Πέμπτη 31 Μαρτίου 2011

Το μικρό κορίτσι

Το μικρό κορίτσι, σε ποίηση Ναζίμ Χικμέτ, μουσική Ζουλφί Λιβανελί, LP Nazım Türküsü (1978)
(στο βίντεο απαγγέλει ο Ναζίμ Χικμέτ και τραγουδάει η Τζόαν Μπαέζ)


από






Το μικρό νεκρό κορίτσι

Την πόρτα σου χτυπώ,
πόσες πόρτες έχω ήδη χτυπήσει!
Κι ας μην μπορεί κανείς να με δει,
αφού αόρατοι είναι οι νεκροί.

Ζούσα στη Χιροσίμα.
Πέρασαν κιόλας δέκα χρόνια από τότε.
Εγώ παραμένω για πάντα στα εφτά μου χρόνια.
Τα νεκρά παιδιά δε μεγαλώνουν.

Στην αρχή άρπαξαν τα μαλλιά μου φωτιά.
Μετά κάηκαν τα μάτια μου,
τα χέρια-, το αίμα μου έγινε ατμός,
μέχρι που όλη σε στάχτη μετατράπηκα.

Τίποτε καλό δεν μπορείτε να κάνετε πια για μένα.
Τίποτε. Τίποτε. Αναλογιστείτε
πως ένα παιδί κάηκε σαν χαρτί.
Δεν μπορείτε τίποτε πια να του χαρίσετε.

Σιγανά χτυπώ τις πόρτες σας.
Δώστε μου την υπογραφή σας,
πως αυτό δε θα ξανασυμβεί σ΄ άλλα παιδιά.
Ποτέ πια δε θα καούν παιδιά,
κι έτσι θα μπορούν να τρώνε καραμέλες.


-μετάφραση: Φυλλίτσα Γιοβανούδη 
πηγή: Palmografos  

- Το ποίημα και το τραγούδι υπάρχουν με πολλούς τίτλους (και επανεκτελέσεις) στο διαδίκτυο. Μεταξύ αυτών οι πιο διαδεδομένοι (στα αγγλικά) είναι "The little dead  girl", "I come and Stand at Every Door",  "Hiroshima Girl", "Hiroshima "κ.α.  Ωστόσο, το ποίημα του Ναζίμ Χικμέτ δεν νομίζω πως είχε τυχαία τον τίτλο "Το μικρό κορίτσι". Η κωδική ονομασία της ατομικής βόμβας που έριξαν οι ΗΠΑ στη Χιροσίμα ήταν "Μικρό Αγόρι"... 


.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.



Μαρία Φαραντούρη, Ζουλφί Λιβανελί - Χιροσίμα  
από τον δίσκο "Η Μαρία Φαραντούρη τραγουδάει Λιβανελί" (1982, 1995)








- Την απόδοση του Γιάννη Ρίτσου την βρήκα στο ιστολόγιο Εαρινή Συμφωνία

- Σοφία ευχαριστώ κι από εδώ...


6 σχόλια:

  1. Άμα είναι ο άνθρωπος μερακλής δημιουργεί φοβερές αναρτήσεις! Μπράβο, Ρήγα. Είναι καταπληκτική η δουλειά που έκανες. Αλήθεια, αυτό με το δίστηλο ποίημα (αριστερά το πρωτότυπο και δεξιά η μετάφραση) μόνο σε βιβλία ποίησης το έχω δει. Ωραία ιδέα. Πρέπει να δούλεψες πολύ γι' αυτή την ανάρτηση... Άντε, και σ' άλλα με υγεία. Το ποίημα και οι εκτελέσεις τέλειες. Οσο για τον τίτλο "μικρό κορίτσι" είναι πράγματι ανατριχιαστικό να σκεφτεί κανείς ότι γράφτηκε σε αντιδιαστολή με την ατομική βόμβα "Μικρό αγόρι"...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ήθελα να τα βάλω πλάι-πλάι αλλά δεν βρήκα τον τρόπο με την μορφοποίηση του blog. Οπότε απλώς τα έκανα στο OpenDocument και φωτογράφησα την οθόνη.
    Ξέρεις τι χρειάστηκε περισσότερη ώρα; Η αναζήτηση στοιχείων για το ποίημα και το τραγούδι. Βρες ένα κείμενο στα Τουρκικά βάλτο στην μετάφραση του Google κι αν βγάλεις νόημα σφύρα μου! :)

