Δευτέρα 14 Μαρτίου 2011

Οι λογιστές της τρόικας και η ταχύτητα του σαλιγκαριού

σκίτσο του Γιάννη Ιωάννου από το Έθνος
του Σταύρου Καπάκου
από την 
 Κυριακάτικη Αυγή

Δεν πέρασαν καλά-καλά δύο μήνες από τις υπεραισιόδοξες δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων ότι σε δύο χρόνια τελειώνει το μνημόνιο και ότι η χώρα θα βρεθεί σε μία νέα καλύτερη εποχή και τα Μηνύματα απαισιοδοξίας για το μέλλον είναι πλέον διάχυτα, τόσο στους κυβερνητικούς παράγοντες όσο και στον φιλοκυβερνητικό Τύπο. Κατά περίεργο τρόπο, πολιτικοί και φιλοκυβερνητικά μέσα αναγνωρίζουν πλέον αυτό που δεν κατανοούσαν στην αρχή, ότι δηλαδή το Μνημόνιο θα βυθίσει τη χώρα βαθιά στην ύφεση, ενώ δεν αποτελεί απάντηση το γιγαντιαίο πρόβλημα δημοσίου χρέους που αντιμετωπίζει η χώρα.

Αυτή η απλή διαπίστωση είναι γενικώς παραδεκτή ακόμη και για όσους εμφάνιζαν συμπτώματα παπαγαλίτιδας το προηγούμενο διάστημα. Είναι πλέον παραδεκτό ότι η συνταγή της τρόικας, ακόμη κι αν δεχτεί κανείς τη λογική της, περισσότερο οξύνει το πρόβλημα, συρρικνώνοντας επικίνδυνα την οικονομία, παρά αποτελεί διέξοδο, με εξαίρεση ίσως τη μικρή μείωση των ελλειμμάτων, που οφείλεται κυρίως σε περικοπές μισθών και συντάξεων. Αυτός ο φαύλος κύκλος έχει επώδυνες κοινωνικές επιπτώσεις καθώς από την ύφεση και τις πολιτικές σοκ χτυπιούνται οι δυνάμεις της μισθωτής εργασίας αλλά και τα μεσοστρώματα, που αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά της πολιτικής νομιμοποίησης στη χώρα μας.

Η πλάνη μπορεί να μην είναι γνώρισμα σοφού ανθρώπου, είναι όμως ανθρώπινη και πολλές φορές συγχωρείται. Αν σκοντάφτεις όμως δύο φορές στην ίδια πέτρα, είναι ανοησία, έλεγε ο Κικέρων, κάτι που φαίνεται να αγνοούν η κυβέρνηση και αρκετοί από τους Ευρωπαίους ηγέτες, που αποφασίζουν με ταχύτητα σαλιγκαριού.

Τι άλλαξε και ο κόσμος άρχισε να καταλαβαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά; Πρώτα απ' όλα η σκληρή πραγματικότητα δεν μπορεί να αποκρυβεί για μεγάλο διάστημα. Και η πραγματικότητα δείχνει ότι εν μέσω ύφεσης δεν μπορούν να αυξηθούν τα δημόσια έσοδα κατά 50% μέσα σε μια τριετία και οι δαπάνες να περικοπούν σχεδόν κατά αντίστοιχο ποσοστό. Υπολογίζεται ότι η μισή ύφεση οφείλεται στην περικοπή των δημοσίων επενδύσεων, η οποία οδηγεί τελικά στη μείωση των εσόδων και σε έναν αέναο φαύλο κύκλο, με κίνδυνο η κρίση δημοσίου χρέους να εξελιχθεί και σε κρίση ιδιωτικού χρέους, παρότι η χώρα μας δεν αντιμετώπιζε τέτοιο πρόβλημα μέχρι την εκδήλωση της κρίσης.

Ο κόσμος κατάλαβε ότι η κυβέρνηση είναι δεδομένη, ότι δεν διαπραγματεύεται, ότι αρκείται στον ρόλο λογιστή της τρόικας. Μάλιστα στην τελευταία περίπτωση, με την περιβόητη αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας προκειμένου να συγκεντρωθούν 50 δισ. ευρώ, η κυβέρνηση συνελήφθη ψευδόμενη. Η λέξη εκποίηση και όχι η αξιοποίηση υπάρχει τελικά στο Μνημόνιο, παρά τις διαβεβαιώσεις κυβερνητικών παραγόντων και τους λεονταρισμούς για απαγόρευση διά νόμου της πώλησης δημόσιας περιουσίας.

Ο κόσμος κατάλαβε ότι τα μέτρα όχι μόνο δεν βγαίνουν, αλλά η κατάσταση υπερβαίνει κάθε δυσοίωνη εκτίμηση για το βάθος της ύφεσης όσο και την εκτός ορίων έκρηξη της ανεργίας. Οι πιο σοβαροί όσων υποστήριζαν το Μνημόνιο μιλούσαν για ένα αναγκαίο κακό προκειμένου να βγούμε από την κρίση, αλλά τώρα πλέον και αυτοί βλέπουν μια γενικευμένη αβεβαιότητα χωρίς προοπτική διεξόδου. Αρκετοί από αυτούς που έδειχναν αρχικά ανοχή στα επώδυνα μέτρα, ελπίζοντας ότι υπάρχει προοπτική,τώρα δυσανασχετούν βλέποντας ότι δεν υπάρχει έξοδος από το τούνελ.

Η δυσφορία αυτή μεγεθύνεται από τα προβλήματα συνοχής και συντονισμού που παρουσιάζει η κυβέρνηση, τα οποία δεν οφείλονται τόσο σε πολιτική δυσλειτουργία όσο σε αδυναμία χάραξης και άσκησης μιας πολιτικής που να δίνει διέξοδο από την κρίση χρέους και την κρίση του παραγωγικού μοντέλου της χώρας έξω από τον εφιάλτη του νεοφιλελευθερισμού.

Η προοπτική της επιμήκυνσης αποπληρωμής του χρέους των 110 δισ. και της μείωσης των επιτοκίων δανεισμού ασφαλώς είναι μία ανάσα, μικρή όμως, που μεταθέτει χρονικά το ενδεχόμενο οικονομικής κατάρρευσης. Η πιο λογική διέξοδος είναι η αναδιάρθρωση του συνολικού χρέους, που ξεπερνά τα 350 δισ., είτε μέσω επαναγοράς του σε μειωμένες τιμές, όπως κάνει μέχρι σήμερα η ΕΚΤ, αλλά με κονδύλια του ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας είτε μείωσης του χρέους με "κούρεμα" τουλάχιστον κατά 30%.

Χωρίς σημαντική μείωση του χρέους δεν υπάρχει προοπτική για την ελληνική οικονομία, ενώ, ακόμη κι αν επιτευχθεί αυτή, μέσω κάποιου είδους αναδιάρθρωσης, θα απαιτηθεί και ένας συνολικός ανασχεδιασμός του σαθρού παραγωγικού μοντέλου της χώρας, που αναπαράγει τα προβλήματα. Η κοινή γνώμη μπορεί να επιβληθεί ακόμη στο δίκαιο έλεγε ο Βολταίρος. Πόσο μάλλον σήμερα που η κυβέρνηση δεν έχει καν δίκαιο, ενώ κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει πλέον τη βουή της κοινής γνώμης, που “βράζει”.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου