Ο Κανένας σαν ηττημένος θριαμβευτής

(πηγή)

του Παντελή Μπουκάλα

από την Καθημερινή 

Όπως ο Ούτις της «Οδύσσειας», έτσι κι ο Κανένας, ο θριαμβευτής των προχθεσινών εκλογών με την αποχή που επέλεξε, έχει πρόσωπο. Δεν είναι άψυχο δημοσκοπικό κατασκεύασμα ή πλάσμα που κατοικεί αποκλειστικά στην επικράτεια της κοινωνιολογικής στατιστικής. Δίπλα μας κατοικεί. Στο ίδιο μας το σπίτι, στην πολυκατοικία μας, στη γειτονιά μας, στο χωριό της καταγωγής μας. Στα πανεπιστήμιά μας σπούδασε ή συνεχίζει να σπουδάζει, πάντοτε μουδιασμένος, είναι κούριερ με δύο γλώσσες και γνώσεις υπολογιστή, απολύθηκε ξαφνικά στα σαράντα του και σκέφτεται ν’ αρχίσει την οικονομία κόβοντας τα αγγλικά των παιδιών, συχνάζει στο γήπεδο γιατί πέρα από την ομάδα του δεν βρίσκει με τι άλλο να ταυτιστεί, είναι γέροντας που μέχρι τώρα το θεωρούσε αμαρτία να μην πάει να ψηφίσει αλλά πια, με την ανεπαρκή έτσι κι αλλιώς σύνταξή του κομμένη, δεν βρίσκει τον λόγο...

Έχει ανάγκες ο Κανένας. Έχει δυσκολίες και χρέη. Και τη γνώμη του για τον κόσμο και την πολιτική έχει, όλο και πιο θυμωμένη. Όνειρα; Μάλλον δεν του περισσεύουν πια, όποια κι αν είναι η ηλικία του. Και διαλέγει την αποχή. Για να στείλει ένα κάποιο μήνυμα. Υποψιάζεται βέβαια ότι αυτοί που θα το διαβάσουν, θα πάρουν ένα ύφος περισπούδαστο και συμπονετικό όσο τους βλέπουν οι κάμερες και τους γράφουν, ύστερα όμως θα γυρίσουν στις συνήθειές τους, γιατί ξέρουν ότι την πολιτική τους νομιμοποίηση δεν την αντλούν πλέον από την ψήφο του «κυρίαρχου λαού», αλλά από εξωθεσμικά και υπερεθνικά κέντρα, οπότε κι ένας στους τρεις να φτάνει ώς την κάλπη, ουδέν πρόβλημα' έχουν πρόβλημα τόσες δεκαετίες στις Ηνωμένες Πολιτείες; Κι ίσως το γεγονός αυτό να επιβάλλει τη σκέψη ότι ο θριαμβευτής των εκλογών, ο απέχων πολίτης, δεν είναι τελικά και τόσο θριαμβευτής' η στάση του ελάχιστα επηρεάζει τα τωρινά, όσο κρατάει η επιδεικτικά δακρύβρεχτη παράσταση της «ανάγνωσης των μηνυμάτων», και σχεδόν καθόλου τα μελλούμενα. 

Για χίλιους λόγους μπορεί να αποφασιστεί η άρνηση της κάλπης, η οποία προχθές σημείωσε νέο ρεκόρ. Η χρόνια απογοήτευση, η αγανάκτηση, οι ιδεολογικές πεποιθήσεις, η εναντίωση στις καιροσκοπικές επιλογές του κόμματος με το οποίο συνήθως συμπορεύεσαι, η επιθυμία αποδοκιμασίας ενός συστήματος που μοιάζει αθεράπευτα φθαρμένο (ή και διεφθαρμένο) αλλά και φθοροποιό, συγκαταλέγονται στους γεννήτορες της αποχής εκείνης που διατηρεί το πολιτικό της περιεχόμενο, διαφοροποιούμενη από την αποχή που υπαγορεύεται παλαιόθεν από τον ωχαδερφισμό, τη ραθυμία ή το κοινωνικό στάτους ορισμένων (προς τι να ψηφίσουν όσοι ούτως ή άλλως ηγεμονεύουν;). Τίποτα ωστόσο δεν νομιμοποιεί την εξιδανίκευση της αποχής - έστω κι αν εκείνο το «τον μηδέν τώνδε μετέχοντα, ουκ απράγμονα, αλλ’ αχρείον νομίζομεν» ηχεί όντως επιτάφιο.