από την Κυριακάτικη Αυγή
Το έχω ξαναγράψει πριν από χρόνια, αλλά δεν πειράζει, καλό είναι να ξαναθυμόμαστε πού και πού ορισμένα περιστατικά από τους βίους των δικών μας αγίων, έτσι, για να μην ωραιοποιείται ακόμα και η απελπισία μας: Είχε, που λέτε, ο Μάρκος Βαμβακάρης έναν φίλο ράφτη, ονόματι Σπύρο, καταπληκτικό χορευτή ζεϊμπέκικου. Όταν λοιπόν ταίριαζε ένα καινούργιο τραγούδι και ήθελε να δει αν το μέτρο ήταν το σωστό, το πρέπον δηλαδή, καλούσε σε βοήθεια τον φίλο του: "σήκω, ρε Σπύρο, να δω πώς πάει στα πόδια σου".
Δεν βρίσκω πληρέστερη έκφραση για την αξιοπρέπεια αυτού του χορού από τα λόγια του μεγάλου Μάρκου και ας με συγχωρέσει όποιος έγραψε το περιστατικό γιατί δεν θυμάμαι ώστε να αναφέρω την πηγή. "Να δω πώς πάει στα πόδια σου". Έκφραση μιας ολόκληρης κουλτούρας, την οποία φυσικά δεν διαθέτει ο άξεστος περί τον ρυθμό γενικώς (τον ρυθμό των ανθρώπων εννοώ), αλλά και τον ρυθμό των εννέα όγδοων ειδικώς, πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου. Και όχι μόνο είναι άξεστος, αλλά και ως γνήσιος αυθέντης νομίζει ότι μπορεί να γελοιοποιεί και να καταβαραθρώνει τα πάντα, χωρίς αιδώ, μέσα στην έπαρση μιας ρηχής εξουσίας που δεν θα φτάσει ποτέ στο δέος του αχανούς ανθρώπου και του αχανούς χορευμένου του βήματος μέσα στο χάος.
Το βλακώδες ζεϊμπέκικο (συγγνώμη που ονομάζω ζεϊμπέκικο αυτή την κλωτσοπατινάδα) που χόρεψε πρόσφατα ήταν μια απερίφραστη περιφρόνηση, αφού το σώμα μιλάει πάντοτε τη γλώσσα της αλήθειας, προς την αυθόρμητη περηφάνια, προς τη χαρμόλυπη σχέση με τον θάνατο, προς τη συγκρουσιακή σχέση με την υποταγή στο μοιραίο, προς την ενθεογόνο ενόρμηση του χορού, προς την υπερούσια δομή της ανάσας ανάμεσα σε δύο στίχους τραγουδιού που παρακινεί κάθε φορά τον "Σπύρο" να επαληθεύσει τη σχέση με το χάος. Καθαρά πράγματα: ο Γιώργος Παπανδρέου είναι ένας ανάξιος χορευτής, επειδή είναι ένας κολακευμένος άνθρωπος, άρα ανίκανος να αποκτήσει τον ελάχιστο βηματισμό της εξανάστασης. Χυδαίος χορευτής, ανίκανος άνθρωπος. Όποιος κλωτσάει έτσι θεωρώντας ότι οι άλλοι -δεν μπορεί- θα το εισπράξουν ως ζεϊμπέκικο, δεν είναι ικανός για τίποτε. Το αντίθετο: είναι ικανός για τα χείριστα επειδή δεν αντιλαμβάνεται την αίσθηση του ήθους. Του ήθους που προκύπτει από τον ρυθμό και που επιβάλλει την αισθητική τού υπάρχειν.
Ώστε ανήθικος χορευτής σημαίνει ανήθικος άνθρωπος. Και εν συνεχεία: Ανύπαρκτος χορευτής θα πει ανύπαρκτη οντότητα. Θα πει κέλυφος αδειανό, χαλκός αλαλάζων (αλαζονικά δε, που έχει και την ίδια ρίζα) και κύμβαλο παράκρουσης αντί για το ωραία επαχθές απέραντο της οντότητας. Τι να καταλάβει απ' όλα αυτά ο Γιώργος Παπανδρέου και οι χειροκροτητές του; Τι να καταλάβουν οι κόλακες από την ύβρι που συντελείται και που οι ίδιοι προκαλούν και επιφέρουν επί δικαίους και αδίκους; Τι να καταλάβουν από αυτό το μπαλέτο της ανοησίας; Τι να καταλάβουν από αυτό το αναίσχυντο υβρεολόγιο προς το ζεϊμπέκικο με πρωθυπουργική υπογραφή; Τι να καταλάβουν οι κερδώοι της καταστροφής;
Δεν είναι καινούργιο αυτό το "ζεϊμπέκικο" που σκύλευσε τα πάντα. Και δεν αναφέρομαι καν στο πέταγμα της κότας που υποτίθεται ότι χόρεψε παλιότερα ο ίδιος άνθρωπος ενώπιον του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών ως επίδειξη μιας γλεντοκόπας φιλίας. Κοτίσιο ζεϊμπέκικο, κοτίσια φιλία, κοτίσιο μυαλό. Δεν μιλώ γι' αυτό. Μιλώ και για τα παλιότερα ζεϊμπέκικα του πρώτου διδάξαντος, του Ανδρέα Παπανδρέου, τα τόσο ταιριαστά με την πασόκικη γουρουνίλα της δεκαετίας του '80, τότε που όλη η στέρηση ελευθερίας μετατράπηκε σε αρπακτικό λαϊκισμό, ένυλο και άυλο. Τότε που σπαταλήθηκαν τα άυλα κυρίως υπάρχοντα για να προκύψει η ανερμάτιστη υποταγή στην άδοξη ευωχία. Με τα ζεϊμπέκικα του Ανδρέα που χόρευε ως μέγας λαϊκός, ποδοπατώντας ό,τι λαϊκό έβρισκε μπροστά του κι από κάτω χειροκροτούσε (κρατούσε τον ρυθμό -Θε μου σχώρα με- με παλαμάκια) όλο το γουρουνάριο κι όλο το ερπετάριο με την ακράτεια των σιελογόνων αδένων μπροστά στον αρχηγό που απελευθέρωνε τις ενοχές της κάθε αχόρευτης υποταγής και τις μετέτρεπε μ' ένα "ζεϊμπέκικο" σε μαγκιά και περηφάνια του ελληνικού λαού. Ύμνοι και οίνοι για το ζεϊμπέκικο του αρχηγού.
Ο "Σπύρος" βέβαια είχε ακρωτηριασθεί, αλλά τούτο ουδένα ενδιέφερε. Σημασία είχε το ακατάσχετο βήμα του γουρουνιού, το φτεροκόπημα της κότας, το συριστικό σίγμα του μερακλωμένου προγάστορα που χοροπηδάει φτερνοκοπώντας τον πισινό του. Και ο μέγας αρχηγός να απαντάει ανερυθρίαστα στους ξελιγωμένους ερωτώντες για το πού έμαθε τόσο ωραίο ζεϊμπέκικο, ότι του το έμαθαν οι εργάτες στη φυλακή. Μα τον Θεό, έτσι απάντησε ο αείμνηστος κανάγιας και δεν έπεσε η φωτιά του Κορνήλιου Καστοριάδη (που κάτι ήξερε όπως και άλλοι από φυλακή με τον Ανδρέα Παπανδρέου) να τον κάψει.
Ω ναι. Χορεύτηκε πολύ το ζεϊμπέκικο επί ΠΑΣΟΚ. Και φτάσαμε ώς εδώ που φτάσαμε. Και καταλήξαμε κοπρίτες στο στόμα του Πάγκαλου. Λες και σ' αυτή τη χώρα δεν υπήρξε ποτέ Λαλιώτης, ούτε Κουλούρης, ούτε Παπαντωνίου, ούτε Τσοχατζόπουλος, ούτε τα τρία κακά της μοίρας μας. Κι έτσι η ιστορία επαναλαμβάνεται. Από το ζεϊμπέκικο του "Σπύρου" φτάσαμε στη φάρσα ζεϊμπέκικου του υιού του Γιώργου. Ενός χορού που νομίζει ότι είναι χορός. Ένα νόμισμα δηλαδή. Κίβδηλο. Κάλπικο. Κανένα χρέος δεν γίνεται να ξεπληρώσει. Γιατί ο κάλπης φαίνεται από το βήμα του στον κόσμο και στον χρόνο. Από τον χορό του. Γιατί για μια ακόμη φορά "το φαίνεσθαι είναι και Είναι". Κατά Χάντεγγερ τουλάχιστον.
.-.-.-.-.-.-.-.-.
- Λεζάντα της φωτoγραφίας ο στίχος του Χοντρονάκου (Στέφανου Κιουπρούλη):
Ο μάγκας ξεχωρίζει
από το πρόσωπο
κι από το μπεσαλίκι
που 'χει στο λόγο του
...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου