 |
| (πηγή) |
από Αριστερό Βήμα
Μπράβο και πάλι μπράβο στα τολμηρά παιδιά του WikiLeaks! Χάρη σ’αυτούς τους ανιδιοτελείς υπηρέτες της ελεύθερης ενημέρωσης και στην αποκοτιά ενός χολωμένου Αμερικανού στρατιώτη, που κατάφερε να μπει στα άδυτα των αδύτων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο κόσμος όλος μπορεί να κοιτάξει από την ιντερνετική κλειδαρότρυπα και να δει τα άπλυτα της υπερδύναμης να βγαίνουν στη φόρα. Το «αναρχικό», αυτοδιαχειριζόμενο, συνεργατικό Web 2.0- με πιο χαρακτηριστικά προϊόντα τη διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia και τώρα το συνεργατικό δημοσιογραφικό δίκτυο WikiLeaks- αποδεικνύεται απείρως πιο ισχυρό, τολμηρό και ελεύθερο από τις παραδοσιακές εφημερίδες, που τυπώνονται στο χαρτί και λερώνουν τα χέρια και το μυαλό μας.
Αυτή είναι η κυρίαρχη θέση για το μέγα διεθνές σκάνδαλο των ημερών, ύστερα από τη διαρροή 250.000 τηλεγραφημάτων αμερικανικών πρεσβειών απ’ όλο τον κόσμο προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ στο παγκοσμίως διάσημο, πλέον, δίκτυο WikiLeaks και από εκεί στον διεθνή Τύπο. Μια θέση που ενισχύθηκε από τις εκδικητικές διώξεις σε βάρος του Τζούλιαν Ασάντζ, ενός Αυστραλιανού κυβερνο-ακτιβιστή που εμφανίζεται ως διευθυντής αυτής της «αναρχικής» πρωτοβουλίας, και από την «έξωση» του WikiLeaks από την Amazon και από άλλη μία εταιρεία παροχής υπηρεσιών στο Διαδίκτυο. Κάτι που ο διεθνής Τύπος απέδωσε σε πιέσεις της κυβέρνησης Ομπάμα, η οποία εμφανίζεται να δίνει απεγνωσμένη μάχη για να διασώσει το θεμέλιο κάθε διπλωματίας, τη μυστικότητα. Το γεγονός αυτό τροφοδότησε Ομηρικές διαμάχες στα διεθνή μίντια, με τους «συντηρητικούς» να υποστηρίζουν ότι προέχει η εθνική ασφάλεια και τους «προοδευτικούς» να αντιτείνουν ότι είναι δουλειά του κράτους να προστατεύει τη μυστικότητα της διπλωματίας του και του δημοσιογράφου να προσφέρει πληροφόρηση στους πολίτες.
Όσο όμως ξύνει κανείς την επιφάνεια των πραγμάτων, τόσο πολλαπλασιάζονται τα ερωτηματικά και οι αμφιβολίες γι αυτή την άκρως «ρομαντική» εκδοχή της πολύκροτης υπόθεσης. Πρώτα απ’ όλα, οι ίδιοι οι πρωταθλητές της διαφάνειας κάθε άλλο παρά διαφανείς εμφανίζονται. Πολλά θρυλούνται για τους πρωταγωνιστές και τον τρόπο συγκρότησής τους- λέγεται ότι το WikiLeaks δημιουργήθηκε το 2006 από Κινέζους αντικαθεστωτικούς, που πλαισιώθηκαν από Αμερικανούς, Ταϊβανέζους, Ευρωπαίους, Αυστραλούς και Νοτιοαφρικανούς δημοσιογράφους, πληροφορικάριους και μαθηματικούς- αλλά ελάχιστα πράγματα θεωρούνται βέβαια. Ένα από αυτά είναι ότι πρόλαβε να βραβευτεί το 2008, μόλις δύο χρόνια αφ’ ότου βγήκε στον αέρα, από το περιοδικό- ναυαρχίδα του νεοφιλελευθερισμού, τον Economist, ενώ ένα λίγο αργότερα ήρθε νέα βράβευση, από τη Διεθνή Αμνηστία.
Έπειτα, από τη στιγμή που έπεσε η σκόνη των αρχικών εντυπώσεων, πρόβαλε αβίαστα μπροστά στο διεθνές αναγνωστικό/ σερφαριστικό κοινό το ερώτημα: Τελικά, τι μάθαμε από όλη αυτή την ιστορία; Ότι ο Νικολά Σαρκοζί θεωρείται από τους Αμερικανούς «φιλοαμερικανός», «υπερκινητικός», «ευμετάβλητος» και «αυταρχικός»; Τρομερή είδηση! Ότι οι Αμερικανοί θεωρούν τη Ρωσία «κράτος όπου κυβερνούν οι μυστικές υπηρεσίες και έχει σοβαρό ρόλο η Μαφία»; Λίγο νερό, θα μας έρθει κανένα εγκεφαλικό! Ή ότι οι Αμερικανοί κατασκόπευαν, επί Τζορτζ Μπους, τον ΟΗΕ; Εδώ ξέρουμε ήδη από την εποχή Μπους ότι κατασκόπευαν ακόμη και στενούς συμμάχους τους, όπως η Χιλή- σε σημείο που η πρώην πρόεδρός της, Μισέλ Μπατσελέτ, να πετάξει, αγανακτισμένη, τη φοβερή ατάκα: «Ξέρετε γιατί οι ΗΠΑ είναι η μόνη χώρα της αμερικανικής ηπείρου που δεν κινδυνεύει από πραξικόπημα; Μα γιατί… δεν έχει αμερικανική πρεσβεία στο έδαφός της»! Στην πραγματικότητα, όσοι έκαναν τον κόπο να διαβάσουν τον ποταμό των δημοσιευμάτων για τα έγγραφα των WikiLeaks απλώς… επαναβεβαίωσαν, άντε και με λίγη σάλτσα παραπάνω, τη γνώση ή την αίσθηση που ήδη είχαν αποκτήσει για όλα τα διεθνή ζητήματα.
Από μια άποψη, η πραγματική είδηση δεν βρίσκεται στο σωρό αυτών που «μάθαμε», αλλά στον άλλο, αόρατο σωρό όσων ΔΕΝ μάθαμε! Η είδηση είναι ότι, μέσα σε 250.000 και βάλε έγγραφα, ουσιαστικά ΔΕΝ υπήρξε είδηση με έψιλον κεφαλαίο. Και κυρίως ότι δεν υπήρξε είδηση που να ενοχλεί, επί της ουσίας, είτε τις ΗΠΑ, είτε το Ισραήλ. Ούτε μία καινούργια καταγγελία για βασανιστήρια στο Αφγανιστάν, για μηχανορραφίες πραξικοπήματος κατά του Τσάβες, για πυρηνικά όπλα ή εγκλήματα πολέμου των σιωνιστών- τίποτα! Αντίθετα, υπήρξαν «διαρροές» για τις οποίες βάσιμα κανείς μπορεί να εικάσει (χωρίς βέβαια να μπορεί να αποδείξει) ότι προήλθαν από τον ίδιο τον Λευκό Οίκο ή τη CIA, με στόχο να σταλούν μηνύματα, να προκληθούν διχόνιες ή να συκοφαντηθούν αντίπαλοι: Π.χ. τα περί σκανδάλων και μυστικής, ισλαμικής ατζέντας του Ερντογάν, ή τα περί έκκλησης του Σαουδάραβα βασιλιά για βομβαρδισμό του Ιράν ή τα περί πυρηνικών όπλων της Βόρειας Κορέας στο Ιράν (νάτος πάλι ο άξονας του κακού, στην εκδοχή Ομπάμα) σαν να μυρίζουν κάπως άσχημα από μακριά.
Ένα τελευταίο ζήτημα: Ποιος διάβασε τα 250.000 τηλεγραφήματα, ή έστω 100, 10, τι λέω, έστω κι ένα από αυτά από το site του WikiLeaks; Από όσους Έλληνες δημοσιογράφους γνωρίζω, ούτε ένας! Όλοι διάβασαν ό,τι δημοσιεύθηκε, όπως δημοσιεύθηκε, από τα πέντε μεγάλα έντυπα στο οποίο το ίδιο το WikiLeaks έδωσε (δωρεάν; μάλλον όχι) την πραμάτεια του: New York Times, Guardian, El Pais, Le Monde, Der Spiegel. Από αυτά τα έντυπα άντλησαν τα ρεπορτάζ τους στη συνέχεια όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης- έντυπης, ηλεκτρονικής ή ιντερνετικής. Κάτι που ισχύει και γενικότερα: Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, οι κυριότερες ειδήσεις, αποκαλύψεις, ρεπορτάζ, αναλύσεις, σχόλια κλπ που εμφανίζονται στα ιντερνετικά μέσα, απλώς αναπαράγονται ή αντιγράφονται από εφημερίδες και περιοδικά.
Πέρα από τον χαζοχαρούμενο τεχνοκρατικό μοντερνισμό για τη φοβερή και τρομερή δύναμη των νέων μέσων του Διαδικτύου- πάνω στην οποία στηρίζονται οι εκδότες για να απαξιώσουν το δημοσιογραφικό επάγγελμα και ο Ψυχάρης για να δικαιολογήσει το πέταγμα στο δρόμο δεκάδων δημοσιογράφων του «Βήματος»- η αλήθεια είναι ότι ο κορμός της ερευνητικής, αποκαλυπτικής και κριτικής δημοσιογραφίας παραμένουν οι εφημερίδες και τα περιοδικά που σέβονται- όσο γίνεται σε αστικά όρια- τη δουλειά τους. Από την υπόθεση Γουότεργκεϊτ (Washington Post) και τα έγγραφα του Πενταγώνου (New York Times) μέχρι τα βασανιστήρια του Αμπού Γκραίμπ (New Yorker), σχεδόν όλες οι πραγματικές, δημοσιογραφικές βόμβες μεγατόνων προήλθαν από την έντυπη δημοσιογραφία.
Η διαπίστωση αυτή δεν έχει στόχο να απαξιώσει τα νέα μέσα κι όσους δουλεύουν σ’ αυτά. Περισσότερο κρύβει ανησυχία για μια πλευρά της πολιτιστικής κρίσης του καιρού μας, που τείνει να μας κάνει να ξεχάσουμε την τεράστια διαφορά ανάμεσα στο διαβάζω και στο σερφάρω- κι ανάμεσα στην εικονική επανάσταση του Διαδικτύου και την κοινωνική επανάσταση που ακολουθεί άλλους, πιο δύσκολους, αλλά πιο πραγματικούς δρόμους, έστω κι αν λερώνει τα χέρια, κι όχι μόνο με μελάνι.
Μπράβο και πάλι μπράβο στα τολμηρά παιδιά του WikiLeaks! Χάρη σ’αυτούς τους ανιδιοτελείς υπηρέτες της ελεύθερης ενημέρωσης και στην αποκοτιά ενός χολωμένου Αμερικανού στρατιώτη, που κατάφερε να μπει στα άδυτα των αδύτων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο κόσμος όλος μπορεί να κοιτάξει από την ιντερνετική κλειδαρότρυπα και να δει τα άπλυτα της υπερδύναμης να βγαίνουν στη φόρα. Το «αναρχικό», αυτοδιαχειριζόμενο, συνεργατικό Web 2.0- με πιο χαρακτηριστικά προϊόντα τη διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia και τώρα το συνεργατικό δημοσιογραφικό δίκτυο WikiLeaks- αποδεικνύεται απείρως πιο ισχυρό, τολμηρό και ελεύθερο από τις παραδοσιακές εφημερίδες, που τυπώνονται στο χαρτί και λερώνουν τα χέρια και το μυαλό μας.
Αυτή είναι η κυρίαρχη θέση για το μέγα διεθνές σκάνδαλο των ημερών, ύστερα από τη διαρροή 250.000 τηλεγραφημάτων αμερικανικών πρεσβειών απ’ όλο τον κόσμο προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ στο παγκοσμίως διάσημο, πλέον, δίκτυο WikiLeaks και από εκεί στον διεθνή Τύπο. Μια θέση που ενισχύθηκε από τις εκδικητικές διώξεις σε βάρος του Τζούλιαν Ασάντζ, ενός Αυστραλιανού κυβερνο-ακτιβιστή που εμφανίζεται ως διευθυντής αυτής της «αναρχικής» πρωτοβουλίας, και από την «έξωση» του WikiLeaks από την Amazon και από άλλη μία εταιρεία παροχής υπηρεσιών στο Διαδίκτυο. Κάτι που ο διεθνής Τύπος απέδωσε σε πιέσεις της κυβέρνησης Ομπάμα, η οποία εμφανίζεται να δίνει απεγνωσμένη μάχη για να διασώσει το θεμέλιο κάθε διπλωματίας, τη μυστικότητα. Το γεγονός αυτό τροφοδότησε Ομηρικές διαμάχες στα διεθνή μίντια, με τους «συντηρητικούς» να υποστηρίζουν ότι προέχει η εθνική ασφάλεια και τους «προοδευτικούς» να αντιτείνουν ότι είναι δουλειά του κράτους να προστατεύει τη μυστικότητα της διπλωματίας του και του δημοσιογράφου να προσφέρει πληροφόρηση στους πολίτες.
Όσο όμως ξύνει κανείς την επιφάνεια των πραγμάτων, τόσο πολλαπλασιάζονται τα ερωτηματικά και οι αμφιβολίες γι αυτή την άκρως «ρομαντική» εκδοχή της πολύκροτης υπόθεσης. Πρώτα απ’ όλα, οι ίδιοι οι πρωταθλητές της διαφάνειας κάθε άλλο παρά διαφανείς εμφανίζονται. Πολλά θρυλούνται για τους πρωταγωνιστές και τον τρόπο συγκρότησής τους- λέγεται ότι το WikiLeaks δημιουργήθηκε το 2006 από Κινέζους αντικαθεστωτικούς, που πλαισιώθηκαν από Αμερικανούς, Ταϊβανέζους, Ευρωπαίους, Αυστραλούς και Νοτιοαφρικανούς δημοσιογράφους, πληροφορικάριους και μαθηματικούς- αλλά ελάχιστα πράγματα θεωρούνται βέβαια. Ένα από αυτά είναι ότι πρόλαβε να βραβευτεί το 2008, μόλις δύο χρόνια αφ’ ότου βγήκε στον αέρα, από το περιοδικό- ναυαρχίδα του νεοφιλελευθερισμού, τον Economist, ενώ ένα λίγο αργότερα ήρθε νέα βράβευση, από τη Διεθνή Αμνηστία.
Έπειτα, από τη στιγμή που έπεσε η σκόνη των αρχικών εντυπώσεων, πρόβαλε αβίαστα μπροστά στο διεθνές αναγνωστικό/ σερφαριστικό κοινό το ερώτημα: Τελικά, τι μάθαμε από όλη αυτή την ιστορία; Ότι ο Νικολά Σαρκοζί θεωρείται από τους Αμερικανούς «φιλοαμερικανός», «υπερκινητικός», «ευμετάβλητος» και «αυταρχικός»; Τρομερή είδηση! Ότι οι Αμερικανοί θεωρούν τη Ρωσία «κράτος όπου κυβερνούν οι μυστικές υπηρεσίες και έχει σοβαρό ρόλο η Μαφία»; Λίγο νερό, θα μας έρθει κανένα εγκεφαλικό! Ή ότι οι Αμερικανοί κατασκόπευαν, επί Τζορτζ Μπους, τον ΟΗΕ; Εδώ ξέρουμε ήδη από την εποχή Μπους ότι κατασκόπευαν ακόμη και στενούς συμμάχους τους, όπως η Χιλή- σε σημείο που η πρώην πρόεδρός της, Μισέλ Μπατσελέτ, να πετάξει, αγανακτισμένη, τη φοβερή ατάκα: «Ξέρετε γιατί οι ΗΠΑ είναι η μόνη χώρα της αμερικανικής ηπείρου που δεν κινδυνεύει από πραξικόπημα; Μα γιατί… δεν έχει αμερικανική πρεσβεία στο έδαφός της»! Στην πραγματικότητα, όσοι έκαναν τον κόπο να διαβάσουν τον ποταμό των δημοσιευμάτων για τα έγγραφα των WikiLeaks απλώς… επαναβεβαίωσαν, άντε και με λίγη σάλτσα παραπάνω, τη γνώση ή την αίσθηση που ήδη είχαν αποκτήσει για όλα τα διεθνή ζητήματα.
Από μια άποψη, η πραγματική είδηση δεν βρίσκεται στο σωρό αυτών που «μάθαμε», αλλά στον άλλο, αόρατο σωρό όσων ΔΕΝ μάθαμε! Η είδηση είναι ότι, μέσα σε 250.000 και βάλε έγγραφα, ουσιαστικά ΔΕΝ υπήρξε είδηση με έψιλον κεφαλαίο. Και κυρίως ότι δεν υπήρξε είδηση που να ενοχλεί, επί της ουσίας, είτε τις ΗΠΑ, είτε το Ισραήλ. Ούτε μία καινούργια καταγγελία για βασανιστήρια στο Αφγανιστάν, για μηχανορραφίες πραξικοπήματος κατά του Τσάβες, για πυρηνικά όπλα ή εγκλήματα πολέμου των σιωνιστών- τίποτα! Αντίθετα, υπήρξαν «διαρροές» για τις οποίες βάσιμα κανείς μπορεί να εικάσει (χωρίς βέβαια να μπορεί να αποδείξει) ότι προήλθαν από τον ίδιο τον Λευκό Οίκο ή τη CIA, με στόχο να σταλούν μηνύματα, να προκληθούν διχόνιες ή να συκοφαντηθούν αντίπαλοι: Π.χ. τα περί σκανδάλων και μυστικής, ισλαμικής ατζέντας του Ερντογάν, ή τα περί έκκλησης του Σαουδάραβα βασιλιά για βομβαρδισμό του Ιράν ή τα περί πυρηνικών όπλων της Βόρειας Κορέας στο Ιράν (νάτος πάλι ο άξονας του κακού, στην εκδοχή Ομπάμα) σαν να μυρίζουν κάπως άσχημα από μακριά.
Ένα τελευταίο ζήτημα: Ποιος διάβασε τα 250.000 τηλεγραφήματα, ή έστω 100, 10, τι λέω, έστω κι ένα από αυτά από το site του WikiLeaks; Από όσους Έλληνες δημοσιογράφους γνωρίζω, ούτε ένας! Όλοι διάβασαν ό,τι δημοσιεύθηκε, όπως δημοσιεύθηκε, από τα πέντε μεγάλα έντυπα στο οποίο το ίδιο το WikiLeaks έδωσε (δωρεάν; μάλλον όχι) την πραμάτεια του: New York Times, Guardian, El Pais, Le Monde, Der Spiegel. Από αυτά τα έντυπα άντλησαν τα ρεπορτάζ τους στη συνέχεια όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης- έντυπης, ηλεκτρονικής ή ιντερνετικής. Κάτι που ισχύει και γενικότερα: Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, οι κυριότερες ειδήσεις, αποκαλύψεις, ρεπορτάζ, αναλύσεις, σχόλια κλπ που εμφανίζονται στα ιντερνετικά μέσα, απλώς αναπαράγονται ή αντιγράφονται από εφημερίδες και περιοδικά.
Πέρα από τον χαζοχαρούμενο τεχνοκρατικό μοντερνισμό για τη φοβερή και τρομερή δύναμη των νέων μέσων του Διαδικτύου- πάνω στην οποία στηρίζονται οι εκδότες για να απαξιώσουν το δημοσιογραφικό επάγγελμα και ο Ψυχάρης για να δικαιολογήσει το πέταγμα στο δρόμο δεκάδων δημοσιογράφων του «Βήματος»- η αλήθεια είναι ότι ο κορμός της ερευνητικής, αποκαλυπτικής και κριτικής δημοσιογραφίας παραμένουν οι εφημερίδες και τα περιοδικά που σέβονται- όσο γίνεται σε αστικά όρια- τη δουλειά τους. Από την υπόθεση Γουότεργκεϊτ (Washington Post) και τα έγγραφα του Πενταγώνου (New York Times) μέχρι τα βασανιστήρια του Αμπού Γκραίμπ (New Yorker), σχεδόν όλες οι πραγματικές, δημοσιογραφικές βόμβες μεγατόνων προήλθαν από την έντυπη δημοσιογραφία.
Η διαπίστωση αυτή δεν έχει στόχο να απαξιώσει τα νέα μέσα κι όσους δουλεύουν σ’ αυτά. Περισσότερο κρύβει ανησυχία για μια πλευρά της πολιτιστικής κρίσης του καιρού μας, που τείνει να μας κάνει να ξεχάσουμε την τεράστια διαφορά ανάμεσα στο διαβάζω και στο σερφάρω- κι ανάμεσα στην εικονική επανάσταση του Διαδικτύου και την κοινωνική επανάσταση που ακολουθεί άλλους, πιο δύσκολους, αλλά πιο πραγματικούς δρόμους, έστω κι αν λερώνει τα χέρια, κι όχι μόνο με μελάνι.
Σωστόοοοοοος!
ΑπάντησηΔιαγραφήΩστόσο το WikiLeaks είναι πιθανόν μία καλή αρχή.
Και οπωσδήποτε υπάρχει ΠΟΛΥ πράγμα για ενημέρωση στο διαδίκτυο, ιδίως για τους κατοίκους ημιμπανανιών, όπου τα ΜΜΕ είναι κατευθυνόμενα ακόμα και στα μικρά θέματα.
Idom