    Αυτό το τελευταίο που λες είναι δική μου αυθαίρετη σκέψη και μπορεί να μην ισχύει. Αλλά "μικρό αγόρι", "μικρό κορίτσι" και να είναι σύμπτωση;

    Μπορεί εμείς να τα έχουμε ξεχάσει αυτά, αλλά όταν το έγραψε (το 1960 λέει Γερμανικό περιοδικό όπως μου είπε πάλι η φίλη Σοφία πριν λίγο) ήταν πολύ πρόσφατη η τραγωδία και οι κυνισμοί των παρανοϊκών... (στο Ναγκασάκι το όνομα της βόμβας ήταν "χονδρός άνδρας")...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αν και σε τουρκική ιστοσελίδα είχα βρει χθες πως ήταν γραμμένο γυρω στο 55-56 που μοιάζει πιο σωστό καθώς το νεκρό κορίτσι "λέει" στο δεύτερο στίχο του δεύτερου τετράστιχου πως "έχουν περάσει δέκα χρόνια"...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ωραία ιδέα να το κάνει έτσι πάντως σε δύο στήλες. Είναι και ευκολότερο στην ανάγνωση. Αλλά ακόμα και αυτό το κιτρινωπό χρώμα του χρόνο (η σέπια ας πούμε) είναι πετυχημένη.

    Σίγουρα το θέμα "μικρό κορίτσι" - "μικρό αγόρι" δεν είναι τυχαίο. Αλλά και τυχαίο να ήταν είναι φο-βε-ρή, συνταρακτική η σημειολογία!...

    Πράγματι, το google μετάφραση είναι ένα ψιλοδράμα. Και στα γαλλικά που έχω βάλει πάντως, τα ίδια ψιλοχάλια βγάζει.

    Μπορεί να τα έχουμε ξεχάσει αυτά (όσοι τα ξέρουν δηλαδή, γιατί υπάρχουν και νέα παιδιά που δεν ξέρω αν το ξέρουν) αλλά γι' αυτό χρειάζονται οι ευκαιρίες θύμησης και άρα συνειδητοποίησης τι πάει να γίνει από το ανεγκέφαλο των ανθρώπων...

    Πολύ σοβάρεψα αλλά είναι το θέμα τέτοιο που δεν σηκώνει κανένα χιούμορ.
    Ευχαριστούμε Ρήγα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Κάτι τελευταίο μια και έχω δει πως σε ενδιαφέρει η γλώσσα.

    Πρόσεξες την απόδοση των στίχων στην εκτέλεση με την Φαραντούρη;

    Δεν ξέρω ποιος έχει κάνει την απόδοση των στίχων στα ελληνικά αλλά είναι τρισάθλια. Σχεδόν όλες οι λέξεις είναι παρατονισμένες, καμιά προσπάθεια να τους βγει στο μέτρο, να υπάρχει δηλαδή μια σύμπτωση τονισμένης συλλαβής και ισχυρού μέρους της μελωδίας. Εντελώς στο πόδι βρε παιδί μου! (και δεν πάει να είναι κι ο καλύτερος στιχουργός... η απόδοση είναι άθλια)

    Πρόσεξε για παράδειγμα πως ακούγεται:
    "και-χτύ πα-ώ πο-ρτά πο-ρτά μια-ύ πογρά φη..."! Έλεος δηλαδή!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. ναι, ναι το πρόσεξα!! Έχεις απόλυτα δίκιο. Και το σκεφτόμουν κι εγώ ποιός έχει κάνει την απόδοση αυτή... Μοιάζει σαν οι στίχοι να είναι σαν τον Πάγκαλο, να μην χωράνε με τίποτα στο μουσικό μέτρο...

    Υ.Γ. Μ' αρέσει η γλώσσα αλλά περισσότερο μ' αρέσει η μουσική και ο σωστός ρυθμός γι' αυτό ήταν το πρώτο που πρόσεξα, αλλά μετά είπα δεν *μιέται, δεν πειράζει, η Φαραντούρη και άμετρο να είναι το κάνει να μιλάει!... :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή