Από τους επαίνους του ΔΝΤ στο... ελικόπτερο

σκίτσο του Πάνου Ζάχαρη

του Ρούσσου Βρανά

από Τα Νέα

Για εκείνους που ακόµη τρέφουν αυταπάτες. Για να δουν πόσο είναι µάταιο να ελπίζουν ότι αυτοί που την ανέλαβαν εργολαβικά θα µπορέσουν κάποτε να τους χαρίσουν τη σωτηρία τους.

Μονάχα επαίνους είχε να δώσει µόλις πριν από δύο εβδοµάδες το εκτελεστικό συµβούλιο του ∆ιεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου στην κυβέρνηση αφρικανικής χώρας για το «φιλόδοξο µεταρρυθµιστικό πρόγραµµά» της και την οικονοµία της. Την ενθάρρυνε µάλιστα να εξακολουθήσει να βαδίζει σε αυτόν τον πολλά υποσχόµενο δρόµο. ∆υστυχώς, αυτή η χώρα ήταν η Λιβύη. Κατά κάποιον τρόπο, η αποστολή του ∆ΝΤ είχε παραλείψει να εξετάσει αν αυτό το φιλόδοξο µεταρρυθµιστικό πρόγραµµα είχε την αποδοχή του λιβυκού λαού. 

Όµως η Λιβύη δεν αποτελεί µια µεµονωµένη εξαίρεση. Το ∆ΝΤ σίγουρα δεν κέρδισε σε αξιοπιστία, µοιράζοντας επαίνους και θετικές εκθέσεις σε πολλές χώρες που µέχρι σήµερα συγκλονίζονται από εκτεταµένες και φονικές λαϊκές εξεγέρσεις. Όπως στην Τυνησία, που τον περασµένο Σεπτέµβριο το ∆ΝΤ εκτιµούσε πως είχε κάνει «ευρύτατες διαρθρωτικές µεταρρυθµίσεις» και «συνετή µακροοικονοµική διαχείριση». ∆ύο µήνες αργότερα πίστωνε το Μπαχρέιν µε µια «ευνοϊκή βραχυπρόθεσµη εικόνα», σε µια οικονοµία που τα είχε καταφέρει καλά στην παγκόσµια οικονοµική κρίση. Όσο για την Αλγερία, η «συνετή µακροοικονοµική πολιτική της» συνετέλεσε στη δηµιουργία µιας «ισχυρής χρηµατοπιστωτικής θέσης», µε πολύ χαµηλό επίπεδο χρέους. Και στην Αίγυπτο, οι διευθυντές του ∆ΝΤ εξυµνούσαν τον περασµένο Απρίλιο την αντίδραση των αρχών στην κρίση και τη σωστή µακροοικονοµική τους διαχείριση.

Ο ενθουσιασµός των διευθυντών του ∆ΝΤ αποδείχτηκε χωρίς αντίκρυσµα. Πίσω από οικονοµικούς δείκτες και στατιστικούς αριθµούς, δεν µπόρεσαν -ή δεν ήταν ποτέ στις προθέσεις τους, πέρα από την είσπραξη των χρωστούµενων- να διαβλέψουν πόσο εφήµερα µπορεί να αποδειχτούν τα προγράµµατα σκληρής λιτότητας σε χώρες που κυβερνώνται από ηγέτες που δεν έχουν πραγµατική νοµιµοποίηση από τους λαούς τους. Το βέβαιο είναι πως η ανατροπή αυτών των αντιλαϊκών καθεστώτων θα κάνει πολύ δύσκολη την υιοθέτηση παρόµοιων πολιτικών από τις ηγεσίες που θα τα διαδεχτούν. Όπως ακριβώς συνέβη στη Βενεζουέλα. Ο ανταποκριτής των «Τάιµς της Νέας Υόρκης» έγραφε στις 9 Μαρτίου 1989: «Ο γενικός διευθυντής του ∆ΝΤ Μισέλ Καµντεσί υποστηρίζει πως τα µέτρα οικονοµικής σταθεροποίησης στη Βενεζουέλα 'αποδεικνύονται περισσότερο επώδυνα' επειδή εφαρµόστηκαν 'πάρα πολύ καθυστερηµένα'. Το σχόλιό του έρχεται µόλις λίγες ηµέρες µετά την εξέγερση που προκάλεσαν τα σκληρά οικονοµικά µέτρα, κατά την οποία έχασαν τη ζωή τους 375 άνθρωποι. Ο κύριος Καντεσί απέρριψε τις κατηγορίες του νέου προέδρου της χώρας Αντρες Πέρες ότι το ∆ΝΤ έχει τουλάχιστον µέρος της ευθύνης για τις ταραχές της περασµένης εβδοµάδας, επειδή πρότεινε αυτά τα µέτρα».  

Έτσι γίνεται πάντα.

Οι ηγέτες που ανοίγουν τις πόρτες των χωρών τους στα αρπακτικά του ∆ΝΤ αποσπούν στην αρχή πολλούς επαίνους. Όταν όµως αρχίζει η σφαγή, µένουν πάντα απελπιστικά µόνοι απέναντι στη λαϊκή κατακραυγή, όπως επιβεβαιώνεται σήµερα από τα κοσµογονικά γεγονότα στη Βόρεια Αφρική.