Ο Καντονά και η έφοδος στο γκισέ

(πηγή)

του Σάιλοκ

από το Δρόμο της Αριστεράς

Τι σχέση έχει το ποδόσφαιρο με το τραπεζικό σύστημα; Στην πραγματικότητα μεγάλη, αν πάρει κανείς υπόψη τις σχέσεις των μεγαλύτερων ποδοσφαιρικών εταιριών και των μεγαλοεπενδυτών τους με τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Πράγμα που είναι εύκολο να διαπιστώσει κανείς ακόμη και στις φανέλες παικτών αρκετών ευρωπαϊκών ομάδων. Όμως εδώ δεν μιλάμε για την προφανή «φιλική» σχέση ποδοσφαίρου και τραπεζών, αλλά για μια απροσδόκητη εχθρική σχέση στην οποία πρωτοστατεί ο πρώην άσος της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Ερίκ Καντονά.

Σε ένα βίντεο που έχει σπάσει ρεκόρ προβολών στο YouTube, ο Καντονά εμφανίζεται να καλεί τους Γάλλους και όλους τους Ευρωπαίους σε μια «ειρηνική και αναίμακτη επανάσταση» κατά του τραπεζικού συστήματος το οποίο χαρακτηρίζει διεφθαρμένο και εγκληματικό. Και η «επανάσταση» αυτή συνίσταται στη μαζική απόσυρση των καταθέσεων από τις τράπεζες πράγμα που, όπως ισχυρίζεται ο σταρ των γηπέδων, μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο αποτελεσματικό από τις απεργιακές κινητοποιήσεις των Γάλλων εργαζομένων κατά της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης τον περασμένο Οκτώβριο, όπως είχε προτείνει και στα συνδικάτα.

Το αντιτραπεζικό «μανιφέστο» του Καντονά έχει γίνει βασικό εργαλείο της καμπάνιας που προωθούν οργανώσεις Γάλλων και Βέλγων ακτιβιστών, οι οποίοι έχουν κηρύξει την 7η Δεκεμβρίου σε «μέρα τιμωρίας του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος». Η καμπάνια αφορά κυρίως την Ευρώπη και βασικό «πεδίο δράσης» είναι το διαδίκτυο σε ιστοσελίδες του οποίου συγκεντρώνονται υπογραφές υποστήριξης μιας ταυτόχρονης και μαζικής απόσυρσης καταθέσεων από τις τράπεζες, σε μια θετική εκδοχή του φαινομένου που οι οικονομολόγοι αποκαλούν «έφοδο στο γκισέ». Δηλαδή, του πανικού των κατόχων τραπεζικών λογαριασμών, οι οποίοι ενόψει ενός συστημικού κινδύνου –ενός κραχ, μιας χρεοκοπίας, μιας βίαιης νομισματικής μεταβολής- επιχειρούν να διασώσουν τις αποταμιεύσεις τους.

Στον βαθμό που μια τέτοια κίνηση πάρει μαζικό χαρακτήρα -είτε γίνει συνειδητά είτε αυθόρμητα και υπό το κράτος του φόβου- μπορεί πράγματι να έχει πρακτικά αποτελέσματα: να προκαλέσει την κατάρρευση μιας τράπεζας, να αποσταθεροποιήσει τους πιο αδύναμους κρίκους του πιστωτικού συστήματος, να προκαλέσει «πανικό» ελκυστικών επιτοκίων από τους τραπεζίτες. Και ταυτοχρόνως να αποδεσμεύσει χρήμα προς την πραγματική οικονομία, την κατανάλωση.

Από την άποψη αυτή μπορεί να θεωρηθεί μια εναλλακτική μορφή διαμαρτυρίας, ενταγμένη ανάμεσα σε πολλές άλλες, με μια έμφαση κυρίως στον συμβολικό - «προειδοποιητικό» της χαρακτήρα. Πράγματι, τι είναι μια τράπεζα χωρίς τον πρώτο καταθέτη της; Τίποτε πέρα από ιδέα. Μπορεί οι τραπεζίτες να δημιουργούν αενάως χρήμα από το χρέος, αλλά μαγιά αυτού του μηχανισμού κοπής χρήματος είναι το δικό τους χρέος προς τους καταθέτες. Από την άλλη πλευρά, η «έφοδος στο γκισέ» δεν μπορεί να είναι η πρώτη και η τελευταία λέξη ενός κινήματος χειραφέτησης από τη δικτατορία της Πίστης. Το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει γνωρίσει αναρίθμητα «τσουνάμι» τέτοιων εφόδων πανικού, αλλά το αποτέλεσμα κατά κανόνα είναι η μεγαλύτερη μονοπώλησή του από λιγότερους και ισχυρότερους δικτάτορες του χρήματος.

Αν ήταν, άλλωστε, τόσο απλή μια «επανάσταση» κατά των τραπεζών, τότε πρωτοπόροι επαναστάτες έχουν ήδη αναδειχθεί οι Έλληνες ραντιέρηδες και ολιγάρχες οι οποίοι έχουν στραγγίξει τα ταμεία των τραπεζών από την αρχή της κρίσης κατά 12 δισ. ευρώ και άνω, φυγαδεύοντάς τα σε μακρινούς και ασφαλέστερους προορισμούς.