Αναλώσιμη νεανική επαναστατικότητα

Priscilla, Joseph Szabo, 1969 (πηγή)

του Wayne Spencer  

για το περιοδικό Adbusters 
(τ. 11-12/2010) 

από tvxs

Τα τελευταία 30 περίπου χρόνια, οι περισσότεροι έχουν επιλέξει να ακολουθήσουν τις ανέσεις της συμμόρφωσης αντί για τους καρπούς της εξέγερσης. Έτσι, έχουν καταλήξει να ζουν άσχημες και ηλίθιες ζωές, σε άσχημα και ηλίθια μέρη και σε έναν πλανήτη που οδηγείται στο χείλος της καταστροφής από τις επίμονες προσπάθειες του καπιταλισμού να τους ταϊζει με νέες υποσχέσεις και αναλώσιμη ευτυχία.

Αλλά η ιδέα και μόνο του να χαραμίζει κανείς τη ζωή του δεν είναι και η καλύτερη, και έτσι οι απανταχού ευυπόληπτοι πολίτες έχουν κάνει αξιοσημείωτες προσπάθειες για αποφύγουν κάτι τέτοιο. Έχουν ανυψώσει περίτεχνα τείχη από ψέματα και αυταπάτες σε μια προσπάθεια να πείσουν τους εαυτούς τους και τους γύρω τους πως η δουλειά τους δεν είναι μια ασήμαντη ανοησία καθοδηγούμενη από άθλια αφεντικά για βλακώδεις σκοπούς, πως οι οικογένειές τους δεν είναι μια κοινή φυλακή αλληλοπεριφρόνησης, πως ο ελεύθερός τους χρόνος και οι φίλοι τους δεν είναι απλά μια συλλογή από ανούσια παιχνίδια και συμφέροντα, πως οι διακοπές τους δεν είναι κοινότοπα και ρυπογόνα σουλατσαρίσματα, πως η προσπάθειά τους να αποφύγουν τη χυδαιότητα της μάζας δεν είναι παντελώς υποκριτική και πως οι απολαύσεις τους δε είναι φρικτά αμελητέες.

Γαντζώνονται από αυτές τις ψευδαισθήσεις με απόγνωση φυλακισμένου ζώου, αλλά όλο αυτό το στοιχειωμένο και μακάβριο οικοδόμημα είναι εύθραυστο και απειλείται από τη λεηλασία του περιθωρίου. Η περιθωριακή συμπεριφορά προκαλεί το μένος των ευυπόληπτων πολιτών και κλονίζει την εικόνα του ελεύθερου και ευτυχισμένου ατόμου που έχουν για τους εαυτούς τους. Απειλεί να αρπάξει τα όσα λίγα έχουν και να τους φέρει πρόσωπο με πρόσωπο με τη φτώχεια της καθημερινότητας που τους περιβάλει στην πραγματικότητα.

Στη μεταπολεμική εποχή, ο ανεπτυγμένος καπιταλισμός και η αναζήτηση της ικανοποίησης μέσω της κατανάλωσης έχουν παράγει μια σειρά από αναλώσιμες νεανικές υποκουλτούρες, όπως οι τεντιμπόηδες (teds), οι μηχανόβιοι (mods), οι ροκάδες, οι χίπις, οι σκίνχεντς, οι πάνκηδες, οι ρεϊβάδες και οι χιπ-χόπερς. Κάθε μία από αυτές έχει προωθήσει το δικό της στυλ ρούχων, μουσικής, ναρκωτικών και «cool» συμπεριφορών, ως "απάντηση" στη μιζέρια της ανειδίκευτης εργασίας και στον «έντιμο», κομφορμιστικό τρόπο ζωής. Πράγματι, στα μέρη τα οποία έχει εγκαταλείψει το κυρίαρχο εμπόριο, όπως τα γκέτο της Αμερικής, οι «cool» κουλτούρες και η «cool» εγκληματικότητα φαίνεται να είναι ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος για να αποφύγει κανείς τη φτώχεια και να αποκτήσει μια αίσθηση αξιοπρέπειας.

Αλλά κανένα από αυτά τα "επαναστατικά ρεύματα" δεν κατάφερε να αποτρέψει ούτε στο ελάχιστο την παγκόσμια κυριαρχία του εμπορεύματος και τη λογική του. Το μόνο που έχουν καταφέρει είναι να αφομοιώσουν τους νέους σε μερικά ακόμη εξωγενή πρότυπα σκέψης και πράξης, σε μερικά ακόμη κύματα εμπορικής παραγωγής και κατανάλωσης. Οι «περιθωριακοί» του σήμερα παραμένουν κολλημένοι σε αυτή την ψευτο-επαναστατική διαδικασία. Σκεφτείτε τα ρούχα, τα παπούτσια, τα καπέλα και τα αξεσουάρ τους. Τους τρόπους που περπατάνε, μιλάνε, παίζουν ξύλο, γ@μ@νε και μαστουρώνονται. Την άποψή τους για το τι θα πει καλή ζωή. Αυτά δε δείχνουν το βαθμό στον οποίο προσπαθούν να κερδίσουν κύρος και απόλαυση με το να βρίσκουν τοπικές παραλλαγές των γκανγκστερικών ρόλων που τους επιβάλλει η κυρίαρχη κοινωνία;

Σκεφτείτε επίσης τη νευρική, αμετάβλητη ανησυχία τους για την έγκριση των φίλων τους. Αυτό δε δείχνει πως το άτομο υποτάσσεται στην αυταρχική νόρμα; Παρά την ανυπακοή τους, οι «περιθωριακοί» ουσιαστικά ζουν όπως και οι άλλοι. Το να αφομοιώνεται κανείς σε κάποια εξωγενή εικόνα της «καλής ζωής» και το να ενδίδει στις υποταγές των πολλών, αποτελεί έναν απολύτως συνηθισμένο τρόπο αποξενωμένης ύπαρξης στη σημερινή κοινωνία. Οι «περιθωριακοί» κάνουν το λάθος και μπερδεύουν αυτή την τάξη πραγμάτων με την αυτονομία, τον ενθουσιασμό, την πονηριά και την ελευθερία. Μπορεί να αποκτούν λίγη εύθραυστη αυτοεκτίμηση, ζωντάνια και αποδοχή. Μπορεί ακόμα και να εξασφαλίζουν ένα τρόπο διαβίωσης. Αλλά σίγουρα το πληρώνουν με το γνωστό νόμισμα της αποξένωσης από τον εαυτό τους.

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

- Πού να βρει κανείς εκείνο το υπέροχο κείμενο (ή εκπομπή, δεν θυμάμαι) του Μάνου Χατζιδάκι για τις "επαναστατικές" μόδες που -όπως έλεγε- "εθίζουν τους νέους στο φασισμό" με τον πανομοιότυπο τρόπο ντυσίματος, εμφάνισης, κόμμωσης, κινήσεων, έκφρασης, "χορών σαν στρατιωτικά αγήματα"... Η "δήθεν επαναστατικότητα της ομοιομορφίας, ως άλλη όψη της αποκρουστικής αφομοίωσης", έλεγε...  Και δεν είχε προλάβει να δει τη "επανάσταση" των emo, κάγκουρων και trendy με σπόνσορα την Τατιάνα...