Γιατί οι νέοι κάνουν τη διαφορά στις κινητοποιήσεις στη Γαλλία

από You Pay Your Crisis

της Ελένης Τσερεζόλε
από Κυριακάτικη ΑΥΓΗ

Η σύγκρουση συνδικάτων και κυβέρνησης στη Γαλλία λαμβάνει πλέον διαστάσεις που τείνουν να υπερβούν το συγκεκριμένο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού που προωθεί με νύχια και με δόντια (επιταχύνοντας ακόμη και τη διαδικασία στη Γερουσία) η κυβέρνηση Σαρκοζί, καθώς σε αυτήν μετέχουν πλέον συστηματικά οι νέοι και συγκεκριμένα οι μαθητές πολλών σχολείων της χώρας, όπου πολλαπλασιάζονται οι καταλήψεις.

Η κυβέρνηση δεν μπορεί παρά να ανησυχεί από την εξέλιξη αυτή -ίσως περισσότερο από εκείνη των καταλήψεων των διυλιστηρίων- γιατί ακριβώς η εμπλοκή των νέων στις κινητοποιήσεις των συνδικάτων και των εργαζομένων φέρνει στον νου μνήμες από το 2006. Τότε οι συστηματικές διαδηλώσεις των νέων ήσαν εκείνες που είχαν γείρει την πλάστιγγα προς την κατεύθυνση της ακύρωσης στην πράξη της εφαρμογής του νόμου για το συμβόλαιο πρώτης πρόσληψης.

Τον Ιανουάριο του 2006, όταν ο πρωθυπουργός Ντομινίκ ντε Βιλπέν προωθούσε προς ψήφιση τον σχετικό νόμο, δεν μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι αυτός θα εξελισσόταν στην... ταφόπετρα των προεδρικών του φιλοδοξιών (είναι γνωστό ότι ο τότε πρόεδρος Ζακ Σιράκ επιθυμούσε διακαώς να τον διαδεχθεί στο ύπατο αξίωμα ο πρωθυπουργός του κι όχι ο υπουργός Εσωτερικών Νικολά Σαρκοζί, που δεν έκρυβε τις υψηλές του φιλοδοξίες).

Ωστόσο οι ισχυρές αντιδράσεις που συνάντησε επί τέσσερις μήνες, με τους νέους (μαθητές, φοιτητές) να διαδηλώνουν συστηματικά και να διαμαρτύρονται με ευρηματικούς τρόπους, τον οδήγησαν να πάρει πίσω τον νόμο αντικαθιστώντας με ένα... άχρωμο και άοσμο... υποκατάστατο.

Η ειρωνεία της τύχης είναι ότι τότε αυτός που ωφελήθηκε από τη δυναμική αντίδραση των νέων σε αυτό που θεωρούσαν ως υπονόμευση του εργασιακού τους μέλλοντος ήταν ο... Σαρκοζί, ο οποίος πολύ επιδέξια είχε αποφύγει να στηρίξει τον χειμαζόμενο πρωθυπουργό του κρατώντας σχεδόν... ουδέτερη στάση -κάτι που τότε είχε ερμηνευτεί από τους διαδηλωτές περισσότερο ως στήριξη της δικής τους πλευράς.

Σήμερα οι όροι έχουν αντιστραφεί. Στις τηλεοπτικές εκπομπές ο ντε Βιλπέν, επικεφαλής δικού του πολιτικού σχηματισμού πλέον, χύνει σιγά - σιγά το δηλητήριό του κατά του ανταγωνιστή του, αφήνοντας μάλιστα όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά για κάθοδό του στις προεδρικές εκλογές του 2012 και στηρίζοντας τις διαμαρτυρίες.

Ο δε Σαρκοζί βρίσκεται σε πρώτο πλάνο, "εκτεθειμένος" σε αυτό που φοβάται περισσότερο για την πολιτική του επιβίωση: την οργή των νέων. Πολλώ δε μάλλον που, με την έμφαση που έχει δώσει στην υιοθέτηση της συγκεκριμένης μεταρρύθμισης -την έχει ο ίδιος καταστήσει "κεντρική" της προεδρικής του θητείας!-, δεν έχει αφήσει περιθώρια διεξόδου ή οπισθοχώρησής του...

Μάλιστα επέλεξε να αντιμετωπίσει τη συμμετοχή των νέων στις διαδηλώσεις προβάλλοντας τα μεμονωμένα επεισόδια (κυρίως στη Λυών) θέλοντας έτσι να προβάλει το προφίλ του άτεγκτου ηγέτη που δεν υποχωρεί μπροστά στην "αταξία"...

Το θέμα για τον Σαρκοζί ειδικά και για την κυβέρνησή του γενικότερα είναι ότι έχουν απολέσει τη στήριξη της κοινής γνώμης, που σε ποσοστό περίπου 70% υποστηρίζει τις κινητοποιήσεις και τις απεργίες παρά την ταλαιπωρία που υφίσταται, ειδικά σε ό,τι αφορά τις απεργίες στα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Κι εκείνο που διαφεύγει από τον πρόεδρο είναι ακριβώς αυτή η διάσταση: ότι δηλαδή το θέμα των συντάξεων αντιμετωπίζεται από την κοινωνία ως κάτι που την πλήττει βαθιά κι ενιαία. Αυτό ακριβώς ισχύει στην περίπτωση των νέων, που θα μπορούσε να σκεφθεί κανείς ότι δεν θίγονται άμεσα από την αλλαγή από τα 60 στα 62 χρόνια του ορίου συνταξιοδότησης.

Όπως εξηγεί ο ειδικευμένος ερευνητής Μισέλ Βακαλούλης, σε συνέντευξή του στην "Ουμανιτέ": "Πρέπει να καταλάβουμε ότι για τους νέους το θέμα των συντάξεων δεν παραπέμπει απλά στην ηλικία 'εξόδου' από τον επαγγελματικό βίο, αλλά τοποθετείται και τίθεται στο σήμερα και στο τώρα, στις συνθήκες εισόδου στην αγορά εργασίας. Δεν γίνεται αντιληπτό ως διακύβευμα που ανήκει σε έναν μακρινό ορίζοντα, ως κάτι του οποίου βλέπουμε σήμερα τις συνέπειες. Θεωρούν οι νέοι ότι η κίνηση της πλάστιγγας, που θα αναγκάσει τους παλιούς να παραμείνουν περισσότερο στην εργασία, θα στραφεί εναντίον τους καθιστώντας δυσκολότερη την επαγγελματική ένταξη".

Και δεν είναι μόνο αυτό το κίνητρο της συμμετοχής των νέων στις σημερινές κινητοποιήσεις: "Πλάι σε αυτό το βασικό κίνητρο υφίστανται κι άλλες αιτίες διαφωνίας: η επιλογή στο σχολείο, οι προϋποθέσεις κατάρτισης, το καθεστώς του φοιτητή και το μέλλον του πανεπιστημίου κ.ά. Από την απόρριψη του σχεδίου νόμου του Ντεβακέ το 1986 (μεταρρύθμιση των πανεπιστημίων) έως τις πρόσφατες κινητοποιήσεις κατά του συμβολαίου πρώτης πρόσληψης (άνοιξη του 2006), οι κινητοποιήσεις της νεολαίας στα σχολεία μαρτυρούν μια πανταχού παρούσα διάθεση αναφοράς στο θέμα της εργασίας, της ειδίκευσης και της απασχόλησης.

Έχουμε εδώ να κάνουμε με πραγματικές ανησυχίες, που διαπερνούν όλα τα στρώματα, ανεξαρτήτως ηλικίας ή επιπέδου διπλώματος. Η αίσθηση της αβεβαιότητας είναι τόσο ισχυρή και τόσο βαθιά, ιδίως σε μια χώρα όπου το ποσοστό ανεργίας των νέων είναι μεταξύ των υψηλοτέρων σε σχέση με τις ευρωπαϊκές χώρες. Η ύπαρξη δομικής μαζικής ανεργίας, που συνδέεται με διάφορες δυσλειτουργίες του σχολικού συστήματος, ερμηνεύουν υπό μια νέα οπτική γωνία την προσέγγιση του συνδικαλιστικού κινήματος και των κινητοποιήσεων των νέων, ακόμη και σε ό,τι αφορά την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών" αναλύει ο Μ. Βακαλούλης.

Αντιλαμβάνεται έτσι κανείς γιατί η σύνδεση συνδικάτων και νεολαίας αποτελεί σήμερα την αιχμή του δόρατος των σημερινών κινητοποιήσεων, που παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης συνεχίζονται: για την Πέμπτη το συνδικαλιστικό όργανο αποφάσισε απεργία και διαδηλώσεις για το Σάββατο. Παρά την ψήφιση της μεταρρύθμισης από τη Γερουσία... "Δεν υφίσταται λόγος παύσης" δήλωσε χαρακτηριστικά ο γ.γ. του CGT Μπερνάρ Τιμπό. Αντιθέτως υφίστανται πολλοί λόγοι πονοκεφάλου για την κυβέρνηση Σαρκοζί...

e.tserezole@avgi.gr