Από τον κουρνιαχτό της συναίνεσης στην τέφρα του σοφίσματος

του Νίκου Σκοπλάκη

από την Αυγή

Η ομιλία του προέδρου της ΔΗ.ΑΡΙ., Φώτη Κουβέλη, κατά τη συνεδρίαση της ΠΠΕ του κόμματός του, αποτελεί δείγμα πολιτικής συνέπειας και σταθερότητας: Όπως συνήθως, τουλάχιστον κατά την τελευταία τριετία, το μερίδιο της κριτικής που αφορά το ΠΑΣΟΚ περιορίζεται στην ηπιότερη δυνατή καταγγελία της πολιτικής του, ενώ όταν περνά στον ΣΥΡΙΖΑ και ειδικότερα στον πρώην κομματικό χώρο του, τον ΣΥΝ, δεν φείδεται αρειμάνιων βερμπαλισμών και αλαζονικών αιτιάσεων: «πρόθυμοι να δουν τη χώρα να καταστρέφεται», επενδύοντας «στην καταστροφή, στην τέφρα και στον κουρνιαχτό των ερειπίων» (sic), «βύθισμα σε έναν αριστερισμό», «στείρος καταγγελτισμός»...

Δεν εκπλήσσει κανέναν, βεβαίως, η εμβάθυνση αυτού του είδους της αντιπαράθεσης, εφόσον στο αμέσως προηγούμενο διάστημα η ΔΗ.ΑΡΙ. συμμετείχε δραστήρια στην εκλογική διελκυστίνδα, παρέχοντας έναν χρήσιμο ώμο στον κ. Παπανδρέου δια της υποστήριξης ανεξάρτητων υποψηφίων δημάρχων, οι οποίοι υπήρξαν τόσο ανεξάρτητοι, ώστε ανέμεναν το χρίσμα του ΠΑΣΟΚ για να κατέλθουν στις εκλογές. Αυτή η στάση της ΔΗ.ΑΡΙ πανηγυρίστηκε κατόπιν από την ίδια ως «νίκη» (περί ορέξεως...), ενώ δεν ακούστηκε ίχνος δημόσιας αυτοκριτικής από κανένα στέλεχός της για την προεκλογική καταβύθισή της στον λαϊκιστικό νεο-αυριανισμό του ΠΑΣΟΚ, όταν η ΔΗ.ΑΡΙ εγκαλούσε τους αριστερούς σχηματισμούς ως «Πόντιους Πιλάτους» μαζί με τα «Νέα». Το ΠΑΣΟΚ και η κυβέρνησή του αποδιαρθρώνουν, απονευρώνουν, αποσυνθέτουν, εξουθενώνουν, αλλά η ΔΗ.ΑΡΙ λυσσομανά κατά σταθερή προτίμηση εναντίον του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ. Έστω, όμως, και αυτής της μορφής η πολιτική συνέπεια είναι συγκινητική σε εποχές ασυνάρτητων διολισθήσεων, καιροσκοπικής ρευστότητας και ψυχρών υπολογισμών.

Εκεί που το πολιτικό στίγμα της ΔΗ.ΑΡΙ δημιουργεί, δυστυχώς, συγχύσεις και θαμπώνει στην επιτηδευμένη ασάφειά του, είναι στη γραπτή παρέμβαση του προέδρου της, όπως δημοσιοποιήθηκε κατ’ αρχήν στα «Επίκαιρα», από όπου αναδημοσιεύτηκε και στην «Αυγή». Από την ανάγνωση του κειμένου, προκύπτει σε μία, τουλάχιστον, μερίδα αναγνωστών το εξής εύλογο ερώτημα: Απέναντι σε τι ακριβώς μάς ζητά ο κ. Κουβέλης να τοποθετηθούμε, όταν θεωρεί ότι δεν είναι ρεαλιστικό να απεμπλακούμε από τον μηχανισμό στήριξης ΔΝΤ/Ε.Ε., αλλά είναι εφικτό και ρεαλιστικό να αντιμετωπίσουμε «ασφυκτικές ρυθμίσεις του Μνημονίου» και «ρυθμίσεις που επιβάλλονται πέρα και από τις δεσμεύσεις του Μνημονίου»; Με ποια κριτική εξήγηση και ποια μεθοδολογικά κριτήρια χαράσσεται η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε «ασφυκτικές» και «μη ασφυκτικές» ρυθμίσεις, οι οποίες, παρεμπιπτόντως, ούτε έτσι κατονομάζονται; Και όσες ρυθμίσεις δεν είναι «ασφυκτικές», τι είναι; Ταξικά ουδέτερες, αδιάφορες ή ωφέλιμες; Πρέπει ή δεν πρέπει να αντιμετωπιστούν εξίσου και γιατί; Και τελικά, με αυτή τη λογική, εφόσον δεν είναι ρεαλιστική η απεμπλοκή από τον μηχανισμό στήριξης, μήπως τελικά είναι ορθότερο, ως συνεπείς ρεαλιστές, να μην χασομεράμε ακόμα και με τις «ασφυκτικές» ρυθμίσεις, αλλά να επικεντρωθούμε κατά προτεραιότητα στις επιπλέον του Μνημονίου κυβερνητικές ρυθμίσεις;

Οι αφαιρετικές θεωρητικές κατασκευές του κ. Κουβέλη που τοποθετούν από τη μια πλευρά το Μνημόνιο και από την άλλη τις συνέπειές του, καθόλου δεν αφίστανται από την πολιτική γενικολογία, την οποία κατά τα άλλα μέμφονται. Μέσα από μια ισοπεδωτική ρητορική, η οποία επιδιώκει να απονομιμοποιήσει εξ αρχής κάθε δικαίωμα διαφωνίας και αμφισβήτησης από τα αριστερά, σκιαγραφούν πολιτική επιλογή, πολιτική θέση ή και πολιτική στρατηγική, που απλώς δεν θέλει να πει το όνομά της για λόγους τακτικούς, επικοινωνιακούς, ιδεολογικούς ή και για τους τρεις μαζί. Οι τοποθετήσεις του κ. Κουβέλη, όπως και άλλες παρόμοιες τοποθετήσεις και πρακτικές του χώρου της ΔΗ.ΑΡΙ, εναβρύνονται ότι είναι «εναλλακτικές προτάσεις διεξόδου από την κρίση» και «ολοκληρωμένο πλαίσιο θέσεων», ενώ στην πραγματικότητα φοβούνται να μιλήσουν τη γλώσσα του κοινωνικού σχίσματος από την πλευρά των καταπιεζόμενων τάξεων, την οποία, πάντως, δεν φοβούνται καθόλου να κραυγάσουν οι κοινωνικοί και πολιτικοί εκφραστές του Μνημονίου, από την πλευρά των δικών τους ταξικών συμφερόντων. Το ταξικά ουδέτερο περιεχόμενο της πολιτικής της πρότασης εμποδίζει την ΔΗ.ΑΡΙ να τοποθετηθεί ευκρινώς σε σχέση με τη συγκρότηση ταξικού κινήματος σε μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες και για τις προοπτικές που διανοίγονται, ώστε να ακολουθήσουν και οι Έλληνες εργαζόμενοι τον ίδιο δρόμο. Μόνη η αναφορά σε «αλλαγή των ευρωπαϊκών συσχετισμών» ανωδύνως, αχρόως και αόσμως δεν έχει καμία βαρύτητα για τη διαμόρφωση εναλλακτικής αριστερής πρότασης εξουσίας.

