"Πυρηνική Ανάσταση" και καταστροφή

(πηγή)

του Νικόλα Σακελλαρίου, 
Περιβαλλοντική Επιστήμη, Πολιτική και Μάνατζμεντ, 
Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Μπέρκλεϋ

από protagon.gr

Ακούγοντας τους σχολιασμούς στο Αμερικανικό ραδιόφωνο αναφορικά με την πυρηνική καταστροφή στην Ιαπωνία, βλέπουμε το πόσο αποπροσανατολιστικά λειτουργούν τα ανά τον κόσμο μέσα πληροφόρησης(;) ως προς τις απόψεις που παρουσιάζουν, μεταξύ άλλων και, για το ενεργειακό. Από τη μία, έχουμε το NPR (National Public Radio) —που, παρεμπιπτόντως, φλερτάρει ολοένα και περισσότερο με την Αμερικανική Δεξιά —να μας καθησυχάζει ότι δεν διατρέχουμε κανένα κίνδυνο. Από την άλλη, προοδευτικοί δημοσιογράφοι σαν την Amy Goodman του Democracy Now! , δίνουν φωνή σε ακτιβιστές πυρηνικούς μηχανικούς (Arnie Gundersen), οι οποίοι με τη σειρά τους υποστηρίζουν πως οι πρόσφατες εξελίξεις στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου ισοδυναμούν με ένα “Chernobyl, [αυτή τη φορά] υπό την επίδραση στεροειδών.” Όταν επομένως γίνεται κάποιος παραλήπτης μιας τέτοιας ακραιφνούς αντίφασης, ποιον πρέπει να πιστέψει;

Ποιον να εμπιστευτεί;

Στην Καλιφόρνια έχουμε δύο πυρηνικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας: Η πρώτη βρίσκεται στο Diablo Canyon και η δεύτερη στο San Onofre. Το αμέσως επόμενο ερώτημα, συνεπώς, είναι σε ποιον ανατέθηκε το design για τις δύο αυτές μονάδες. Δυστυχώς, το design και των δύο συγκεκριμένων τεχνολογιών (αντιδραστήρες βραζόμενου νερού ή BWR), που συγκροτήθηκαν από την Westinghouse και την Combustion Engineering αντίστοιχα, είναι παρεμφερές με εκείνο της Φουκουσίμα, η οποία λειτουργούσε με αντιδραστήρα τύπου General Electric Mark 1. Το γεγονός οτι η General Electric είναι η μοναδική εταιρεία στις Η.Π.Α που σχεδιάζει και κατασκευάζει τους Mark 1, θα πρέπει να μας ανησυχεί. Αν σε αυτό προσθέσουμε τις άλλες ομοιότητες μεταξύ των πυρηνικών μονάδων σε Ιαπωνία και Καλιφόρνια (εξίσου παλιές τεχνολογίες τοποθετημένες σε σεισμογενείς περιοχές) τότε η ανησυχία μας θα πρέπει να γίνει ακόμη μεγαλύτερη…

Καθώς, λοιπόν, η καγκελάριος Μέρκελ, μόλις χτες, ανακοίνωσε την αναστολή των σχεδίων της Γερμανίας να παρατείνει τη χρήση 17 πυρηνικών μονάδων, παρόμοιος σκεπτικισμός επικρατεί σήμερα στη Κίνα, την Ινδία, την Ελβετία και τη Μ. Βρετανία. Καλά νέα; Φυσικά, θα έλεγα, ωστόσο, η Αμερικανική κυβέρνηση και συγκεκριμένα ο Πρόεδρος Ομπάμα, εμμένουν στη θέση τους να βασίσουν μέρος της ενεργειακής τους πολιτικής σε πυρηνικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Mέ άλλα λόγια, αυτό που παρατηρούμε τις τελευταίες μέρες, μας φέρνει αντιμέτωπους με τις συνέπειες μιας πιθανής αποδοχής του δόγματος της “Πυρηνικής Ανάστασης·” της επιθετικής, δηλαδή, προώθησης πυρηνικών τεχνολογιών, ενδεδυμένες με το μανδύα της βιώσιμης λύσης απέναντι στο υπαρκτό πρόβλημα της Υπερθέρμανση του Πλανήτη.

 
Παρόμοια ρητορική, ειρήσθω εν παρόδω, έχουμε και στην περίπτωση του λεγόμενου Καθαρού Άνθρακα, που στην πραγματικότητα, πρόκειται για οξύμωρο... Καθαρός (ήτοι μηδενικές εκπομπές CO2) και άνθρακας, απλά δεν υφίσταται και όσα σχετικά ακούγονται διεθνώς, υπάγονται στα ευρύτερα διαφημιστικά τρυκ των απανταχού εταιρειών, με σκοπό την προώθηση τεχνικών που, σε γενικές γραμμές, χρησιμοποιούνται ευρέως εδώ και μια δεκαετία. Όσον αφορά τώρα στην παρατήρηση ότι η πυρηνική ενέργεια είναι ασφαλής, και το μόνο πρόβλημα έγκειται στο οτι “απλά είναι ακριβή,” πρόκειτα για χυδαία αναλήθεια. 

Οι νέες πυρηνικές τεχνολογίες αποδεικνύονται συνεχώς ΜΗ οικονομικά βιώσιμες, για να μην μιλήσει κανείς για το κόστος συντήρησης (τάξη μεγέθους 600 εκ. δολλάρια) των ήδη υπαρχόντων πυρηνικών μονάδων. Ενδεικτικά, αναφέρεται πως το περιοδικό Forbes τις έχει ανακηρύξει ως την μεγαλύτερη αποτυχία στον τομέα του Μάνατζμεντ, ενώ από τα μέσα της δεκαετίας του 80᾽, ο αριθμός των μονάδων που περατώνονται είναι μικρότερος από τον αριθμό των μονάδων, τα σχέδια πραγματοποίησης των οποίων ακυρώνονται λόγω τεχνικών ή οικονομικών δυσκολιών. Σε πολύ απλά οικονομικά, η πυρηνική τεχνολογία δε… βγαίνει και όποιος υποστηρίζει το αντίθετο ψεύδεται. 

Πράγματι, αν υπήρχε πιθανότητα οικονομικής βιωσιμότητας των πυρηνικών τεχνολογιών, οι Αμερικανοί μεγιστάνες θα επένδυαν σε αυτές και δε θα κοίταγαν να αποσύρουν τα κεφάλαιά τους από τις συναφείς επιχειρήσεις. Για του λόγου το αληθές, μιά προ πενταετίας έρευνα της επιστημονικής επιθεώρησης Science έδειξε πως για να επιτευχθεί αξιοσημείωτη μείωση της εκπομπής των ρύπων CO2, θα πρέπει να χτιστούν περί τις χίλιες πυρηνικές μονάδες ανά τον κόσμο.... Ένα τέτοιο εγχείρημα δεν θα ήταν απλά ακριβό, αλλά το λιγότερο παρανοïκό. Ο μόνος λόγος που συνεχίζει να προωθείται η πυρηνική τεχνολογία αφορά στις απέλπιδες προσπάθειες επιβίωσης του παγκόσμιου πυρηνικού λόμπυ, που πρόσφατα χρηματοδότησε την εκλογή του Ομπάμα στις Η.Π.Α (227 χιλιάδες δολλάρια εκ μέρους της Exelon με έδρα το Illinois) και που το 2005 βρισκόταν πίσω από την ψήφιση της ενεργειακής πολιτικής της κυβέρνησης Μπους. Όλα αυτά, ενώ είναι γνωστό το πόσο άρρηκτα συνδεδεμένες είναι οι βιομηχανίες πυρηνικών για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με τη βιομηχανία πυρηνικών όπλων, τόσο σε επίπεδο τεχνογνωσίας, όσο και σε επίπεδο ψυχολογικό (η νομιμοποίηση της μιας καλλιεργεί το έδαφος για τη νομιμοποίηση της άλλης).

Τέλος, το μείζον πολιτικό θέμα της ασφάλειας των πυρηνικών, που συνδέεται με την “αποθήκευση” των αποβλήτων (μήπως σε κάποια από τις χώρες του Νότου;), επίσης υποβαθμίζεται διεθνώς, λες και κάποιο νέο τεχνικό φιξ θα μπορέσει να λύσει το πρόβλημα. Κανείς όμως δεν λέει τίποτε για το καθεστώς επιτήρησης, ή τα λοιπά μέτρα “ασφάλειας” που συνεπάγονται της συνύπαρξης συγκεντρωτικού τύπου τεχνολογικών συστημάτων και διακυβέρνησης τεχνοκρατικών ελίτ, όπως στην περίπτωση της πυρηνικής  “λύσης.” Εδώ βρέχει για μία εβδομάδα στην Καλιφόρνια της μέτα-Σβατζενέγκερ εποχής και τα τεχνολογικά μας συστήματα παραπαίουν. Φανταστείτε τι θα συμβεί αν γίνει κανένας μεγάλος σεισμός, ή γεμίσει ο κόσμος πυρηνικά απόβλητα...