 |
| (πηγή) |
Οι τελευταίες σελίδες του Μονοδιάστατου ανθρώπου του Μαρκούζε έμοιαζε, όταν τις πρωτοδιάβασα, να οφείλονται σε ενόραση· τώρα που τις ξαναδιάβασα μοιάζουν με ρεπορτάζ. Ο άνθρωπος αυτός βρέθηκε στις απαρχές μιας μετάβασης, που σε λίγο θα πρέπει να θεωρείται συντελεσμένη: η κατάρρευση του «δημοκρατικού παραδείγματος» αποτελεί έκφανσή της απλώς. Είδε «το υπόστρωμα των παριών και των outsiders, των άλλων φυλών, των άλλων χρωμάτων, των υπό εκμετάλλευση και κυνηγημένων τάξεων, των ανέργων κι αυτών που δεν μπορούν να βρουν δουλειά».
Είδε ότι «βρίσκονται έξω από τη δημοκρατική διαδικασία· η ζωή τους εκφράζει την αμεσότερη και τη γνησιότερη ανάγκη να μπει ένα τέρμα στις απαράδεκτες συνθήκες και τους απαράδεκτους θεσμούς. Έτσι, η αντίθεσή τους είναι επαναστατική, ακόμα κι αν η συνείδησή τους δεν είναι... Όταν βαδίζουν στους δρόμους, άοπλοι, απροστάτευτοι, διεκδικώντας τα στοιχειωδέστερα πολιτικά δικαιώματα, ξέρουν ότι είναι εκτεθειμένοι στους σκύλους, στις πέτρες, στις βόμβες, στη φυλακή, στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως κι ακόμη στο θάνατο». Αλλά –έτσι τελειώνει το βιβλίο–, «στις αρχές της φασιστικής περιόδου, ο Βάλτερ Μπένγιαμιν έγραφε: “Αν έχουμε ακόμη μια ελπίδα, τη χρωστάμε σ’ αυτούς που δεν έχουν καμιά”». Χάρη στην απεργία πείνας των 300 μεταναστών εργατών, γνωρίζουμε ότι η φράση αυτή αληθεύει· και το μάθημα αξιοπρέπειας που έδωσαν είναι, προπάντων σήμερα που το είδος σπανίζει, διαρκές κι αναντικατάστατο... Όμως η υπόμνηση του Μαρκούζε, ότι την εν λόγω φράση ο Μπένγιαμιν την έγραψε, ακριβώς, «στις αρχές της φασιστικής περιόδου», αξίζει επίσης να προσεχτεί. Κι επειδή μ’ αρέσει η ιδέα να εγκαινιάσω τούτη τη στήλη εγκαθιδρύοντας συνθήκη διαλόγου κι αγωγιμότητας, θα μεταφέρω ορισμένες σκέψεις του άγνωστού μου Σταύρου Γεωργά, δημοσιευμένες στον Δρόμο της Αριστεράς λίγες μέρες μετά τη μετακίνηση των μεταναστών από τη Νομική στο μέγαρο Υπατία:
Είδε ότι «βρίσκονται έξω από τη δημοκρατική διαδικασία· η ζωή τους εκφράζει την αμεσότερη και τη γνησιότερη ανάγκη να μπει ένα τέρμα στις απαράδεκτες συνθήκες και τους απαράδεκτους θεσμούς. Έτσι, η αντίθεσή τους είναι επαναστατική, ακόμα κι αν η συνείδησή τους δεν είναι... Όταν βαδίζουν στους δρόμους, άοπλοι, απροστάτευτοι, διεκδικώντας τα στοιχειωδέστερα πολιτικά δικαιώματα, ξέρουν ότι είναι εκτεθειμένοι στους σκύλους, στις πέτρες, στις βόμβες, στη φυλακή, στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως κι ακόμη στο θάνατο». Αλλά –έτσι τελειώνει το βιβλίο–, «στις αρχές της φασιστικής περιόδου, ο Βάλτερ Μπένγιαμιν έγραφε: “Αν έχουμε ακόμη μια ελπίδα, τη χρωστάμε σ’ αυτούς που δεν έχουν καμιά”». Χάρη στην απεργία πείνας των 300 μεταναστών εργατών, γνωρίζουμε ότι η φράση αυτή αληθεύει· και το μάθημα αξιοπρέπειας που έδωσαν είναι, προπάντων σήμερα που το είδος σπανίζει, διαρκές κι αναντικατάστατο... Όμως η υπόμνηση του Μαρκούζε, ότι την εν λόγω φράση ο Μπένγιαμιν την έγραψε, ακριβώς, «στις αρχές της φασιστικής περιόδου», αξίζει επίσης να προσεχτεί. Κι επειδή μ’ αρέσει η ιδέα να εγκαινιάσω τούτη τη στήλη εγκαθιδρύοντας συνθήκη διαλόγου κι αγωγιμότητας, θα μεταφέρω ορισμένες σκέψεις του άγνωστού μου Σταύρου Γεωργά, δημοσιευμένες στον Δρόμο της Αριστεράς λίγες μέρες μετά τη μετακίνηση των μεταναστών από τη Νομική στο μέγαρο Υπατία:
«Αν το ζητούμενο της εισόδου των μεταναστών εργατών στη Νομική ήταν να “ξεβρακώσουμε”, όπως έλεγαν κάποτε, τους “απέναντι”, ώστε να αναδειχθεί η συλλογική (τους) υποκρισία, επρόκειτο όντως για θρίαμβο: από την τρισένδοξη Ιστορία μας, στο όνομα της οποίας ασκείται ο διάχυτος ρατσισμός, πρέπει ν’ αφαιρεθούν οι σελίδες για το Κυλώνειον Άγος. Λυντσάρισμα σε άσυλο, έτσι, απερίφραστα, δεν ξέρω πότε άλλοτε ζητήθηκε, πρίν από πόσο καιρό. Και δεν ζητούσαν τίποτα λιγότερο όσοι απαιτούσαν, σιγανοπαπαδίστικα, “να εφαρμοστούν οι κείμενοι νόμοι”...
Αλλά – ποιοι ακριβώς ήσαν εντέλει (οι) “απέναντι”; Τώρα που γράφω, αργά το βράδυ, έξω έχει τρομερή παγωνιά, για να μη σκεφτόμαστε λοιπόν τους μετανάστες που ξεπαγιάζουν στο ισόγειο και στον κήπο του “ανακτόρου” όπου προσωρινά σταθμεύουν, κι ενώ το μίσος συσσωρεύεται και πυκνώνει γύρω τους δίχως να το διαπερνά η παραμικρή έστω έγνοια για ανθρώπους που μόνο τις αλυσίδες τους έχουν να χάσουν (θυμάστε;) και απεργία πείνας κάνουν μέχρις εσχάτων, δεν παίζουνε σε παράσταση – για να μην σκεφτόμαστε αυτά τα οικεία κακά, ας στοχαστούμε, ήρεμα, στα ζεστά, ποιοι ακριβώς ήσαν εντέλει (οι) “απέναντι” κι αν, όπως στις κβαντικές συνθήκες, παρατηρώντας τους (να “ξεβρακώνονται”) τους αλλάζουμε, τους εμπλουτίζουμε δηλαδή... Η εκλογή Καμίνη (ενώ οι λαϊκές γειτονιές, όπου οι μετανάστες δεν είναι θέμα αρχών μόνο αλλά και καθημερινότητας, ψήφιζαν μαζικά Κακλαμάνη) θά ‘πρεπε να έχει σημάνει συναγερμό: μια κρούστα απώθησης σχηματίστηκε πάνω από την οδυνηρή πραγματικότητα, τη νίκη έδωσαν όσοι Δεν Θέλουν Να Βλέπουν.
Τους έκανε η Νομική να δουν; Αμφιβάλλω. Τούτος ο πληθυσμός της Βαϊμάρης (η κρίσιμη μάζα της) θα κάνει τα πάντα για να μη δει. Ο Δήμαρχός τους άλλωστε την ώρα της πορείας προς την Πατησίων είχε αποκλείσει όλες τις καθέτους με δημοτικά οχήματα τα οποία έφεραν υπερήφανα την επιγραφή “Αθήνα, καθαρή πόλη”... Θά ‘πρεπε να διασπάσουμε το ρατσιστικό μέτωπο, αντί να το εμπλουτίζουμε με την “υπεύθυνη”, νομοκανονική εκδοχή του. Κι αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βρούμε πώς να μιλήσουμε και να δράσουμε εκεί που η πραγματικότητα είναι την ίδια στιγμή φενακισμένη κι ακάλυπτη, παρερμηνευμένη κι οδυνηρά εμφανής».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου