Να σπάσουμε την απόγνωση του "όλα έχουν παιχτεί"

συνέντευξη του Βένιου Αγγελόπουλου
στον Κωνσταντίνο Ζαγάρα
από την Κυριακάτικη ΑΥΓΗ


“Σαν βήμα για τη διάδοση στην κοινωνία μιας πολιτικής εξόδου από την κρίση και από τις συνθήκες που παράγουν κρίσεις”, υπογραμμίζει στην “Αυγή” της Κυριακής, ότι "πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι εκλογές", ο Βένιος Αγγελόπουλος, υποψήφιος αντιπεριφερειάρχης Βορείου Τομέα Αθήνας του συνδυασμού Ελεύθερη Αττική. Παράλληλα, στο ερώτημα αν μπορεί η ριζοσπαστική αριστερά να κάνει την «υπέρβαση» της σημερινής κρίσης σημειώνει ότι “είναι ακόμα άδηλο”, ενώ προσθέτει πως “η ώρα του απολογισμού και της αναζωογόνησης του ΣΥΡΙΖΑ θα έρθει μετά (αν υπάρχει η βούληση γι’ αυτό)”.

- Στην εποχή του Μνημονίου, έντονος είναι ο πολυκερματισμός της αριστεράς, ιδιαίτερα στην Περιφέρεια Αττικής. Τι μήνυμα κατά τη γνώμη σας στέλνει στους πολίτες αυτό; Συντελεί κάτι τέτοιο στο να ηττηθεί η πολιτική της τρόικας και της κυβέρνησης; 

Η απάντηση είναι προφανής (στη νίκη δεν βοηθάει η πολυδιάσπαση, και το μήνυμά της είναι ότι η αριστερά έχει τα χάλια της - κάτι που εξάλλου αληθεύει), άρα η ερώτηση είναι ρητορική. Αλλά κάθε ρητορική ερώτηση κάπου οδηγεί, ρητά ή άδηλα. Πρώτο άδηλο ερώτημα: πώς φτάσαμε ως εδώ και ποιος φταίει; Ερώτημα-παγίδα, γιατί επιδέχεται πάμπολλες απαντήσεις, ανάλογα τόσο με την προσωπική εμπλοκή του καθενός, όσο και με το επίπεδο ανάλυσης ή το βάθος χρόνου που επιλέγει. Ερώτημα-παγίδα, γιατί, πέρα από τη γενική διαπίστωση ότι φταίνε τα λάθη μας, μας οδηγεί σε άγονες γραμμές, τουλάχιστον σήμερα. 

 Έχοντας όμως σαν δεδομένο τον κατακερματισμό των δυνάμεων, το ερώτημα που μπαίνει, ενόψει των εκλογών, είναι: και τώρα τι κάνουμε; Σε πρώτη προσέγγιση, η απάντηση του καθενός είναι «Αρνούμαι», κάτι που μπορεί να μεταφραστεί είτε σαν αποχή, λευκό ή άκυρο, είτε σαν ψήφος σε αντικυβερνητικό ή αντιμνημονιακό ψηφοδέλτιο. Σίγουρα αυτό θα καταγραφεί, και η κυβέρνηση, κατά τα φαινόμενα, θα υποστεί μια πολιτική ήττα. Σίγουρα όμως επίσης, κάτι τέτοιο δεν αρκεί, ιδίως όταν το επίπεδο των κοινωνικών αγώνων είναι χαμηλό. Προσωπικά, θεωρώ ότι οι εκλογές πρέπει να χρησιμοποιηθούν σαν βήμα για τη διάδοση στην κοινωνία μιας πολιτικής εξόδου από την κρίση και από τις συνθήκες που παράγουν κρίσεις. Μιας πολιτικής που δεν θα αρκείται σε γενικόλογες καταδίκες, αλλά θα χρησιμοποιεί τους θεσμούς σαν ανάχωμα άμυνας και αμπάριζα επίθεσης, που θα συμβαδίζει με τις κινηματικές διαδικασίες, που δεν θα διστάζει να συγκρούεται και να πετυχαίνει επιμέρους νίκες. Τη στιγμή που στην κοινωνία πλανάται η αμηχανία και στην αριστερά η απογοήτευση, το ψηφοδέλτιο της Ελεύθερης Αττικής προς αυτή την πολιτική προσανατολίζεται και αυτήν επιδιώκει να υλοποιήσει. 

- Το διάβημα της Ελεύθερης Αττικής εγγράφεται σε μια προοπτική υπέρβασης ακόμα και του ΣΥΡΙΖΑ και ίδρυση νέου πολιτικού υποκειμένου. Συχνές είναι οι αναφορές και του Αλ. Αλαβάνου εξάλλου και γι' αυτό. Μήπως όμως κάτι τέτοιο αποτελεί αντίληψη εκλογικής καταγραφής και περιχαράκωσης; 

Κάθε αναφορά στον ΣΥΡΙΖΑ είναι αναγκαστικά διφορούμενη, γιατί μπλέκει αφενός την ιδέα της ενότητας στη δράση, ιδέα που λειτούργησε καταλυτικά για τη δραστηριοποίηση χιλιάδων αριστερών, αφετέρου την οργανωτική δομή με την οποία υλοποιήθηκε αυτή η ιδέα. Η ιδέα είναι πάντα ζωντανή: μπορεί κάποιος να την υπονομεύσει (κάνοντας διασπαστικές ή παρελκυστικές κινήσεις π.χ.), αλλά να την υπερβεί δεν μπορεί (τουλάχιστον στα ελληνικά που εγώ γνωρίζω). Αντίθετα, η οργάνωση ΣΥΡΙΖΑ λειτούργησε χάλια: οι αποφάσεις των πανελλαδικών σωμάτων δεν υλοποιήθηκαν, η γραμματεία έπαιρνε αποφάσεις κοιλοπονώντας και κατόπιν εορτής, στις μεγάλες διαδηλώσεις τα κεντρικά γραφεία ήταν άδεια αντί να στεγάζουν ένα επιτελείο κρίσης. Που σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως οργάνωση κινδυνεύει να βυθιστεί στην ανυπαρξία. Για δεύτερη φορά. Την πρώτη υπήρξε νεκρανάσταση με μετάλλαξη της αρχικής του μορφής (υπέρβαση αν προτιμάτε - αλλά ας μην παίζουμε με τις λέξεις). 

Το αν η ριζοσπαστική αριστερά θα κάνει την «υπέρβαση» της σημερινής κρίσης ή όχι, και με ποιες μορφές, είναι ακόμα άδηλο. Σίγουρα αυτό δεν θα καθοριστεί από τις επιδιώξεις ενός ατόμου, αλλά από πολλούς παράγοντες. Σίγουρα επίσης, αν, αντί να χτυπάμε τον αντίπαλο, περνάμε τον καιρό μας βάζοντας τρικλοποδιές ο ένας στον άλλο, πουθενά δεν θα πάμε. 

Αυτή τη στιγμή έχουμε μια μάχη να δώσουμε, την εκλογική μάχη, στους δήμους ή στις περιφέρειες, ο καθείς από το πόστο του και με τις επιλογές του. Η ώρα του απολογισμού και της αναζωογόνησης του ΣΥΡΙΖΑ θα έρθει μετά (αν υπάρχει η βούληση γι’ αυτό). Και για να πάμε μπροστά, θα πρέπει να μάθουμε να αντιπαραθέτουμε απόψεις και όχι πρόσωπα. Θα πρέπει να ξεφύγουμε από τη μακρόχρονη παράδοση της αριστεράς να δαιμονοποιεί τα στελέχη και τους ήρωές της: Ζαχαριάδη, Βελουχιώτη, Φαράκο και τόσους άλλους. Θα πρέπει να οικοδομήσουμε πολιτική αντιπαράθεσης και να απαλλαγούμε από την τάση προς την εσωστρέφεια, τάση που είναι φανερή ακόμα και στη σειρά που τέθηκαν οι ερωτήσεις αυτής της συνέντευξης, όπως και στην αποδοχή από μεριάς μου της σειράς αυτής. 

- Ποιο εκλογικό αποτέλεσμα θα θεωρούσατε επιβράβευση της πολιτικής σας επιλογής για αυτόνομη κάθοδο; 

Δεν καταλαβαίνω την έκφραση «για αυτόνομη κάθοδο» (ποια ψηφοδέλτια δεν κατεβαίνουν αυτόνομα;), άρα θα απαντήσω αγνοώντας τις τρεις αυτές λέξεις. Αυτό που θεωρώ καλό αποτέλεσμα για την Ελεύθερη Αττική δεν είναι το οποιοδήποτε αριθμητικό αποτέλεσμα. Είναι το να βοηθήσει να σπάσει η απόγνωση του ότι «όλα έχουν παιχτεί», να δείξει ότι υπάρχει διέξοδος μέσα από τη σύγκρουση με την κυβερνητική πολιτική και το Μνημόνιο. Και όχι την επαναστατική σύγκρουση που γίνεται κάθε μέρα στα λόγια, αλλά ποτέ στην πράξη, αλλά μάλλον τις πολλαπλές συγκρούσεις και αντιστάσεις που προϋποθέτουν τη συμμετοχή του κόσμου και φέρνουν νίκες και ελπίδα. Το πέρασμα βέβαια από τη μοιρολατρία στην ελπίδα και από την ελπίδα στη δράση μπορεί να είναι μακρόχρονο (αλλά κανείς δεν ξέρει: μερικές φορές ο χρόνος μπορεί να πυκνώσει κι όλα να εξελιχθούν τάχιστα) και να ξεπερνάει τις εκλογές αυτές. Αλλά ήδη, το να εμφανιστεί μια αριστερά που θα αποτινάξει την εντύπωση πως αποτελεί μέρος του συστήματος, είναι κέρδος.

- Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας για την Περιφέρεια Αττικής;
 

Να δείξουμε ότι δεν είναι ο κόσμος της εργασίας που ευθύνεται για το χρέος, ότι το χρέος παράγεται και αναπαράγεται αφενός για να πλουτίζουν οι ολίγοι εις βάρος των πολλών, αφετέρου για να καταργούνται βαθμιαία το κοινωνικό κράτος, η δημοκρατία και η εθνική ανεξαρτησία, ότι η κοινωνία στερεί από τη νεολαία και το παρόν και το μέλλον της. Να εξειδικεύσουμε τον αγώνα εναντίον της κυβερνητικής πολιτικής (του Μνημονίου δηλαδή), προτείνοντας (και δημιουργώντας αν εκλεγούμε, απαιτώντας ειδεμή) δομές αλληλεγγύης, θέσεις εργασίας σε κοινωνικό έργο, εγκαθιδρύοντας διαφάνεια στις υπηρεσίας και τα δημόσια έργα, προστατεύοντας το περιβάλλον, φορολογώντας το κινούμενο χρήμα. Χρησιμοποιώντας προς τούτο το θεσμικό πλαίσιο της Περιφέρειας, διευρύνοντάς το αν χρειαστεί, ξεπερνώντας τα όρια των επαίσχυντων νόμων, στηριζόμενοι στο σύνταγμα και τις αρχές της Δημοκρατίας. Σε συνεργασία με τις δημοτικές κινήσεις που κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση - και υπάρχουν πολλές. Επιδιώκοντας συστηματικά τη συμμετοχή των ίδιων των κατοίκων στη διατύπωση και επίλυση των προβλημάτων.

(* Για πιο αναλυτική ενημέρωση, παραπέμπω στον ιστότοπο του ψηφοδελτίου elattiki.blogspot.com και στον δικό μου venios.wordpress.com).