ΚΚΕ εσωτερικού: μια σύντομη Άνοιξη...

 

Οι Μπάμπης Δρακόπουλος, Πάνος Δημητρίου στο α' συνέδριο (1976)

Μνήμη ΚΚΕ εσωτερικού (Ελευθεροτυπία 10/4/10)

Του Γιώργου Γιαννουλόπουλου

Η νοσταλγία δεν είναι καλός σύμβουλος. Ο ελεγειακός τόνος της υποκρύπτει μια επιθυμία εξωράισης του παρελθόντος, προς όφελος εκείνων που το επισκέπτονται για να μετρήσουν την απόσταση ανάμεσα στο συναρπαστικό «τότε» και το ανεπαρκές «τώρα».

Πιστεύω ότι με τέτοιους όρους διαβάζουν τη μεταπολιτευτική ιστορία της Αριστεράς κάποιοι άνθρωποι -οι δικοί μας άνθρωποι- οι οποίοι στα νιάτα τους βρέθηκαν στον χώρο του ΚΚΕ εσωτερικού και σήμερα ένας θεός ξέρει πού. Εχοντας, λοιπόν, κατά νου τις παγίδες που στήνει η αυταρέσκεια της νοσταλγίας,
ας παραμερίσουμε την προσωπική διάσταση, κι αντί να μείνουμε στον ισχυρισμό ότι το έμψυχο υλικό ήταν τότε καλύτερο, ας δούμε αν υπάρχουν αντικειμενικοί λόγοι που εξηγούν την καθοδική πορεία της Αριστεράς.

Τέτοιοι λόγοι υπάρχουν. Και έχουν να κάνουν με την κριτική σκέψη, το ειδοποιό στοιχείο της Αριστεράς. Η οποία κριτική σκέψη προκύπτει από το άθροισμα δύο διαφορετικών τρόπων αμφισβήτησης: ο ένας είναι συνώνυμος της διαφωνίας και αποτελεί μόνιμο χαρακτηριστικό τής κοινωνικής ζωής, εφόσον εύκολα μπορούμε να φανταστούμε κάποιον πρόγονό μας πριν από χιλιάδες χρόνια να επικρίνει όσους δεν συμμερίζονται την άποψή του για το ποια είναι η καλύτερη σπηλιά. Και ο άλλος τρόπος, γέννημα της νεοτερικότητας, είναι αυτός που αντιμετωπίζει κριτικά το πώς αμφισβητούμε. Ετσι συνδυάζεται η επίκριση των άλλων με τον κριτικό αναστοχασμό της δικής μας κριτικής. Πράγμα εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο. Οπως είπε κάποιος, είναι σαν να διαλύεις ένα καράβι και να το ξανασυναρμολογείς, όχι στη στεριά, αλλά ενώ πλέει.

Αυτή ήταν η στιγμή και η ουσία του ΚΚΕ εσωτερικού. Σίγουρα δεν τη διάλεξαν και ίσως δεν την κατάλαβαν. Την επέβαλαν, όμως, οι καιροί, υπαγορεύοντας την αντίσταση στη χούντα και ταυτόχρονα την απόρριψη του εφιαλτικού υπαρκτού σοσιαλισμού. Δηλαδή η κριτική του δικού μας ισχύοντος συνυπήρξε με την κριτική της ιδεολογίας που μέχρι τότε μας έδινε τα εργαλεία για να το επικρίνουμε.

Δυστυχώς, οι ευμενείς συγκυρίες δεν διαρκούν πολύ. Και το τέλος του ΚΚΕ εσωτερικού επήλθε όταν τα δύο στοιχεία που συγκροτούν την κριτική σκέψη, δηλαδή η εξωστρεφής απόρριψη και η αναστοχαστική αμφισβήτηση, αποκολλήθηκαν και το καθένα τράβηξε τον δρόμο του. Από τη μια κάποιοι έριξαν το βάρος αποκλειστικά στην κριτική του λόγου της Αριστεράς. Πράγμα όχι αναγκαστικά κακό, αλλά χωρίς το αντίβαρό του διολίσθησαν προς την αποδοχή του συστήματος. Κάποιοι άλλοι, όμως, οι περισσότεροι, αποφάσισαν ότι προέχει η αντίσταση, στο όνομα της οποίας οποιαδήποτε αυτοκριτική αμφισβήτηση σημαίνει δεξιά παρέκκλιση. Αμφότεροι επέλεξαν την εύκολη λύση. Μερικοί από τους πρώτους έγιναν, όντως, «δεξιοί». Οι δεύτεροι επέστρεψαν στις ολέθριες βεβαιότητες του παρελθόντος. Οι εκτός ΚΚΕ παλαιοκομμουνιστές θυμήθηκαν τα κνίτικα νιάτα τους και ξανάπιασαν τα παλιά τροπάρια, σαν το '89 να μη συνέβη ποτέ. Οι δε αυτοαποκαλούμενοι «ριζοσπάστες» του ΣΥΡΙΖΑ («από παιδί κι από μαοϊκό μαθαίνεις την αλήθεια») ανακάλυψαν τον καθησυχαστικό και ναρκισσευόμενο αριστερισμό, που ισχυρίζεται ότι το μόνο πρόβλημα είναι το έλλειμμα αγωνιστικότητας, την οποία οι ίδιοι ενσαρκώνουν. Αυτή είναι η λογική της «αντίστασης» στα πάντα: υπόσχεται ένα λαμπρό μέλλον, που υποχρεωτικά παραμένει ασαφές, επειδή ο καθορισμός του θα ξανάβαζε στη συζήτηση τα δύσκολα και δυσάρεστα, που οι «αγωνιστές» έπεισαν εαυτούς ότι δεν είναι της παρούσης για να γίνουν αγωνιστές.

Ετσι φτάσαμε στο αποκαρδιωτικό σήμερα. Εθελοτυφλία μπροστά στα πραγματικά διλήμματα, δημαγωγικός καταγγελτικός λόγος, ανέξοδες υποσχέσεις και η προσδοκία μιας χαρμόσυνης καταστροφής, που θα διασώσει τα καθαγιασμένα στερεότυπα της υποτιθέμενης αριστερής σκέψης. Να η απόσταση ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ εσωτερικού

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

Κι ένα "προφητικό", στα όσα άφηνε να εννοηθούν για την πολιτική εξέλιξη του χώρου, άρθρο του Ανταίου Χρυσοστομίδη. Εδώ το μεταφέρω από την κόκκινη πιπεριά

 

Ο Μπάμπης Δρακόπουλος και ο Λεωνίδας Κύρκος

στα έδρανα της πρώτης μεταδικτατορικής βουλής

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

40 χρόνια ΚΚΕ Εσωτερικού ΑΥΓΗ (22/06/2008)

Του Ανταίου Χρυσοστομίδη

Δυο αφίσες της ΑΚΟΑ κολλημένες στις κολώνες της Εμμανουήλ Μπενάκη (και δύο αντίστοιχες εκδηλώσεις της ίδιας οργάνωσης στη Νομική της Αθήνας) ήρθαν να μας θυμίσουν ότι φέτος τον Μάιο γιορτάζουμε τα 40 χρόνια από την ίδρυση του ΚΚΕ Εσωτερικού και του "Ρήγα". Θα περίμενε κανείς περισσότερες κινητοποιήσεις, περισσότερους προβληματισμούς, περισσότερες συζητήσεις, περισσότερη συγκίνηση για μια επέτειο που, έτσι κι αλλιώς, είναι πλέον γραμμένη Ιστορία. Και θα περίμενε όλα αυτά κυρίως από τον Συνασπισμό, εκεί όπου η μεγάλη πλειοψηφία των μελών και των ψηφοφόρων του ΚΚΕ εσωτερικού εξακολουθεί -όχι χωρίς προβλήματα- να αναγνωρίζει τον εαυτό της, ή, έστω, ένα μέρος του εαυτού της.

Ο Συνασπισμός, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν έδειξε διάθεση να ασχοληθεί με το θέμα. Να οφείλεται σε κάποια λαθεμένη αντίληψη που βλέπει το παρελθόν μονάχα ως παρελθόν, ένα παρελθόν που δεν έχει να προσφέρει τίποτα στο παρόν και στο μέλλον; Ή μήπως να οφείλεται στο γεγονός ότι ένα μεγάλο τμήμα του σημερινού Συνασπισμού δεν είχε και δεν ήθελε να έχει καμιά σχέση με το ΚΚΕ εσ., άρα δυσκολεύεται να "γιορτάσει" μια επέτειο που ουσιαστικά το αφήνει αδιάφορο;

Μπορεί να κάνω λάθος, μπορεί να επηρεάζομαι από προσωπικές μνήμες, νομίζω όμως ότι το γεγονός ότι δεν συζητάμε για το ρόλο, τη σημασία, τα λάθη, τις νίκες και τις ήττες του ΚΚΕ Εσωτερικού δείχνει μια αδυναμία, σχεδόν παρόμοια με αυτή που μας χαρακτηρίζει ως ελληνικό λαό μπροστά στο θέμα του εμφυλίου πολέμου (σε αντίθεση, για παράδειγμα, με ό,τι συμβαίνει στην Ισπανία). Το ΚΚΕ Εσωτερικού δεν ήταν μονάχα ένα κόμμα που πάλεψε για την κομμουνιστική ανανέωση. Αν ήταν μόνο αυτό, θα μπορούσε πράγματι να θεωρηθεί μια ξεθωριασμένη εικόνα, όπως ξεθωριασμένες από τον χρόνο μπορούν να θεωρηθούν οι λενινιστικές θεωρίες και η δικτατορία του προλεταριάτου. Ήταν, όμως, πάνω απ' όλα, ένα κόμμα που έφερε ένα διαφορετικό αέρα στην Αριστερά, ένα κόμμα που έφερε την Αριστερά πιο κοντά στους δημοκρατικούς θεσμούς, αλλά και σε μια εθνική πολιτική που ήταν πάντα ζητούμενο από τον καιρό του εμφυλίου και μετά.

Κάποια στιγμή θα πρέπει να μετρηθούν τα βήματα που έκανε το κόμμα αυτό. Να μετρηθούν οι επιτυχίες του, η επιρροή του σε ένα μεγάλο τμήμα αριστερών αυτού του τόπου που βαρέθηκαν και αντέδρασαν σε χρόνια ολόκληρα στείρου δογματισμού. Να μετρηθούν οι ήττες του, οι ατέλειωτες εσωκομματικές φαγωμάρες του, η δυσκολία του να ανοίξει δρόμους χωρίς να προχωρά δυο βήματα εμπρός και ένα πίσω, ο φόβος του μήπως και προχωρήσει πολύ μπροστά και δεν το ακολουθήσουνε οι μάζες. Να μετρηθούν οι πραγματικές του δυνατότητες στο χώρο μιας Αριστεράς που ήταν διχασμένη και μπερδεμένη μεταξύ πραγματικότητας και εσωκομματικής "νομιμότητας", μεταξύ αυτού που πίστευε πως ήταν ο "υπαρκτός" και αυτού που πραγματικά ήταν. Να μετρηθεί η εποχή του, το κλίμα στο οποίο θριάμβευαν οι αντίπαλοί του, ο λαϊκισμός του Αντρέα και ο λαϊκισμός του Φλωράκη. Υπάρχει κανείς που να πιστεύει ότι ο σημερινός Συνασπισμός, με όλες τις τάσεις του και όλες τις εσωκομματικές διαφορές του, θα υπήρχε αν δεν είχε υπάρξει το ΚΚΕ Εσωτερικού;Υπάρχει κανείς που να πιστεύει ότι οι διψήφιοι αριθμοί που τα γκάλοπ δίνουν στον ΣΥΝ σήμερα, δεν είναι και αποτέλεσμα αυτής της συμπάθειας και του κύρους που το κόμμα του Δρακόπουλου και του Κύρκου είχε στην ελληνική κοινωνία, ακόμα κι όταν δεν κατόρθωνε να εκλέξει ούτε έναν βουλευτή; Σαράντα χρόνια πέρασαν, και όποιον να ρωτήσεις από τα τότε μέλη του ΚΚΕ εσ., ακόμα κι από αυτούς που στο μεταξύ αλλαξοπίστησαν, θα δεις να μένει ζωντανή η συγκίνησή του για εκείνη την ιστορική προσπάθεια. Γι' αυτό η σιωπή δεν του αξίζει. Δεν μας αξίζει.

 

Μπάτμαν 9/2007