της λαϊκής εντολής;

Το δημοκρατικό πολίτευμα βυθίζεται στην ηθική κρίση που έχει απλωθεί στη χώρα. Οι θεσμοί δεν διασώζονται με την υπεράσπιση των πρακτικών και των νοοτροπιών που μας έφεραν σ' αυτό το κατάντημα. Χρειάζονται ανατροπές - πολιτικής, νοοτροπιών και προσώπων. Δημοκρατική ανατροπή συσχετισμών. Ήδη στις πλατείες διαπιστώνονται, έστω αντιφατικά, τα σκιρτήματα μιας νέας πολιτικοποίησης. Απομένει να δούμε ποιες σπορές θα φυτρώσουν και θα καρπίσουν, καθώς στο έδαφος της κρίσης μπορεί να βλαστήσουν τόσο διαφορετικές καταστάσεις. Η έκβαση των κινητοποιήσεων είναι διεκδικούμενη από πολλές και αντίπαλες πλευρές.

Το επικοινωνιακό τρικ Καρατζαφέρη για δήθεν αποχώρηση των βουλευτών του ΛΑΟΣ από τη Βουλή συνιστά αντιπερισπασμό στη λαϊκή παρέμβαση. Αποκαλύπτει το αντικοινοβουλευτικό - ακροδεξιό πρόσωπο του ΛΑΟΣ, το οποίο καλύπτεται απ' τη μάσκα του συστημικού κόμματος. Ο κ. Καρατζαφέρης είναι συνένοχος για το Μνημόνιο. Μόλις προχθές μάλιστα ζήτησε να συμμετάσχει στην κυβέρνηση. Τώρα σπεύδει να πηδήξει έξω από το ναυάγιο.

Η αριστερά παλεύει μέσα κι έξω απ' τους θεσμούς, υπερασπιζόμενη τα λαϊκά συμφέροντα και την αδιάκοπη διεύρυνση της δημοκρατίας. Στη Βουλή και τις πλατείες, στα συνδικάτα και τους δρόμους, η αριστερά δίνει τη μάχη για την ανατροπή των συσχετισμών. Όχι πάντοτε με επιτυχία. Αλλά αυτός είναι ο δρόμος της, ο δημοκρατικός δρόμος.

Η αριστερά δεν υπάρχει ως μιντιακό κατασκεύασμα, ούτε ως ευκαιριακή ομάδα με αρχηγικές - σωτηριολογικές εμμονές. Υπάρχει, καλείται συνεχώς να το επιβεβαιώνει ανανεώνοντας τους κοινωνικούς δεσμούς της, όχι ως δύναμη για τον εαυτό της, αλλά υπέρ των κοινωνικά υποτελών δυνάμεων. Σήμερα, μάλιστα, υπερασπίζεται το "κοινό καλό", που τόσο βίαια απειλείται από τον νεοφιλελευθερισμό.

Άλλο λαϊκισμός, δεξιός ή αριστερός, που διαφέρει βεβαίως ο ένας από τον άλλον ως προς τις επιδιώξεις τους. Κι άλλο λαϊκότητα, που είναι αναγκαία για την αναζωογόνηση της δημοκρατίας και της πολιτικής.