"Η δική μας κρίση..."

(πηγή)

της Λένας Δουκίδου 

από τις "Συναντήσεις"  

στην Αυγή  

Μ' άρεσε ο τίτλος που διάλεξε ο Αντώνης Καρακούσης στο άρθρο του, την παραμονή που θα έκλεινε η εφημερίδα του, "Το Βήμα". Ο τίτλος προφανώς αναφέρεται στη σημερινή, την οικονομική, κυρίως, κρίση στα ελληνικά ΜΜΕ και στα αίτια της, όπως λιτά την περιγράφει. Με μια αισιόδοξη όμως κατακλείδα: "...Ωστόσο, στη μετά την κρίση και την αναδιάρθρωση εποχή το αγαθό της ενημέρωσης θα υπεραναπτυχθεί, θα παίζει ολοένα σημαντικότερο ρόλο στη ζωή των ανθρώπων και η δημοσιογραφία θα ενισχυθεί και θα κερδίσει".

Όραμα που μάλλον στο άμεσο παρελθόν πραγματοποιήθηκε παρά αναμένεται στο μέλλον. Μόλις είχαμε φτάσει στο σημείο να έχει «υπεραναπτυχθεί το αγαθό της ενημέρωσης». Ποτέ ίσως δεν θα ξαναφτάσει εκεί. Να λειτουργεί και το παλιό σύστημα (οι καθιερωμένες εφημερίδες, πληθώρα τηλεοπτικών καναλιών και ραδιοφωνικών σταθμών και ειδήσεων) και ταυτόχρονα το καινούργιο (δωρεάν εφημερίδες σε αφθονία παντού, ιστοσελίδες επαγγελματιών και άλλων δημοσιογράφων και ο κλασικός Τύπος ολόκληρος δωρεάν στο διαδίκτυο). Με τον «σημαντικότερο ρόλο στη ζωή των ανθρώπων», αφού οποιαδήποτε πολιτική ώς τώρα από εκεί ασκείται -με την ανάλογη παραμόρφωση ή και διαμόρφωση: Από τα ΜΜΕ.

Και τώρα, πριν τη βελτίωση, η κατάρρευση. Ραγδαία. Κλείνουν έντυπες ιστορικές εφημερίδες. Αρχή με τον «Ελεύθερο Τύπο», την «Απογευματινή» και τώρα «Το Βήμα». Καταργούνται συλλογικές συμβάσεις και μειώνονται μισθοί -Όμιλος Αλαφούζου. Αδυναμία, καθυστερήσεις στην καταβολή μισθών αλλού. «Συμμάζεμα» μέχρις εξοντώσεως στη δημόσια τηλεόραση.

Και πολυμέτωπη επίθεση (από εργοδότες, κυβέρνηση, Ευρωπαϊκή Ένωση) στο ασφαλιστικό ταμείο των δημοσιογράφων τη στιγμή ακριβώς που κατακλύζεται από ανέργους: Καταργείται ο πόρος αγγελιόσημο -κακός, βέβαια, αλλά ο μοναδικός, αφού αναπληρώνει την απουσία εργοδοτικής εισφοράς! Εις θάνατον, δηλαδή, οι εργαζόμενοι του Τύπου;

Σ' όλο τον κόσμο, τα τελευταία δύο κυρίως χρόνια, κλείνουν μαζικά εφημερίδες και κανάλια ή μπαίνουν σε κρίση θεσμοί όπως οι «Τάιμς Νέας Υόρκης», το «Μπι Μπι Σι», η «Μοντ» και τόσα άλλα. Το Διαδίκτυο αναδεικνύεται παγκοσμίως ως το κύριο Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης. Αλλά το υλικό του το αντλεί ανεξέλεγκτα από τα καθιερωμένα ώς τώρα, πανάκριβα στη λειτουργία τους ΜΜΕ. Οξύμωρο: Δεν υπάρχει ενημέρωση Ίντερνετ αν δεν υπάρχουν αυτά τα ΜΜΕ που τώρα η δωρεάν ενημέρωση μέσα από το Διαδίκτυο τα καταργεί σταδιακά -και ταχύτατα!

Η χρήση του Διαδικτύου, ελεύθερη, αφού υποστηρίζεται από πρόθυμη διαφήμιση, είναι προσιτή σε όλους. Δημοκρατική αλλά και έξω από κάθε κανονιστικό περιορισμό. Ώς τώρα, ο κλασικός και εύκολα επιθεωρήσιμος Τύπος παρείχε την δυνατότητα λίγο-πολύ ενός συστήματος ελέγχου της εγκυρότητας και των πηγών της πληροφόρησης.

Το μεγάλο πρόβλημα σήμερα, που αντιπαλεύει κάθε ανεπιφύλακτη αισιοδοξία είναι ένα: Πώς να μη χαθεί αυτός ο ιστός που τόσα χρόνια, τόσοι άνθρωποι, τόση εργασία, τόσος αγώνας και πάλη και αντίσταση στην εκμετάλλευση και τη διαφθορά και τη λογοκρισία τον δημιούργησαν. Πώς να συγκρατηθεί και να μην διαλυθεί τελείως. Και μάλιστα σε εποχή παγκόσμιας κρίσης και με αξιοσημείωτη την απουσία της διεθνούς αριστεράς. Νέα, αμφίβολα πειράματα διάσωσης των υφιστάμενων ΜΜΕ ξεκινάνε διεθνώς και εδώ, μέσα σ' αυτό το ίδιο το Διαδίκτυο.

Ο πόλεμος όμως των μεγάλων οικονομικών παραγόντων τείνει να εξουδετερώσει αυτές ακριβώς τις δυνάμεις που θα βοηθούσαν την ανθρωπότητα να αντιμετωπίσει τη σημερινή πολλαπλή κρίση: Την Παιδεία και τον Τύπο.


- Η Λένα Δουκίδου είναι δημοσιογράφος-συγγραφέας.