Ο γιρονδίνος στοχαστής Jacques-Pierre Brissot έγραψε τον Ιούνιο του 1791 το πολιτικό δοκίμιο «Ο Γάλλος Πατριώτης», όπου, μεταξύ άλλων, παρατηρούσε: «Το νου σας σε εκείνους που δεν παύουν να κηρύττουν τη μετριοπάθεια. Όχι πως η μετριοπάθεια δεν είναι άριστη αρετή, αλλά γιατί χρησιμεύει σαν μάσκα για τους περισσότερους». Ακριβώς αυτό το είδος μετριοπάθειας, στο οποίο αναφέρεται ο Brissot, λειτουργεί αντικειμενικά και αναπόφευκτα ως βιότοπος «μεικτοκρατίας», όπου οι πιο απίθανες πολιτικές δυνάμεις θα κατορθώνουν να αποκαθαίρονται υπό το έμβλημα της «αντικειμενικής ανάγκης», ενώ άλλες πολιτικές δυνάμεις θα επαίρονται για τον «πολιτικό ρεαλισμό» τους, συμβιβαζόμενες με την πραγματικότητα που υποτίθεται ότι ήθελαν να αμφισβητήσουν. Αυτό το είδος μετριοπάθειας αποπνέει το άρθρο του κ. Κουβέλη, όπου, ανεξαρτήτως προθέσεων, η προτεινόμενη διάγνωση του εφικτού και του ανέφικτου προσφέρεται ως πρώτης τάξεως πολιτικό όχημα ευκαιρίας για κάθε στριμωγμένη κυβέρνηση (του ΠΑΣΟΚ): Ποιός Γιώργος Παπανδρέου δεν θα ευχόταν την υποκατάσταση μιας συνολικής αντιπαράθεσης με το Μνημόνιο σε κάθε επιμέρους πεδίο, με ένα εκλεκτικό συνονθύλευμα νεφελωδών, αποκομμένων και μερικευμένων αντιδράσεων, εντός του πλαισίου που ορίζει ο μηχανισμός στήριξης;;; Ως γνωστός αντιεξουσιαστής, μάλιστα, μπορεί να δελεαζόταν κιόλας να ασκήσει αντιπολίτευση στον εαυτό του.

Το Μνημόνιο και όσα επιμέρους νομοθετήματα απορρέουν από αυτό, αποτελούν τη συστατική αιτία, τη ρυθμιστική αρχή που εξασφαλίζει την αποτελεσματική επιβολή και εφαρμογή, τη συνέχεια και την κοινή συνισταμένη όλων των επιμέρους επιθέσεων στην εργασία, το κοινωνικό κράτος και τα ατομικά, κοινωνικά, δημοκρατικά δικαιώματα, αντιβαίνοντας στην ισχύουσα συνταγματική τάξη. Σύμφωνα με τα διαλεκτικά βραχυκυκλώματα της ΔΗ.ΑΡΙ, οφείλουμε να αναβάλουμε τη διεκδίκηση άμεσης απεμπλοκής από το Μνημόνιο, για να καταπολεμήσουμε τις συνέπειές του (ή κάπως έτσι). Σύμφωνα με τις απαιτήσεις της συγκυρίας, πάλι, μπορούμε να αποκρούουμε τις συνέπειες από την εφαρμογή του Μνημονίου, μόνο όσο αγωνιζόμαστε μαζικά, ενωτικά και αποφασιστικά για την ανατροπή των ρυθμίσεών του σε κάθε επίπεδο και με κάθε ευκαιρία, με κεντρικό στόχο την απαλλαγή μας από αυτό.

ΥΓ.: Επειδή πολλή κουβέντα γίνεται για τη δημοκρατική συγκρότηση και λειτουργία, δεν μπορώ να αποφύγω την εξής ερώτηση: Εφόσον η ΔΗ.ΑΡΙ δεν έχει ακόμα διεξαγάγει το ιδρυτικό συνέδριο της κομματικής συγκρότησής της, πότε πρόλαβε και με ποιες διαδικασίες συζήτησης στη βάση κατόρθωσε να επεξεργαστεί «πλαίσιο θέσεων για την έξοδο της χώρας από την κρίση» και μάλιστα «ολοκληρωμένο»;

- Ο Νίκος Σκοπλάκης είναι ιστορικός