Όταν αποσφραγίζεται η πύλη της Λιβύης

σκίτσο του Giacomo Cardelli από Cartoon Movement

από Αν. Σεβ. 

στην Αυγή

Η κρίση στις αραβικές χώρες ήδη προσλαμβάνει παγκόσμιες διαστάσεις. Η εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου είναι η ορατή επίπτωση. Οι φόβοι για νέο κύμα προσφύγων και μεταναστών που θα περάσουν τη Μεσόγειο συνιστά τη δεύτερη συνέπεια.

Το καθεστώς Καντάφι λειτουργούσε ως ασπίδα ανάσχεσης των μεταναστευτικών πιέσεων της υποσαχάριας Αφρικής. Η διάλυση του αστυνομικού κράτους και γενικότερα του κράτους της Λιβύης αποσφραγίζει άλλη μια πύλη, με αποτέλεσμα να διευκολύνεται, χωρίς περιπλανήσεις στην Ασία, το ταξίδι των απελπισμένων Αφρικανών προς τον ευρωπαϊκό παράδεισο. Ευρύτερα, η κρίση στον αραβικό κόσμο δημιουργεί νέες συνθήκες για το μεταναστευτικό πρόβλημα. Αν, μάλιστα, οι εσωτερικές αντιπαραθέσεις ξεφύγουν από τα εθνικά σύνορα και διαφανούν δυσχέρειες στην ιδιότυπη μετάβαση προς τη δημοκρατία, τότε το αραβικό πρόβλημα θα διαχυθεί με απροσδιόριστες ιδεολογικές επιρροές.


Εκεί, όμως, που οι εξελίξεις θα αποκτήσουν δραματικό χαρακτήρα είναι αν επιβεβαιωθεί το σενάριο της αμερικανονατοϊκής στρατιωτικής επέμβασης στη Λιβύη. Ο πειρασμός για τους Αμερικανούς είναι μεγάλος. Η Λιβύη διαθέτει μεγάλα αποθέματα πετρελαίου υψηλής ποιότητας, ευκόλως εξορύξιμα και ευκόλως μεταφερόμενα, διότι δεν χρειάζεται η διέλευση από το Σουέζ, αφού υπάρχει η Μεσόγειος. Επί του παρόντος, η απειλή της αμερικανικής στρατιωτικής επέμβασης δεν είναι η επικρατέστερη εξέλιξη, καθώς ο Αραβικός Σύνδεσμος έχει αναλάβει πρωτοβουλία συνεννόησης με τις αντιμαχόμενες πλευρές στη Λιβύη.

Χθες ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου προήδρευσε κυβερνητικής σύσκεψης με κεντρικό θέμα το ενδεχόμενο προσφυγικού κύματος από τη Λιβύη. Στη σύσκεψη συμμετείχαν οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας, όχι όμως ο υπουργός Υγείας. Το μεταναστευτικό πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται με στρατιωτικά μέτρα, τα οποία, όταν καθίσταται αναγκαίο να ληφθούν, πρέπει να υπακούουν σε πολιτικές προτεραιότητες ειρηνικού χαρακτήρα. Μπορεί οι φρεγάτες να εμποδίσουν τις πρώτες βάρκες με πρόσφυγες, αλλά θα έρθουν κι άλλες, πολλές...

Οι εξελίξεις στον αραβικό κόσμο θέτουν θέμα επαναπροσδιορισμού της μεταναστευτικής πολιτικής. Το Δουβλίνο ΙΙ έχει ξεπεραστεί και η επιμονή σ' αυτό ισοδυναμεί με επικίνδυνο αναχρονισμό. Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο, η συζήτηση που έχει αναζωπυρωθεί με την απεργία πείνας των μεταναστών εκθέτει την πολιτική ηγεσία για άγνοια της διεθνούς πραγματικότητας και αποδεικνύει πόσο ανίκανη είναι να διαχειριστεί πολιτικά ένα σύνθετο πρόβλημα. Ανικανότητα που, στην περιορισμένη κλίμακα της απεργίας πείνας, μπορεί να οδηγήσει σε ανθρωπιστική τραγωδία, η οποία, με δεδομένη την αραβική καταγωγή των απεργών πείνας, θα έχει ως αποτέλεσμα να σπρώξει τη χώρα μέσα στην αραβική κρίση.