 |
| σκίτσο του Γιάννη Ιωάννου από το Έθνος |
από την Ελευθεροτυπία
Οσοι αμφέβαλλαν ότι το «Μνημόνιο» αποτελεί το βασικό οικονομικό σχέδιο της χώρας, ας το ξανασκεφθούν.
Το μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015 επιβάλλει τη μεγαλύτερη και βιαιότερη ιδιωτικοποίηση κοινωνικού πλούτου που έγινε ποτέ στη χώρα. Πρόκειται για μονομερή και πλήρως ανομιμοποίητη συνταγματικά επέκταση της ισχύος, αλλά και του περιεχομένου του αρχικού Μνημονίου από την κυβέρνηση Παπανδρέου, με το οποίο επισημοποιείται η οριστική ρήξη των σχέσεων του πολίτη με το κράτος.
Οι ανάγκες συνεχούς κεφαλαιακής επέκτασης οδηγούν στην άνευ όρων παράδοση της κοινωνίας στον άκρατο ανταγωνισμό. Το παλαιό κράτος καλείται όχι μόνο να υποχωρήσει από εδάφη που προνομιακά κατείχε (κοινωνική ασφάλιση, πρόνοια, υγεία, παιδεία, ενέργεια, ασφάλεια, επικοινωνίες κ.ά.), αλλά και να χρηματοδοτήσει την αναγέννηση της νέας, «ελεύθερης» από στρεβλώσεις και νοθεύσεις κρατισμού, οικονομίας.
Η ακύρωση της έννοιας του κοινού αγαθού συμπληρώνεται από έναν ανενδοίαστο κυνισμό της εξουσίας, η οποία κάνει το μαύρο άσπρο, προκειμένου να πείσει ότι η πολιτική της υπαγορεύεται από κάποια υπέρτερη φυσική αναγκαιότητα. Η ασυδοσία του κεφαλαίου αναγορεύεται σε θεμελιώδη κοινωνικό νόμο, κάθε εργατική κατάκτηση αναιρείται ως αντιπαραγωγική, η παντοκρατορία της αγοράς θεωρείται απαραβίαστο θέσφατο του παραγωγικού μοντέλου που προωθεί η νεοφιλεύθερη ηγεμονία.
Για να συμβεί αυτό, πρέπει αναγκαστικά το κοινό αγαθό να γίνει ατομική υπόθεση, το δημόσιο συμφέρον να ταυτιστεί απόλυτα με το ιδιωτικό, οι κοινωνικοί αγώνες να συκοφαντηθούν, οι παραδοσιακοί δεσμοί αλληλεγγύης και συνεργασίας, όπως αρθρώθηκαν στις δομές του μεταπολεμικού κοινωνικού κράτους, να εξαφανιστούν. Ο άνθρωπος της νέας εποχής οδηγείται στο σφαγείο της ελεύθερης αγοράς, κυριολεκτικά ελεύθερος από κάθε δικαίωμα και προνόμιο.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι παντού στον κόσμο τα «μνημονιακά πειράματα», αν και εφαρμόζονται σε διαφορετικές οικονομίες, έχουν κατά βάση το ίδιο περιεχόμενο: εκποίηση κρατικής περιουσίας, περικοπές μισθών, διάλυση του κράτους πρόνοιας και απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Ολα τα σχέδια για ένα πράγμα αδιαφορούν: τη μεγέθυνση της ανεργίας και της φτώχειας. «Μην ανησυχείτε», λένε οι γκουρού του νεοφιλελευθερισμού. Συνεχίστε να ξεπουλάτε, να πετσοκόβετε μισθούς και επιδόματα. Οι φτωχοί τού σήμερα είναι η πρώτη ύλη των κερδών τού αύριο, το προσάναμμα για να πάρει μπροστά η πραγματική οικονομία.
Η ενοχοποίηση των υπέρογκων κρατικών δαπανών (που στην Ελλάδα πράγματι ξεπέρασαν κάθε όριο χάρη στο ασύδοτο πελατειακό κράτος) ήταν μια πρώτης τάξεως δικαιολογία για την συκοφάντηση του συνόλου της δημόσιας περιουσίας.
Γιατί είναι μάλλον προφανές ότι η πώληση κοινωνικού πλούτου δεν έχει ευθεία σχέση με τον περιορισμό της σπατάλης, όπως διατείνονται οι αντικρατικιστές οικονομολόγοι. Η αποτίμηση της αξίας της κρατικής περιουσίας είναι ένα υπολογίσιμο μέγεθος, που δεν σχετίζεται με την αξιοποίησή της. Κάτι άλλο συμβαίνει προφανώς.
Εσπευσμένο και μαζικό πωλητήριο κρατικής περιουσίας γίνεται μόνο σε συνθήκες μεγάλης και έκτακτης οικονομικής ανάγκης με το πρόσχημα της αποπληρωμής των συσσωρευμένων χρεών. Οι αγοραστές γνωρίζουν ότι τους προσφέρονται «φιλέτα» σε πολύ καλή τιμή. Ταυτόχρονα, η ιδιωτικοποίηση του κράτους εμφανίζεται ως μέτρο ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και προώθησης των επενδύσεων. Το ότι αυτές συνοδεύονται από μαζικές απολύσεις και πλήρη απαξίωση της εργασιακής δύναμης, ώστε να γίνουν άμεσα κερδοφόρες, είναι απλώς λεπτομέρεια.
Ποια είναι όμως η έννοια του δημόσιου συμφέροντος, πέρα από τη νομική του βάση (για την υπεράσπιση μείζονος σημασίας κοινωνικών επιλογών); Σε ποιο πεδίο θα συνευρεθούν πλέον η επιχειρηματική απληστία με το κοινό καλό, όταν ένα κράτος δεν έχει σχεδόν τίποτα να μοιραστεί με τους πολίτες του; Η απάντηση είναι αυτονόητη: Οσο στενεύει το δημόσιο συμφέρον τόσο φαρδαίνει το ιδιωτικό. Εως ότου το υποκαταστήσει πλήρως.
Αυθαίρετα και νομιμότητα
Η κρίση των αυθαιρέτων, στην οποία βυθίστηκε ξαφνικά η κυβέρνηση, ανέδειξε και πάλι το έλλειμμα νομιμότητας στην ασκούμενη κυβερνητική πολιτική. Η δημοσιονομική ανάγκη άμεσης είσπραξης χρημάτων ήρθε αντιμέτωπη με τη συνταγματική (μέσω και των αποφάσεων του ΣτΕ) απαγόρευση της έμμεσης «νομιμοποίησης» εκατοντάδων χιλιάδων αυθαίρετων κτισμάτων. Γνήσιο προϊόν του σαθρού πελατειακού πολιτικού μας συστήματος, η αυθαίρετη δόμηση αντιμετωπίζεται ξανά ως μέσο για μεσοπρόθεσμες λύσεις στην κάλυψη οικονομικών ελλειμμάτων. Η επιλογή αυτή δεν αποτελεί παρά την αντίστροφη του διλήμματος περί ηθικής και νομιμότητας, που ταλάνισε (μάλλον άδικα) στο πρόσφατο παρελθόν τους ταγούς της εξουσίας. Η σύγχυση δημόσιου και ιδιωτικού συμφέροντος είναι εδώ κάτι παραπάνω από προφανής.
zervas@enet.gr
Οσοι αμφέβαλλαν ότι το «Μνημόνιο» αποτελεί το βασικό οικονομικό σχέδιο της χώρας, ας το ξανασκεφθούν.
Το μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015 επιβάλλει τη μεγαλύτερη και βιαιότερη ιδιωτικοποίηση κοινωνικού πλούτου που έγινε ποτέ στη χώρα. Πρόκειται για μονομερή και πλήρως ανομιμοποίητη συνταγματικά επέκταση της ισχύος, αλλά και του περιεχομένου του αρχικού Μνημονίου από την κυβέρνηση Παπανδρέου, με το οποίο επισημοποιείται η οριστική ρήξη των σχέσεων του πολίτη με το κράτος.
Οι ανάγκες συνεχούς κεφαλαιακής επέκτασης οδηγούν στην άνευ όρων παράδοση της κοινωνίας στον άκρατο ανταγωνισμό. Το παλαιό κράτος καλείται όχι μόνο να υποχωρήσει από εδάφη που προνομιακά κατείχε (κοινωνική ασφάλιση, πρόνοια, υγεία, παιδεία, ενέργεια, ασφάλεια, επικοινωνίες κ.ά.), αλλά και να χρηματοδοτήσει την αναγέννηση της νέας, «ελεύθερης» από στρεβλώσεις και νοθεύσεις κρατισμού, οικονομίας.
Η ακύρωση της έννοιας του κοινού αγαθού συμπληρώνεται από έναν ανενδοίαστο κυνισμό της εξουσίας, η οποία κάνει το μαύρο άσπρο, προκειμένου να πείσει ότι η πολιτική της υπαγορεύεται από κάποια υπέρτερη φυσική αναγκαιότητα. Η ασυδοσία του κεφαλαίου αναγορεύεται σε θεμελιώδη κοινωνικό νόμο, κάθε εργατική κατάκτηση αναιρείται ως αντιπαραγωγική, η παντοκρατορία της αγοράς θεωρείται απαραβίαστο θέσφατο του παραγωγικού μοντέλου που προωθεί η νεοφιλεύθερη ηγεμονία.
Για να συμβεί αυτό, πρέπει αναγκαστικά το κοινό αγαθό να γίνει ατομική υπόθεση, το δημόσιο συμφέρον να ταυτιστεί απόλυτα με το ιδιωτικό, οι κοινωνικοί αγώνες να συκοφαντηθούν, οι παραδοσιακοί δεσμοί αλληλεγγύης και συνεργασίας, όπως αρθρώθηκαν στις δομές του μεταπολεμικού κοινωνικού κράτους, να εξαφανιστούν. Ο άνθρωπος της νέας εποχής οδηγείται στο σφαγείο της ελεύθερης αγοράς, κυριολεκτικά ελεύθερος από κάθε δικαίωμα και προνόμιο.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι παντού στον κόσμο τα «μνημονιακά πειράματα», αν και εφαρμόζονται σε διαφορετικές οικονομίες, έχουν κατά βάση το ίδιο περιεχόμενο: εκποίηση κρατικής περιουσίας, περικοπές μισθών, διάλυση του κράτους πρόνοιας και απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Ολα τα σχέδια για ένα πράγμα αδιαφορούν: τη μεγέθυνση της ανεργίας και της φτώχειας. «Μην ανησυχείτε», λένε οι γκουρού του νεοφιλελευθερισμού. Συνεχίστε να ξεπουλάτε, να πετσοκόβετε μισθούς και επιδόματα. Οι φτωχοί τού σήμερα είναι η πρώτη ύλη των κερδών τού αύριο, το προσάναμμα για να πάρει μπροστά η πραγματική οικονομία.
Η ενοχοποίηση των υπέρογκων κρατικών δαπανών (που στην Ελλάδα πράγματι ξεπέρασαν κάθε όριο χάρη στο ασύδοτο πελατειακό κράτος) ήταν μια πρώτης τάξεως δικαιολογία για την συκοφάντηση του συνόλου της δημόσιας περιουσίας.
Γιατί είναι μάλλον προφανές ότι η πώληση κοινωνικού πλούτου δεν έχει ευθεία σχέση με τον περιορισμό της σπατάλης, όπως διατείνονται οι αντικρατικιστές οικονομολόγοι. Η αποτίμηση της αξίας της κρατικής περιουσίας είναι ένα υπολογίσιμο μέγεθος, που δεν σχετίζεται με την αξιοποίησή της. Κάτι άλλο συμβαίνει προφανώς.
Εσπευσμένο και μαζικό πωλητήριο κρατικής περιουσίας γίνεται μόνο σε συνθήκες μεγάλης και έκτακτης οικονομικής ανάγκης με το πρόσχημα της αποπληρωμής των συσσωρευμένων χρεών. Οι αγοραστές γνωρίζουν ότι τους προσφέρονται «φιλέτα» σε πολύ καλή τιμή. Ταυτόχρονα, η ιδιωτικοποίηση του κράτους εμφανίζεται ως μέτρο ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και προώθησης των επενδύσεων. Το ότι αυτές συνοδεύονται από μαζικές απολύσεις και πλήρη απαξίωση της εργασιακής δύναμης, ώστε να γίνουν άμεσα κερδοφόρες, είναι απλώς λεπτομέρεια.
Ποια είναι όμως η έννοια του δημόσιου συμφέροντος, πέρα από τη νομική του βάση (για την υπεράσπιση μείζονος σημασίας κοινωνικών επιλογών); Σε ποιο πεδίο θα συνευρεθούν πλέον η επιχειρηματική απληστία με το κοινό καλό, όταν ένα κράτος δεν έχει σχεδόν τίποτα να μοιραστεί με τους πολίτες του; Η απάντηση είναι αυτονόητη: Οσο στενεύει το δημόσιο συμφέρον τόσο φαρδαίνει το ιδιωτικό. Εως ότου το υποκαταστήσει πλήρως.
Αυθαίρετα και νομιμότητα
Η κρίση των αυθαιρέτων, στην οποία βυθίστηκε ξαφνικά η κυβέρνηση, ανέδειξε και πάλι το έλλειμμα νομιμότητας στην ασκούμενη κυβερνητική πολιτική. Η δημοσιονομική ανάγκη άμεσης είσπραξης χρημάτων ήρθε αντιμέτωπη με τη συνταγματική (μέσω και των αποφάσεων του ΣτΕ) απαγόρευση της έμμεσης «νομιμοποίησης» εκατοντάδων χιλιάδων αυθαίρετων κτισμάτων. Γνήσιο προϊόν του σαθρού πελατειακού πολιτικού μας συστήματος, η αυθαίρετη δόμηση αντιμετωπίζεται ξανά ως μέσο για μεσοπρόθεσμες λύσεις στην κάλυψη οικονομικών ελλειμμάτων. Η επιλογή αυτή δεν αποτελεί παρά την αντίστροφη του διλήμματος περί ηθικής και νομιμότητας, που ταλάνισε (μάλλον άδικα) στο πρόσφατο παρελθόν τους ταγούς της εξουσίας. Η σύγχυση δημόσιου και ιδιωτικού συμφέροντος είναι εδώ κάτι παραπάνω από προφανής.
zervas@enet.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου