Μοίρασμα φιλέτων...

Steve Sack, Minnesota, The Minneapolis Star-Tribune (πηγή)

του Ρούσσου Βρανά

από Τα Νέα

Σε µια παγίδα µοιάζει να έχουν πιαστεί οι δυτικές δυνάµεις που επενέβησαν στρατιωτικά στη Λιβύη. Και το ερώτηµα που θα τις απασχολήσει τις προσεχείς εβδοµάδες πιθανότατα θα είναι αυτό: πώς θα βγούµε από αυτή την παγίδα;

Οι αυταπάτες που έτρεφαν οι στρατηλάτες Σαρκοζί και Κάµερον έχουν τελειώσει. Τα πράγµατα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Η βιαστική δυτική επέµβαση αρχίζει να γίνεται ένας δύσκολος πόλεµος. Η απόφαση του Οµπάµα να στείλει ειδικούς πράκτορες της CIA για να βοηθήσει τους «εξεγερµένους» ξυπνά δυσάρεστες µνήµες. 

Τα περισσότερα στρατιωτικά αδιέξοδα αρχίζουν µε τέτοιες αποστολές κοµάντος, που οι πολιτικοί προϊστάµενοί τους ελπίζουν ότι θα µπορέσουν να κάνουν τη «δουλειά». Υστερα αρχίζει να αυξάνεται ο αριθµός τους κι όλοι µαζί βουλιάζουν ακόµη πιο βαθιά στην παγίδα. Ενα µέρος της δυτικής γνώµης ενέκρινε την επέµβαση στη Λιβύη, επειδή στην αρχή της είχε παρουσιαστεί ως «ανθρωπιστική». Το ψήφισµα 1973 του ΟΗΕ, παρατηρεί ο αρθρογράφος Ζαν - Κλοντ Γκιγιεµπό στη γαλλική εφηµερίδα «Σιντ - Ουέστ», αναφερόταν στην «προστασία των πολιτών» από τις φονικές απειλές του δικτάτορα της Τρίπολης και συγκεκριµένα των κατοίκων της Βεγγάζης, που ήταν περικυκλωµένη από τα άρµατα µάχης του Καντάφι. Οµως δεν επρόκειτο για πολίτες αλλά για αντικαθεστωτικούς που ήταν οπλισµένοι, έστω µε λιανοτούφεκα. Μπορεί κανείς να τους προτιµάει από τα τεθωρακισµένα και το πυροβολικό του Καντάφι. Οµως αυτό δεν είναι ανθρωπιστικό, αλλά στρατιωτικό ζήτηµα.

Στην αρχή αυτής της ιστορίας φαίνεται πως όλοι όσοι θέλησαν να δουν (και πράγµατι θελήσαµε να δούµε) την εξέγερση ενός λαού ενάντια στον δικτάτορά τους έκαναν ένα λάθος εκτίµησης, παραδέχεται ο Γκιγιεµπό. Αναµφίβολα υπάρχει και αυτή η διάσταση. Οµως, όπως συνήθως, η πραγµατικότητα είναι πιο περίπλοκη. Η «δηµοκρατική» εξέγερση είναι στηµένη πάνω σε µια παλιά αντιπαλότητα των λιβυκών φυλών που επικεντρώνεται γύρω από τις πόλεις της Κυρηναϊκής (ανατολικά) και της Τριπολίτιδας (δυτικά). Το παλιό βασίλειο της Λιβύης είχε τις ρίζες του στην Κυρηναϊκή. Και τα σπέρµατα της «εξέγερσης» ξεφύτρωσαν εκεί από τότε που πήρε στα χέρια του τα ηνία της χώρας ο Καντάφι, ένας που προερχόταν από την Τριπολίτιδα. Με τη «δηµοκρατική» εξέγερση του «λιβυκού λαού» ξαναβγαίνει στην επιφάνεια αυτός ο ανταγωνισµός. Και αυτό το πιστοποιούν οι στρατιωτικές κινήσεις των «εξεγερµένων» γύρω από τις πόλεις της Τριπολίτιδας.

Το ψήφισµα του ΟΗΕ διχοτοµεί τη χώρα που ήταν µέχρι τώρα γνωστή ως Λιβύη. Και στην ουσία την επαναφέρει στις γεωγραφικές και ιστορικές συνιστώσες της: την Κυρηναϊκή και την Τριπολίτιδα. Με δυο λόγια, όπως εξηγεί ένας άλλος αρθρογράφος, ο Αµερικανός Τζάστιν Ραϊµόντο, ο ΟΗΕ αποσυναρµολογεί σήµερα αυτό που δηµιούργησε το 1951: µια χώρα εντελώς κατασκευασµένη όσο ακόµη βρισκόταν υπό βρετανική στρατιωτική κατοχή, που την ονόµασε Λιβύη. Σαν άλλος Φράνκενσταϊν, επιχειρεί τώρα να εξουδετερώσει τις ανεπιθύµητες συνέπειες του αποτυχηµένου δηµιουργήµατός του, καθώς παλιές και νέες µεγάλες δυνάµεις ξαναµοιράζουν ανάµεσά τους τα «φιλέτα» της Αφρικής.