Τα έξοδα και η έξοδος

(πηγή)

του Παντελή Μπουκάλα

από την Καθημερινή

Τα στοιχεία της Τροχαίας, που δείχνουν ότι η χριστουγεννιάτικη έξοδος ήταν μειωμένη κατά 11% σε σχέση με την περυσινή, επιβεβαίωσαν απλώς αυτό που είχε διαισθανθεί ο καθένας συζητώντας με φίλους, συγγενείς και συναδέλφους. Μολονότι ο καιρός ήταν «αντιευρωπαϊκά» δελεαστικός (η υπόλοιπη Ευρώπη ημιαποκλεισμένη από τα χιόνια κι εμείς εδώ στους είκοσι βαθμούς μες στην καρδιά του χειμώνα, ευλογία και κατάρα μαζί), ο ένας στους δέκα δεν αποφάσισε φέτος τη μετακίνησή του, με την ευκαιρία ή το πρόσχημα των εορτών. Και δεν την αποφάσισε με την αλλοτινή άνεση γιατί η συνθήκη του βίου του κλονίστηκε πολύ βαθύτερα (και μάλλον διά παντός) απ' ό,τι έχει κλονιστεί προς το παρόν των υπολοίπων.

Δίχως τον δέκατο τρίτο μισθό, το ψευδώνυμο «δώρο» που υποβάσταζε τη μικροοικονομία του καθενός και κινούσε την οικονομία στο σύνολό της, δεν μπορείς πια να πεις το ίδιο εύκολα το «δεν βαριέσαι, ας πάρουμε τώρα μιαν ανάσα και βλέπουμε», που έλεγες μέχρι πέρυσι, μέχρι χθες, όταν υπολόγιζε το μεγάλο κόστος των διοδίων και της βενζίνης (η τιμή της οποίας δεν λέει να πειθαρχήσει στις αυστηρές συστάσεις των αρμοδίων υπουργών). Από το παρακελευσματικό κι όλο καμάρι «Μένουμε Ελλάδα» στο υποχρεωτικό και αμυντικό «Μένουμε σπίτι» δεν ήταν μακρύς ο δρόμος ούτε πολύς ο χρόνος.

Οι συντριπτικώς περισσότεροι απ' όσους μετακινήθηκαν, απέφυγαν τα ιν στέκια του χειμερινού τουρισμού, κι όχι βέβαια επειδή δεν έχει χιονίσει επαρκώς, και στράφηκαν, εξ ανάγκης, στη γενέτειρά τους. Ολο και κάποια εφόδια θα μπορούσαν να βρουν εκεί, λάδι ή κρασί ας πούμε και κάπως φτηνότερο τυρί, για τον χειμώνα που προδιαγράφεται βαρύτερος από τον μετεωρολογικό. Υπήρξαν πάντως και πολλοί που απέφυγαν να επισκεφθούν για λίγες μέρες ακόμα και τη γενέτειρά τους. Πρόκειται κυρίως για μετανάστες, ιδιαίτερα από τις γειτονικές μας χώρες, που επλήγησαν και αυτοί από τη διογκούμενη ανεργία· και επειδή κινδυνεύουν πια, με τα πολύ λιγότερα μεροκάματα που κατορθώνουν να κάνουν, να βρεθούν παράνομοι από νόμιμοι, απέφυγαν την έξοδο προς την πατρίδα τους για να μη ρισκάρουν τον αποκλεισμό τους στα σύνορα, κατά την επιστροφή τους.

Τα «δεδομένα», τα «κεκτημένα», παίρνουν δεκαετίες για να κατοχυρωθούν και μόλις μήνες για να φυράνουν. Το τοπίο γύρω μας και δίπλα μας, εργασιακό και οικονομικό, αλλάζει ραγδαία, φθείρεται και αδειάζει από δικαιώματα και δυνατότητες, συμπαρασύροντας αναπόφευκτα και το εσωτερικό, ψυχικό μας τοπίο. Πολύ περισσότερο από το να είναι επίδειξη χλιδής, όπως αποφαίνονται όσοι υψηλοί Ελληνες γνωρίζουν την Ελλάδα από καρτ ποστάλ ή από τη στρεβλωτική εικόνα της τηλεόρασης, οι ολιγοήμερες έξοδοι ήταν όντως μια ανάσα, ένα ψυχοτρόπο. Αλλά φαίνεται ότι το περιέλαβε και αυτό το κυνήγι της πολυφαρμακίας...